Online vrienden ontmoeten elkaar in de echte wereld – en hun tiende verjaardag vieren ze in Amsterdam

„Ik ben een saaie reiziger. Ik kom op een eiland aan, ik maak heel veel foto’s, ik loop naar lokale flora en fauna toe, ik sta wat te staan… Dat is het moment waarop mensen naar me toe komen en zeggen: kan ik je ergens mee helpen? Ben je verdwaald?” Sander Hölsgens (33) lacht. Hij is als antropoloog verbonden aan de Universiteit Leiden én redacteur van gamesite Gamer.nl. Dit zijn absoluut zijn favoriete momenten in de grote online game The Elder Scrolls Online. „Voor je het weet staan er vier, vijf mensen mee te kijken. Zo van: ‘hey, ik weet niet wat die kerel aan het doen is, maar het lijkt wel leuk.’”

The Elder Scrolls Online (ESO) is een fantasygame, gebaseerd op de populaire Elder Scrolls-reeks van gamemaker Bethesda. Hits als Morrowind (2002), Oblivion (2006) en Skyrim (2011) spelen hoofdrollen in de jeugdherinneringen van twee generaties gamers. De grootse fantasywerelden waarin je vrijwel alles kunt wat je in zo’n wereld zou willen, spreken nog altijd tot de verbeelding. Na het spectaculaire succes van onlinegame World of Warcraft (2004) lag het dan ook voor de hand dat er van deze reeks een onlinevariant zou komen, waarin honderdduizenden of zelfs miljoenen gamers tegelijkertijd konden spelen. Samen, of tegen elkaar.

https://www.youtube.com/watch?v=zt-ZIb2dKIw&ab_channel=BethesdaSoftworks

Maar het gamerpubliek was in 2014 niet echt onder de indruk. ESO blonk in niets uit, schreven recensenten. Ze voorspelden dat de game daarom snel zou sneuvelen. Niets bleek minder waar: dit jaar geeft het spel het startschot voor de viering van zijn tiende verjaardag hier in Nederland, met een groot evenement in Amsterdam op 5 en 6 april voor meer dan duizend gamers en internationale gamejournalisten. Én een feestje op fantasyfestival Elfia. Maandelijks kan de game nog altijd rekenen op bezoek van gemiddeld 4 miljoen spelers, het totale spelersaantal ligt op zo’n 23 miljoen volgens marktonderzoeker MMO Populations.

De meerwaarde van fysieke ontmoetingen

Fans komen erop af voor panels, voor ontmoetingen met de makers, maar vooral voor elkaar – en voor elkaars kostuums. Uitgedost met helmen, kleurrijke mantels, poezenmaskers en bogen spelen gamers voor een weekend zelf voor inwoners van het continent Tamriel. Game-influencer en Skyrim-liefhebber Sarah Verhoeven (26) heeft haar kostuum al klaarliggen, zegt ze. „Die maakt iemand voor me, ik doe dit normaal niet.” Ze is wel vaker aanwezig op Elder Scrolls-feestjes. „ESO is een grote sociale game, dus het is logisch dat er veel van dit soort evenementen zijn waar vrienden elkaar kunnen ontmoeten”, zegt Verhoeven. „De ontwikkelaars zijn vaak zelf aanwezig, ze organiseren mee en luisteren goed.”

Normaal worden die bijeenkomsten niet zo groots aangekondigd als die in Amsterdam – het bedrijf heeft slechts twee ‘officiële’ jubileumfeesten. Dat de Amerikaanse uitgever voor het aftrapfeest in Amsterdam zou aankloppen, was een verrassing: ‘we’ zijn niet bepaald een gamersmekka.

In de Verenigde Staten worden online games steeds vaker genoemd als een potentiële vervangende openbare ruimte, nu de fysieke bijvoorbeeld door overmatig autogebruik onder druk staat

Bijzonder, want feestjes zijn voor maker Bethesda een prioriteit. Niet alleen voor de marketing, maar ook voor de spelers zelf, die elkaar fysiek kunnen ontmoeten. Sinds World of Warcraft zijn grote online games als ESO, Final Fantasy XIV en Destiny 2 sociale werkelijkheden geworden voor miljoenen gamers. In de Verenigde Staten worden online games steeds vaker genoemd als een potentiële vervangende openbare ruimte, nu de fysieke bijvoorbeeld door overmatig autogebruik onder druk staat. Het zijn nu eenmaal perfecte plekken om nieuwe vrienden te maken, te flaneren en kunst te tonen aan een groot publiek. Het enige nadeel is dat vrienden vaak lang moeten reizen om elkaar te zien.

Vriendschappen verdiepen

Voor Sander Hölsgens, zelfverklaard einzelgänger in games, is ESO een plek voor prettige incidentele sociale ontmoetingen – de ‘meekijkers’ in het veld. Maar het bleek ook een uitstekend platform om vriendschappen te verdiepen. Zoals veel gamende dertigers hadden hij en zijn vrienden goede herinneringen aan Morrowind. „Toen het gebied uit Morrowind werd toegevoegd aan het spel, vroeg ik een vriend om de bijbehorende verhaallijn samen te spelen. Verrassend genoeg leidde dat tot diepe discussies.”

