‘Zo’n uitbraak van mazelen is gewoon onnódig’, zeggen ouders in Eindhoven

Posted on March 17, 2024 by admin

De vader met zijn baby op schoot had er toch even aan gedacht, onderweg naar dit grote speelpark in het noorden van Eindhoven. Wat zou dit voor plek zijn? Hoe druk? Er zouden natuurlijk veel andere kinderen zijn. „Als dat nieuws er niet was geweest, had ik daar nooit over nagedacht.” Harmen (38, achternaam is bij NRC bekend) zegt het met een glimlach.

‘Dat’ nieuws: veertien kinderen in Eindhoven en omgeving zijn de afgelopen tijd met mazelen besmet geraakt. Ook zijn in februari en maart in Nederland vier baby’s overleden aan de gevolgen van kinkhoest. Het zijn ziektes die door vaccinaties zo goed als verslagen werden, en nu keren ze terug. Omdat steeds minder ouders hun kinderen de vaccinaties geven.

Harmen werd overigens snel gerustgesteld. Het is deze grijze zaterdagmiddag niet heel druk in het grote speelpark De Splinter. Hij heeft net geluncht aan een picknicktafel, waaraan ook zijn partner Noortje (36) en een vriendin van het stel, Annemarie (41, beide achternamen ook bij NRC bekend), zitten. Ze zijn vanuit Leerdam (Utrecht) naar Eindhoven gekomen. „Zo’n mazelenuitbraak is gewoon onnódig”, zegt Annemarie. Ze zijn alle drie van de generatie waarin een vaccinatie tegen dergelijke ziekten vanzelfsprekend is, en ook hun eigen kinderen laten ze gewoon vaccineren. Haar oudste dochter van 9 onderbreekt het gesprek even. „Ik wil alle prikken, want ik wil niet ziek worden.”

Opmars

De laatste grote uitbraak van mazelen was in 2013-2014. Maar sinds vorig jaar is het virus bezig aan een opmars in Europa. Behalve een grieperig gevoel geeft het na drie tot zeven dagen rode, ruwe vlekjes over het hele lichaam geeft. Aan de mazelen zijn dit jaar nog geen kinderen overleden, de laatste keer dat dat naar buiten kwam, was vorig jaar, toen in het Radboudumc in Nijmegen een meisje overleed. Een kinkhoestpiek maakt Nederland elke paar jaar door. Het aantal meldingen stijgt momenteel tot tegen de 300 per week, zo meldde het RIVM deze week.

Het zijn twee van de twaalf besmettelijke ziekten waartegen kinderen in Nederland worden ingeënt. Om uitbraken te voorkomen en kwetsbare mensen te beschermen zou volgens het RIVM de vaccinatiegraad minimaal 95 procent moeten zijn. De vaccinatiegraad voor mazelen en kinkhoest ligt nu onder de 90 procent.

Al jaren daalt de vaccinatiegraad onder kinderen. Dat is een internationale trend, zegt Jeanne-Marie Hament, manager van het Rijksvaccinatieprogramma van het RIVM. „Daar liggen allerlei factoren aan ten grondslag. We zagen mede als gevolg van de coronamaatregelen het wantrouwen jegens de overheid toenemen. Mensen zoeken zelf naar informatie, twijfelen mogelijk of vaccinaties langdurig beschermen en kijken daardoor anders naar álle vaccinaties.”

Al jaren daalt de vaccinatiegraad onder kinderen.

Van oudsher was het veelal een religieus geloof dat mensen ervan weerhield kinderen te laten vaccineren, en toen kwamen uitbraken vooral voor in de biblebelt. „Het leeft nu breder, ook onder hoogopgeleiden zijn mensen die niet meer willen vaccineren.” Uit een peiling in 2022 van het RIVM bleek al dat ouders van jonge kinderen negatiever denken over vaccineren dan 10 jaar eerder.

**Mazelenuitbraak in Eindhoven, ouders zijn alert.** Moeder en kind in speelpark De Splinter. Het is gelukkig niet druk, minder kans op besmetting.

Betere informatie

Dit ziet ook Theodora Petrou (36), die toekijkt hoe haar zoontje met een groep andere kinderen op een ronddraaiend speeltoestel stapt. „Mensen zijn sceptischer geworden, bevragen dingen waarvan we weten dat ze werken. Maar misschien komt het ook doordat ze niet weten hoe vaccins werken en moeten we dat beter uitleggen.” Petrou werd geboren in Griekenland en ook daar was het toen zij jong was een gegeven dat je je tegen ziekten als mazelen en kinkhoest liet vaccineren. Het nieuws over de dalende vaccinatiegraad baart haar wel zorgen. „Ik denk dat er meer geprobeerd moet worden om mensen de noodzaak van vaccinaties duidelijk te maken.” Los daarvan vindt ze het ook een kwestie van wantrouwen in de bronnen waar de informatie vandaan komt. „Mensen twijfelen meer aan autoriteiten, vertrouwen niet altijd meer op het advies dat hun gegeven wordt.”

De vriendengroep aan de picknicktafel wijst ook naar de rol van de coronaperiode. „Ik vond bij het coronavaccin ook wel dat het een beetje snel op de markt kwam, en dan weet je nog weinig over de bijwerkingen”, zegt Harmen. „Bij de vaccinaties tegen mazelen en kinkhoest weet je wat voor bijwerkingen er zijn, ook op de lange termijn. Dus daar ben ik niet heel bang voor. Uiteindelijk denk ik: zo lang je je kinderen goed vaccineert, lopen ze minder risico om ziek te worden.”

