‘Cybercriminele organisatie lichtte tienduizenden Nederlanders op met nepsites’

In Vlissingen begint óf eindigt de spoorlijn: het is maar hoe je het ziet, zegt burgemeester Bas van den Tillaar. Evenals Den Helder – dat ook kampt met veel criminaliteit – ligt de Zeeuwse stad in een uithoek van het land. En in die buitenpost waren afgelopen anderhalf jaar opvallend veel schietincidenten.

Op zondag 22 juni was het weer zover in Vlissingen. ’s Nachts raakte een 22-jarige man gewond toen hij werd beschoten op zo’n vijftig meter van de haven, aan het eind van een kade met – gelukkig – lege terrassen. Later diezelfde dag, rond 13.00 uur, werd een 44-jarige man dodelijk getroffen door een schot, nadat hij voor een Jumbo in een vechtpartij verwikkeld was geraakt.

Bij beide incidenten waren jongeren betrokken. In het havengebied riep volgens de politie een jonge man het slachtoffer naar zich toe, waarna werd geschoten. Vermoedelijk vanaf een fatbike, liet de politie weten. Een zeventienjarige verdachte is inmiddels vrijgelaten. Voor de dodelijke schietpartij bij het supermarktfiliaal werd een 22-jarige man vastgezet. Beide incidenten zouden voortkomen uit ruzies in de privésfeer.

Zoom in

Wapenbezit

Sinds vorig jaar stapelen de schietpartijen in Vlissingen zich op. Na juni staat de teller op vijftien. De gemiddelde leeftijd van de verdachten – voor zover bekend – is 25 jaar.

„Dit soort lijstjes maken mij kwaad”, zegt burgemeester Van den Tillaar wanneer hij binnen op z’n werkkamer in het stadhuis wordt geconfronteerd met de leeftijden van de vermeende schutters. Buiten mogen agenten nu met regelmaat preventief fouilleren op wapenbezit. Van den Tillaar riep in september 2024 een groot deel van Vlissingen uit tot veiligheidsrisicogebied na een reeks schietpartijen. „Een heel, heel harde maatregel”, vindt de burgemeester, die de maatregel niettemin afgelopen maart verlengde tot september 2025.

Van den Tillaar riep in september 2024 een groot deel van Vlissingen uit tot veiligheidsrisicogebied na een reeks schietpartijen

In het eerste halfjaar, lieten politie en het Openbaar Ministerie aan Omroep Zeeland weten, werden tijdens 24 controledagen duizend personen gefouilleerd en honderd wapens in beslag genomen, waarvan 21 tijdens 29 huiszoekingen. Over welke aantallen het gaat sinds de verlenging in maart, kunnen beide partijen nog niet delen.

Het vaakst trof de politie steekwapens aan, in dat eerste halfjaar. „Soms vinden we bij heel jonge gastjes al messen”, zegt de burgemeester, „al zie je dat niet alleen in Vlissingen.” Ook bijvoorbeeld Rotterdam kampt op jaarlijkse basis met verscheidene steekincidenten.

Conflict

Van den Tillaar maakt zich ook kwaad over de landelijke lijstjes waarop Vlissingse jongeren hoog scoren. Vorig jaar werden alleen in Heerlen verhoudingsgewijs meer jongeren tot 23 jaar verdacht van een misdrijf dan in Vlissingen, volgens het CBS. Over hetzelfde jaar staan de Vlissingse jongeren bovenaan als het gaat om alleen misdrijven met (vuur)wapens.

Hoe komt dat? Daar kan Van den Tillaar niet precies z’n vinger achter krijgen. Volgens de burgemeester is Vlissingen (45.755 inwoners) een gemeente met „grootstedelijke problematiek”. Nergens in Zeeland is zo veel armoede. En de haven maakt Vlissingen interessant voor de georganiseerde misdaad.

Daarnaast lijken tien incidenten in Vlissingen verband met elkaar te houden, liet het OM aan Omroep Zeeland weten: „Het gaat om een langlopend conflict waarbij beide groepen vuurwapens bezitten.” Op de vraag of de schietpartijen in juni voortkwamen uit die onenigheid, geeft het OM geen antwoord.

Een direct verband met drugssmokkel of andere georganiseerde misdaad, durft Van den Tillaar niet te leggen. Wel heeft hij opgevangen dat jongeren in opdracht van criminelen een opleiding in logistiek en transport zouden volgen, zodat ze vanuit bedrijven kunnen meewerken aan drugssmokkel. „Ik sluit niets uit als het om de criminele sector gaat. Er is onbeperkt geld en veel creativiteit. Als wij in de haven ondermijning aanpakken, zullen zij andere wegen zoeken.”

Zoom in

Oud-leerling

Om te voorkomen dat jongeren wapens op zak hebben, voert de gemeente Vlissingen gesprekken met basisscholen, middelbare scholen en mbo-opleidingen over voorlichting en kluisjescontroles. Ook lopen dit jaar twee extra jongerenwerkers rond in kwetsbare wijken. Ze organiseren ook activiteiten in buurtcentra en sportzalen. Mochten jongeren tegen de criminaliteit aanschuren, dan kunnen ze persoonlijk worden begeleid.

Buurtteams Vlissingen, waaronder het lokale jongerenwerk valt, en het Scheldemond College wilden vanwege de gevoeligheid van het onderwerp niet in gesprek met NRC over jeugdcriminaliteit. Op deze middelbare school deed zich in maart nog een gewelddadige confrontatie voor tussen een oud-leerling, diens vader en personeelsleden.

„We hebben veel gepraat en gepeuterd in Den Haag, tevergeefs”

Voor preventie van jeugdcriminaliteit krijgt de gemeente drie jaar een bijdrage van het Rijk: driemaal 500.000 euro, van juli 2024 tot juli 2027. Daarmee valt Vlissingen onder de tijdelijke regeling van het programma Preventie met Gezag, net als negentien andere gemeenten. Net op tijd, vindt Van den Tillaar, voor „een noodzakelijke reparatie”.

Zijn gemeente komt niet in aanmerking voor langdurige staatssteun om jeugdcriminaliteit te voorkomen, die krijgen 27 andere gemeenten wel. De drempel voor deelname ligt op minstens tachtigduizend inwoners. „Dat heb ik nooit begrepen”, zegt Van den Tillaar. „Als je kijkt naar de relatieve cijfers, had Vlissingen al lang mee moeten doen. We hebben veel gepraat en gepeuterd in Den Haag, tevergeefs. Ik vind het een verkeerde beslissing.”

Delen

Mail de redactie