De werelden van Bethesda maken vaak gebruik van politieke thema’s uit de werkelijkheid om verhalen extra kracht bij te zetten. „Er zit bijvoorbeeld een imperialistisch ras in, de Nords. Die voelen zich superieur ten opzichte van niet-menselijke rassen”, zegt Hölsgens. „Ik zei op een gegeven moment: je kan zo’n houding niet als een neutrale wereldvisie aanbieden in een game, dat heeft zijn weerslag op de wereld. In een reactie begon die vriend over hoe complex hij de huidige politieke verhoudingen vindt, bijvoorbeeld rond Brexit. En dat is toch tof, dat je zulke gesprekken kan hebben?”

Hölsgens wandelt het liefst ‘als een antropoloog’ door de gamewereld heen: hij vindt dat kalmerend. IT’er Gitta Bleijendaal (35) zit anders in elkaar. Ze pakte de game in 2020 op omdat ze zich tijdens de coronalockdowns eenzaam en opgesloten voelde. „Ik besloot specifiek ESO op te pakken omdat ik sinds Morrowind enorm veel van de serie houd.” Maar ze kwam snel vast te zitten. „Toen tikte ik in de openbare chatbox: ‘help’. Er zocht meteen iemand contact met me en die hielp me. We raakten in gesprek, en opeens werd ik uitgenodigd voor een Duitstalig gilde, exclusief voor vrouwelijke gamers.”

Gildes zijn groepen gamers die samen optrekken, gefaciliteerd door functies binnen de game. Lidmaatschap betekent voor elk gilde net iets anders. Voor Bleijendaal is vooral het sociale aspect belangrijk: haar gildes hebben eigen gespreksgroepen op chatplatform Discord. Het zijn plekken waar leden elkaar helpen met het spel en gevechten coördineren, maar óók plaatsen waar spelers gewoon kunnen kletsen. „We hebben bijvoorbeeld een filmavond georganiseerd, toen niemand naar de bioscoop kon”, zegt Bleijendaal. „We delen veel kattenfoto’s, dat soort dingen, we hebben een apart chatkanaal voor politieke discussies. Elder Scrolls Online heeft een enorme diversiteit aan spelers. Het oudste lid van mijn gilde is 70. Die hebben we als opa geadopteerd.”

Meer wereldverkenner dan vechter

Bleijendaal en Hölsgens kunnen lang doorpraten over hun ervaringen in de game, maar zelden komt vechten ter sprake. „Als je tien verschillende ESO-spelers vraagt wat hen aantrekt in de game, geven ze tien verschillende antwoorden”, zegt de Canadees Rich Lambert, het creatieve hoofd van de game. De ‘vechters’ zijn er zeker – met een kleine maar actieve groep spelers die graag tegen elkaar strijdt. Maar Hölsgens is een wereldverkenner, net als de vrouw van Lambert. Bleijendaal is juist meer van de sociale evenementen. Andere gamers houden zich bezig met kleding of woningontwerp. „Ik ben zelf een verzamelaar, ik wil setjes voorwerpen compleet hebben”, zegt Lambert.

Vanwege al die speelstijlen is het belangrijk dat de makers hun eigen game veel spelen, zegt Lambert. Zelf voegt hij zich graag zonder vooraankondiging bij groepjes spelers die net een kerker ingaan, een lineair gebied vol vijanden die moet worden leeggeruimd. „Ik maak weleens mee dat de spelers dan mijn eigen kerkers aan me gaan uitleggen”, lacht hij. „Maar we hebben bijvoorbeeld ook een onderdeel waarbij spelers hun eigen huis kunnen kopen, versieren en meubileren. Ik heb ooit twee weken lang huisbezoeken gedaan bij spelers. De dingen die mensen ontwerpen zijn echt ongelofelijk. Er is ook een gilde dat jaarlijks met kerst een theatervoorstelling organiseert in zo’n digitaal huis. Dat soort dingen probeer ik altijd te bezoeken.”

Maar hoe faciliteer je dat? In ieder geval met een bijna oneindige stroom animaties, die spelers kunnen gebruiken om hun personages te laten dansen, zitten of zwaaien. Muziekinstrumenten zijn populair; volgens Gitta Bleijendaal vormen zich soms spontaan gelegenheidsbandjes op openbare plekken. En dan is er naast het idee van ‘schade per seconde’ in een gevecht ook het fenomeen „high fashion per second”, zoals Lambert grapt. „Als je het veel ESO-spelers vraagt, is het hebben van de tofste mode stiekem de eindbaas van onze game.”

Lambert zal dit jaar beide Nederlandse Elder Scrolls Online-feestjes aandoen. Hij spiekt graag mee bij vriendengroepen die elkaar ter plekke ontmoeten. „Voor ons als makers is het belangrijk om zo deel uit te maken van de gemeenschap”, zegt hij. „Maar het leukste is: bij dit soort evenementen vinden onze spelers elkaar vaak interessanter dan ons. Ze zien elkaar als familie.”

Delen





Mail de redactie