Gezocht: ruim twaalf anonieme, onpartijdige onderdeeltjes voor de Amerikaanse geschiedenis. Vereiste: ongekend onafhankelijk, totaal apolitiek zijn of onder een steen leven.
Het is zover, deze maandag begint in New York een historisch proces. Voor het eerst staat een voormalige president van de Verenigde Staten voor de strafrechter. Een presidentskandidaat bovendien, die in november weer verkozen wil worden.
Voordat de getuigen en de gedaagde gehoord zullen worden, moet de rechter de komende dagen of weken eerst een lokale jury samenstellen om hem te veroordelen of vrij te spreken. Een jury van New Yorkers die géén sterke mening hebben over de verdachte: Donald Trump. Ook mogen zij niet al te veel kennis hebben van de beschuldigingen tegen hem.
De strafzaak die nu werkelijk van start gaat is de minst imposante van de vier die tegen Trump lopen. Hij staat terecht voor het in 2016 afkopen van pornoster en minnares Stormy Daniels (echte naam Stephanie Clifford) en het daarmee illegaal willen beïnvloeden van het verloop van de verkiezingen die hij dat jaar won. De aanklacht luidt dat Trump zakelijke documenten vervalste om het zwijggeld af te dekken, wat volgens de aanklager bovendien indruiste tegen de regels voor campagnefinanciering. Hij kan er maximaal vier jaar celstraf voor krijgen.
Trump ontkent zowel de affaire, het afkopen als de politieke intentie ervan. In een videoboodschap noemde hij alle aanklachten tegen hem „bullshit” en „verkiezingsinmenging” van de regering-Biden.
Lees ook
Proces O.J. Simpson was voorbode van Donald Trumps rechtszaken: elk kamp zijn eigen waarheid
Juryleden vinden die vrij onbekend zijn met deze specifieke zaak, moet lukken, zegt voormalig federaal aanklager Dennis Aftergut. „Overschat niet hoeveel de gemiddelde Amerikaanse burger hiervan heeft meegekregen.” De kwestie kreeg tot nu toe minder publiciteit dan de politiek relevantere aanklachten die Trump nog boven het hoofd hangen voor zijn pogingen de verkiezingsuitslag van 2020 te beïnvloeden en het oproer daarna.
Vijfhonderd potentiële juryleden
„Maar het zal een hele klus zijn om twaalf juryleden, plus een aantal achtervangers, te vinden die hun vooroordelen over deze verdachte opzij kunnen zetten”, denkt Aftergut. „Iedereen zal hem kennen en iets van hem vinden. De vraag is wie hun bepaling van zijn schuld, verheven boven gerede twijfel, puur kunnen baseren op wat ze in de rechtbank zullen horen.”
Omdat maar weinig mensen onbevangen zullen zijn over de polariserende Trump, staan in zijn geboortestad meer dan vijfhonderd potentiële juryleden paraat. „Een ongekend aantal”, zegt Aftergut. Zij zijn allemaal doorgelicht door het Openbaar Ministerie en Trumps advocaten. Ze hebben een vragenlijst met 42 vragen moeten invullen. Zo willen de aanklager en de verdediging weten of ze ooit op een campagne-evenement van Trump zijn geweest of het boek hebben gelezen van Michael Cohen, Trumps ex-advocaat en de voornaamste getuige tegen hem. Ze hebben moeten beantwoorden welke media ze consumeren en of ze lid zijn van militante organisaties die bij betrokken waren bij de bestorming van het Capitool.
Burgerplicht
Vanaf maandagochtend half tien worden zij in groepjes verhoord. In de rechtbank kunnen ze zichzelf geschikt of ongeschikt doen voorkomen. Want jury duty is een burgerplicht voor vrijwel alle Amerikaanse volwassenen, veel mensen proberen er altijd onderuit te komen. Zij kunnen „te goeder trouw een eerlijke, legitieme reden” geven waarom ze zichzelf ongeschikt vinden in deze zaak te oordelen. „Alleen verplichtingen wat betreft werk, school of kinderzorg zijn geen excuus”, heeft rechter Juan Merchan hen laten weten.
De mensen die geen geldig excuus hebben en zich niet meteen als partijdig uitspreken, worden verder bevraagd door de aanklagers en Trumps advocaten om te vissen naar subtielere vooroordelen. Beide partijen mogen potentiële juryleden wegstemmen als ze die van vooroordelen verdenken. Trump heeft maar één fan in de jury nodig, want alleen een unanieme jury kan hem schuldig bevinden. Bovendien lijkt Trump er alles aan gelegen het samenstellen van de jury zo lang mogelijk te rekken, zoals hij elke kans op uitstel van de zaken tegen hem aangrijpt. Getuige Cohen zei tegen Politico dat hij verwacht dat de juryselectie een maand kan duren.
Het spektakel en de historische kans om als jurylid het lot van deze verdachte in handen te hebben, zal sommigen juist aantrekken. Maar dat is niet zonder gevaar. Trump valt op zijn sociale media iedereen aan die met de strafprocessen tegen hem te maken heeft. „Als je achter mij aan komt, kom ik achter jou aan”, schreef hij in augustus in hoofdletters op zijn socialemediaplatform Truth Social.
Hij heeft aanklagers, rechters, rechtbankmedewerkers en hun familieleden gehekeld. Verschillende van hen zijn vervolgens bedreigd door leden van Trumps fanatieke achterban. In Texas is een vrouw gearresteerd nadat zij per voicemail dreigde de rechter in de verkiezingsuitslagzaak in Washington te vermoorden „als Trump in 2024 niet wint”.
„Niemand is veilig voor dit soort bedreigingen”, zegt oud-aanklager Aftergut. Trump heeft herhaaldelijk gezegd dat hij in New York, Washington en Georgia geen eerlijke processen zal krijgen omdat inwoners er overwegend op Democraten stemmen. Dat slaat ook op juryleden.
Zeldzame stap
Aftergut heeft daarom, namens de progressieve organisatie Lawyers Defending American Democracy die hij vertegenwoordigt, vorig jaar een petitie ondertekend die de rechters in de Trumpzaken opriep de namen van de juryleden voor het publiek geheim te houden. Een vrij zeldzame stap waar alle vier de rechters inmiddels toe besloten hebben.
De vraag is of dat voldoende is. Trump houdt zich niet aan de zogeheten gag orders, spreekverboden over de betrokkenen bij zijn zaken. Eind maart viel hij rechter Merchan aan als „ware en gecertificeerde Trumphater” omdat diens dochter voor Democraten zou werken.
Lees ook
Trump in de beklaagdenbank: zo staan zijn strafzaken ervoor
In de rechtbank hebben de juryleden straks een nummer, maar Trump en zijn advocaten weten wel wie het zijn en waar ze wonen. „Het zou me niet verbazen als tijdens of na het proces toch namen uitlekken en het trollenleger ontketend wordt”, zegt Aftergut.
Anonieme jury’s kwamen ook voor bij de zaken tegen filmproducent en verkrachter Harvey Weinstein, tegen de politieman die George Floyd doodde en tegen de Democraat John Edwards toen hij werd vrijgesproken van het voor politiek gewin afkopen van een minnares.
Meestal worden juryleden geanonimiseerd in maffiaprocessen, zoals die tegen John Gotti en Joaquín ‘El Chapo’ Guzmán. „Trumps intimidatie van het justitieapparaat is een maffiatactiek”, aldus Aftergut.
