Kunnen rijke mensen hun vrijheid kopen? Het is een vraag die Spanje bezighoudt nu de Braziliaanse voetballer Dani Alves, volledige naam Daniel Alves da Silva, op borgtocht is vrijgelaten. Alves werd vorige maand door een rechtbank in Catalonië veroordeeld tot een gevangenisstraf van vier jaar en zes maanden voor het seksueel misbruiken van een 23-jarige vrouw in 2022.
De voetballer verliet afgelopen maandag de gevangenis nadat een borgsom van een miljoen euro zou zijn betaald door de Nederlandse voetballer Memphis Depay. De zaakwaarnemer van Depay ontkent dit. Alves mag nu in vrijheid zijn hoger beroep afwachten in de verkrachtingszaak. Hij moest door een hoog vluchtrisico wel zijn paspoorten (een Braziliaans en een Spaans) inleveren, mag Spanje niet verlaten en moet zich één keer per week melden bij de rechtbank in Barcelona.
„Als je betaalt, kun je verder met je leven”, schrijft de Spaanse krant El Periódico. „De zaak-Alves laat zien hoe je met geld vrijheid kunt kopen. Arm en rijk zijn niet hetzelfde”, kopt de krant Público. „Is de gevangenis alleen voor de armen?”, kopt de Spaanse editie van het tijdschrift Rolling Stone.
Verkrachtingszaak
Feministen van de 8M-beweging spreken schande van het rechterlijk besluit. In een verklaring noemen ze de vrijlating van Alves „patriarchaal” en „klassisme”. „De uitkomst van een proces hangt af van je economische status. Het systeem is gebouwd op privileges”, zegt de beweging. Ook de regeringspartij Sumar van vicepremier Yolanda Díaz sluit zich aan bij de kritiek. „Dani Alves mag thuis zitten in een verkrachtingszaak, omdat hij een miljoen euro heeft. Het is genoeg”, schrijft de partij op X.
Zelfs de Braziliaanse president Lula bemoeit zich met de vrijlating van Dani Alves. In Braziliaanse media zegt de president dat ook rijken moeten boeten voor hun daden. „Het geld dat Alves heeft, kan verkrachting niet goedmaken.” In een enquête van Público had 88 procent van de respondenten kritiek op het rechtssysteem, dat wel vaker rijke mensen matst.
Een recent voorbeeld is de zangeres Shakira, die een gevangenisstraf van drie tot acht jaar boven het hoofd hing in een fraudezaak. Ze had 14,5 miljoen euro aan belasting ontdoken, maar na een schikking met de Spaanse belastingdienst heeft ze die gevangenisstraf ingeruild voor een geldboete van 7,7 miljoen euro.
Stervoetballer Messi
Zoiets was ook het geval bij stervoetballer Lionel Messi. In 2017, toen hij voor FC Barcelona speelde, ontliep hij een gevangenisstraf van 21 maanden in een fraudezaak na betaling van een boete van 250.000 euro.
Het besluit van de rechter om Alves op borgtocht vrij te laten valt extra zwaar bij critici, omdat de verkrachtingszaak de eerste grote zaak is onder de nieuwe Solo sí es sí-wet (‘Alleen ja betekent ja’). Een wet die daders makkelijker kan veroordeelden wanneer een vrouw geen expliciete toestemming heeft gegeven voor seks. „Juist om deze reden is het niet logisch dat er nog geen richtlijnen bestaan die het veroordeelden van seksueel geweld onmogelijk maakt om op borgtocht vrij te komen”, schrijft hoofdredacteur Ana Requena Aguilar van de krant El Diario in een opiniestuk.
Toch zijn er ook Spanjaarden die vinden dat het recht nu eenmaal bepaalt dat Alves zijn hoger beroep in vrijheid mag afwachten. „Hij is niet vrij omdat hij miljonair is”, schrijft een volger van El País op Instagram. „Hij is vrij omdat de wet dat zo bepaalt.”
Lees ook
Spanje is best geëmancipeerd maar het machismo is nog niet verdwenen
Lees ook
Ongevraagde kus van voetbalbaas zorgt voor opschudding in Spanje: ‘We zouden de vrouwen moeten vieren. Dit is triest’
