PVV-leider Geert Wilders heeft maandagmiddag de onderhandelingen over een nieuw kabinet verlaten, midden in gesprekken met VVD, NSC en BBB over asiel en migratie. Volgens bronnen rond de formatie was hij „pissig” over ideeën over asiel van ándere partijen aan tafel, omdat hij die niet ver genoeg vond gaan. Hij wilde daar maandag niet verder over praten. Ingewijden zeggen dat het draaide om de aantrekkelijkheid van Nederland als bestemming voor asielzoekers. Zo zou de vraag op tafel hebben gelegen hoe het nieuwe kabinet moet omgaan met mensen die illegaal in Nederland verblijven. Wilders liet aan het begin van de avond op X weten: „Ik ben klaar met alleen maar concessies doen. Ze moeten nu leveren.”
De informateurs Elbert Dijkgraaf en Richard van Zwol bevestigden aan het eind van de middag dat Wilders „een schorsing” had aangevraagd toen het over asiel ging, en dat de partijen morgen verder onderhandelen. Wat precies het punt van Wilders was, wilden ze niet zeggen. Volgens Van Zwol lag er „niet zozeer iets concreets op tafel”. „Maar u kunt zich voorstellen dat de vier verschillende partijen op onderdelen hun positie naar voren brengen en dat anderen dan zeggen: ik hoor wat de collega zegt, maar ik wil er toch even over nadenken wat ik daar vervolgens van vind.” Er lag volgens hem geen voorstel waar iedereen „ja of nee tegen moest zeggen”. Rond de formatie wordt erop gewezen dat vooral de ideeën van NSC en PVV over asiel uit elkaar liggen. Maar bij de PVV zou ook irritatie zijn over opvattingen van de VVD over asiel.
‘Kraantje’
Elbert Dijkgraaf zei dat schorsen hoort bij het onderhandelen, hij noemde de gesprekken „stevig”. De vier partijen waren deze maandag begonnen met gesprekken over financiën. Aan het begin van de middag waren twee migratie-experts langsgekomen bij de formatie. Socioloog Hein de Haas, een van de twee, zei na afloop dat asiel en migratie geen „kraantje is dat je open- en dichtdraait”. Politici die doen alsof dat wel zo is, doen volgens hem aan „illusiepolitiek”.
Na asiel en migratie zouden de vier partijen het ook nog over landbouw gaan hebben, maar dat is er door de schorsing van Wilders niet meer van gekomen. „Zie dit vooral als een teken dat er nu écht wordt onderhandeld”, zegt een betrokkene. Dinsdagochtend om half tien zitten de vier partijen weer bij elkaar. Ze beginnen dan opnieuw met financiën, en het is de bedoeling dat ze het daarna ook weer over asiel en migratie hebben.
Lees ook
Hoe gaat-ie met de formatie? Dat vindt Wilders ‘een ingewikkelde vraag’
