De schikking van 1,1 miljard dollar (1,03 miljard euro) van Philips in de slaapapneu-affaire voor letselschade van 60.000 patiënten uit de Verenigde Staten is een belangrijke opsteker voor het bedrijf, in een affaire die al drie jaar lang voortsleept. Het geld gaat naar patiënten die zeggen gezondheidsklachten zoals kanker of astma te hebben overgehouden aan de in 2020 teruggeroepen apneu-apparaten, of die toekomstige medische controles moeten ondergaan vanwege de onzekerheid over de gezondheidsschade.
De schikking komt sneller dan verwacht en het bedrag is lager dan analisten verwachtten: financieel analist Marc Hesselink hield eerder in Het Financieele Dagblad bijvoorbeeld rekening met een afkoopsom van 3 miljard euro. Philips bereikte ook een akkoord met verzekeraars, die 577 miljoen dollar (540 miljoen euro) voor hun rekening nemen. Daarmee is de schikking financieel een meevaller voor Philips, dat zelf eerder miljoenenafschrijvingen- en voorzieningen trof in anticipatie op toekomstige kosten voor de affaire. Volgens een berekening van het FD zijn de kosten van de apneu-affaire tot nu toe opgelopen tot 5,2 miljard dollar.
Stijgende koers
Beleggers reageerden buitengewoon positief op het nieuws maandagochtend: bij het openen van de beurs steeg de koers van Philips met bijna 37 procent. „Er is duidelijk opluchting onder beleggers”, zegt Gerben Everts, directeur van de Vereniging van Effectenbezitters (VEB). „Nu er een bedrag ligt, neemt dat de onzekerheid uit de markt weg of Philips de schadeclaims wel zou kunnen betalen.” De uitkomst laat volgens Everts zien dat Philips „dit hoofdstuk zo snel mogelijk wil afsluiten”, wat de verstandhouding met beleggers ten goede komt.
Zelf heeft de VEB ook een claim bij Philips neergelegd: aandeelhouders willen gecompenseerd worden voor het verlies dat zij leden nadat de koers van Philips met 70 procent instortte. Dat die koers nu weer hard stijgt, doet daar niets aan af, zegt Everts. „70 procent van een hoge koers is veel meer dan 30 procent van een lage koers, dus er is veel schade geleden. Naar ons idee omdat Philips te lang heeft gewacht om de problemen op te lossen nadat die wel al bekend waren.”
Volgens berekeningen van de VEB zelf betrof de schade voor beleggers 16 miljard euro. In de claim is nog niet concreet gemaakt hoeveel compensatie de beleggers willen, maar volgens Everts zal dat bedrag „aanzienlijk lager, maar wel met negen nullen zijn”. De belangenvereniging wachtte met een concreet bedrag totdat er meer duidelijkheid was voor patiënten. „Die gaan uiteraard voor: hun leed staat niet in verhouding tot het onze. En daarnaast hebben wij als belegger in Philips er belang bij dat het bedrijf weer een goede reputatie heeft en de zaak snel afhandelt met patiënten.”
Meer procedures
Deze schikking gaat uitsluitend over een massaclaim van patiënten uit de VS, ook in Nederland en de rest van Europa lopen procedures. „Maar het grootste brok is afgehandeld,” zegt Everts. Ook kunnen patiënten eventueel nog los van de schadeclaim procederen tegen Philips, maar dan als individu.
Aan Nederlandse patiënten die in een soortgelijke procedure zitten, biedt het nieuws volgens hun advocaat Mark de Hek weinig duidelijkheid. „De vraag die wij vandaag het meest krijgen: wat zegt dit nou over wat er mis was met die apparaten? Wat zegt dit over mijn gezondheid? En dat is nog niet duidelijk.” Er lopen nog verschillende onderzoeken naar de mogelijke gezondheidsschade van de apneu-apparaten. „Wij wachten daar bewust op, ook op de toetsing achteraf door de Amerikaanse waakhond en onze eigen experts, omdat dat de vraag is die onze cliënten het meest bezighoudt. Daarop zullen we baseren wat voor vergoeding we eisen.”
Het uit te keren miljard voor 60.000 patiënten in de VS zegt dan ook weinig over het bedrag dat Nederlandse patiënten zullen vragen, zegt De Hek. „We weten niet wat voor klachten die patiënten hadden en hoe die verschillen van onze cliënten. Bovendien zijn in de VS ook kosten voor medische monitoring in de toekomst meegenomen. Wij richten ons op gezondheidsschade en angst- en stressklachten die mensen ervoeren, zoals de angst om mogelijk ernstig ziek te worden.”
Wel betekent deze schikking volgens De Hek dat Philips „inziet dat er iets rechtgezet moet worden en bereid is verantwoordelijkheid te nemen”.
Lees ook
Hoe een slaapapparaat Philips aan de rand van de afgrond kon brengen
