Het bericht kwam digitaal, maar de voornaam van de ontvanger was met de hand geschreven, door Dries Van Noten zelf – precies het soort persoonlijk detail waar hij bekend om staat.
Na 38 jaar, zo schreef de wereldberoemde Belgische modeontwerper, „wil ik mijn focus verleggen naar al de dingen waar ik nooit tijd voor heb gehad. […] Het is tijd om een nieuwe generatie talenten hun visie naar het merk te brengen.” De mannencollectie voor voorjaar 2025, die in juni geshowd zal worden in Parijs, wordt de laatste die onder zijn leiding gemaakt is. De naam van zijn opvolger maakte hij nog niet bekend.
Van Noten, die in mei 66 wordt, wordt al zijn hele carrière geprezen om zijn eigenzinnige maar draagbare mode, zijn unieke kleurgebruik, zijn talent voor het combineren van stoffen en dessins, zijn liefde voor handwerk en niet te vergeten zijn meeslepende en vaak onvergetelijke shows. De combinatie van mode, muziek en decor – een muur van ritselende blaadjes bladgoud, honderden oude koplampen, smeltende ijsblokken met bloemen erin, maar soms ook een gewoon een rauwe parkeergarage – wisten bezoekers soms tot tranen toe te roeren.
Moderne hippies
Door de jaren heen wist Van Noten zich te blijven vernieuwen. Tot aan het begin van deze eeuw baseerde hij zijn vrouwenmode vaak op door traditionele kleding uit Oost-Europa en India, maar liet zich net zo makkelijk inspireren door sportmode, moderne kunst, disco – wat eigenlijk niet. Van Noten houdt ervan iets waar hij misschien niet veel mee heeft als uitgangspunt te nemen en er dan een hele eigen draai aan te geven. Zie de hippies, bezoekers van festival Burning Man, die samen het schilderij Ophelia, drijvend in het water van prerafaëliet John Everett Millais leidden tot een van zijn meest memorabele collecties, de vrouwencollectie voor voorjaar 2015: jassen en bermuda’s van rijke stoffen met ingeweven gekleurde brede banen en dessins, witte sandalen met dikke plastic sleehak, ‘zomerbont’ van dunne laagjes zijde. Na afloop van de show zegen de modellen neer op een catwalkvullend tapijt dat mos verbeeldde.
Nog zo’n klassieker: de vrouwencollectie voor voorjaar 2013, een romantische en chique maar moderne verbeelding van grunge – denk het bekende geruite overhemd uitgevoerd in transparante zijde, gecombineerd met een wit hemdje eronder bij een rok met 3D-bloemenborduursels en zwart-wit geblokte pumps.
Lees ook
‘Ik wil me constant blijven voeden’
Van Noten werd geboren in een textielfamilie. Zijn grootvader was kleermaker, zijn ouders hadden een winkel. Van Noten studeerde in 1981 af aan de modeafdeling van de Academie voor Schone Kunsten in Antwerpen. In 1986 begon hij een eigen mannenmerk. Zijn eerste collectie presenteerde hij op een modebeurs in Londen, waar hij en de andere vijf jonge Belgische ontwerpers die daar hun mode lieten zien ‘The Antwerp Six’ werden genoemd. De Amerikaanse warenhuisketen Barneys was de eerste die zijn kleding aankocht. In 1987 begon hij met vrouwenmode, in 1989 opende hij zijn eerste, lang zijn enige winkel, Het Modepaleis in Antwerpen. Sinds 1991 showt Van Noten in Parijs.
Midden jaren tien bereikte de roem van Van Noten een hoogtepunt. In 2014 had hij een grote tentoonstelling in Parijs, waarin zijn mode werd gecombineerd met beeldende kunst. In 2017 verschenen twee lijvige boeken met foto’s en beschrijvingen van zijn eerste honderd shows, alsook de documentaire Dries, waarin hij soms zichtbaar worstelt met de aandacht die de regisseur heeft voor zijn privéleven.
Puig
Tot hij in 2018 een meerderheidsaandeel verkocht aan cosmetica- en modegigant Puig gold Van Noten als een van de laatste echt onafhankelijke ontwerpers. Zijn bedrijf was van hemzelf en hij leidde dat onder zijn eigen voorwaarden. Hij adverteerde nooit, en verkocht – een zeldzaamheid in de wereld van de designermode – veel meer kleren dan accessoires. In iedere collectie zorgde hij voor voldoende borduurwerk om zijn borduurders in India aan het werk te houden. De prijzen van zijn accessoires bleven redelijk en hij legde, in tegenstelling tot veel anderen, winkeliers niet op wat en hoeveel ze moesten kopen.
„Je weet dat je op een gegeven moment je verhaal wel hebt verteld”, verklaarde Van Noten de verkoop aan Puig in 2021 in NRC. „Hoe ga je dan verder? En stel dat ik ziek word, wat gebeurt er dan? Heeft het zin dat het merk Dries Van Noten wordt voortgezet als ik er niet meer ben? Ja, ik denk van wel. Maar het gaat me vooral om de ploeg. Er zijn zo veel mensen die een groot deel van hun leven hebben gegeven aan dit huis. Ik zou het niet eerlijk vinden om te zeggen: sorry jongens, ik heb het gehad en ik heb het geld niet meer nodig, bye!”
Sinds Puig is er duidelijk iets veranderd: meer nadruk op accessoires, een cosmeticalijn (geuren, lipsticks), nieuwe winkels, een eigen webshop.
„Het merk bloeit”, aldus Van Noten een groot tuinliefhebber, in zijn afscheidsbrief. „Net als in een tuin besluit je wat je plant. En op gegeven moment zal het blijven floreren.” Van Noten zal wel betrokken blijven bij „het huis waar ik zoveel van houd”, schrijft hij.