Maar wat te doen? BOinK, de belangenvereniging van ouders in de kinderopvang, pleitte er deze week voor kinderdagverblijven de mogelijkheid te bieden om niet-gevaccineerde kinderen te weigeren, omwille van een veilige omgeving. Volgens Jeanne-Marie Hament van het RIVM is dat niet per se de oplossing. „Maar door aan ouders te vragen of ze hun kinderen vaccineren, stel je als kinderdagverblijf wel de norm, en dat kan ook helpen.”

„Ik zou er inderdaad wel moeite mee hebben als er veel kinderen op de opvang zitten die niet gevaccineerd zijn”, zegt Annemarie in het speelpark. Maar bij de ouders in Eindhoven wringt het voorstel van BOinK wel. „Mensen gaan juist tegen iets aan schoppen als het ze verplicht wordt”, zegt Noortje. Ook Theodora Petrou heeft er een dubbel gevoel bij. „Ik denk dat we er eerder baat bij hebben mensen te informeren. Tegelijkertijd vind ik dat mensen er niet altijd maar van uit moeten gaan dat een ander wél gevaccineerd is, dat dat dan genoeg is. Want die mensen helpen een virus ook muteren, toch?”

Ondervinden

In de openbare bibliotheek aan de Emmasingel in het centrum is het later in de middag wél erg druk. In het café achterin zit Stephanie Velkers (38) op een laag krukje naast haar dochter van 1,5 en helpt ze mee met een telraam. Ook zij had de mazelenuitbraak in haar stad meegekregen. „Doordeweeks is het hier rustig, deze drukte had ik helemaal niet verwacht. Maar je kunt ook niet thuisblijven.”

Ze had meteen vragen gehad. Hoe zit het bij haar dochter op de crèche? Zijn er kinderen daar niet gevaccineerd? „Je weet niet wat je verder moet doen als ouder, je kunt niet altijd maar vrij nemen.” Voor haar dochter hoopt ze dat de vaccinatie gewoon zal werken. Maar ze is zwanger, en vindt het nieuws voor haar tweede kind zorgelijker. „Die komt een wereld in waar er een groter risico is op zulke ziekten.”

Het besef hoe ernstig die ziekten kunnen zijn, is verdwenen, omdat een hele generatie amper mazelen en kinkhoest heeft meegemaakt, denkt ze. „Dan kan het straks zo zijn dat als je je kinderen niet laat vaccineren, je de gevolgen moet ondervinden: o, dus dít is die ziekte. Misschien dat mensen er dan over gaan nadenken. Maar ja, dan zijn ze misschien al te laat.”

Lees ook
Mazelen maakt de afweer vergeetachtig

Het boek Ont past mooi in de kast-met-bankje te Antwerpen

admin
November 19, 2024
0

Ook boeken verdienen bescherming tegen de herfst, moet de timmervrouw hebben gedacht die de Antwerpse Coquilhatstraat trakteerde op een grote, wind- en regendichte straatboekenkast. Maar hout en hamer stromen waar het niet gaan kan, dus timmerde de vrouw (die ook best een man had kunnen zijn) voort tot er een bankje aan de kast vast zat. Want wie eenmaal een fraaie ontdekking van de plank heeft gelicht, wil natuurlijk meteen ontspannen op dat bankje gaan zitten lezen.

Als er dan maar niet, eind oktober, een noodweer boven de stad losbreekt, zoals op de eerste pagina van Het boek Ont van Anton Valens, waarin de held aanschouwt hoe de kerk tegenover zijn huis wordt gegeseld: „Verticale rivieren stroomden langs de muren, verzamelden zich in goten en raasden zich verder de diepte in. De goten overstroomden, de regenpijpen spuwden het uit maar konden de toevloed niet aan.” De kerk van dienst staat trouwens in Groningen – maar dit exemplaar van Het boek Ont (2012) is van de bibliotheek in Antwerpen geweest. Een zelfklever met regels van dichter Maud Vanhauwaert moedigt de vinder aan tot doorgeven, zodat er iets nieuws ontstaat: „blaas in mij nieuw leven/ maak gauw een nieuwe vriend/ Aan wie je mij kan geven.”

Vrienden maken is niet de grootste kracht van Isebrand Schut, de onweerstaanbare antiheld van deze roman. Hij is een gesjeesde biologiestudent in wie een mensenvrees is ontbolsterd die maakt dat hij op straat amper nog vóór zich durft te kijken, uit angst voor een ontmoeting die hem ertoe zou dwingen een voorbijganger te groeten. Inderdaad, dit is een man die voor bijna alles bang is geweest, figuren op het kleed wellicht, en zeker brieven. Maar zijn angst ontpopt zich als het begin van iets nieuws, wanneer hij in een café twee lotgenoten meent te ontwaren, van wie de een voor de ander een envelop opent: postvrezers.

Daar zit zelfhulp in. Isebrand plaatst een advertentie ter oprichting van ‘Man&Post’, waarvan de lezers elkaar bij hem thuis ontmoeten met een eenvoudige missie: „Ik maak jouw post open en jij de mijne. Samen bergen we het op. Gedeelde post is halve post.” Het trekt het type man aan dat bij dat opmerkelijke kerkvormige Antwerpse kastje-met-bankje past: figuren die de beschutting van de kast zoeken, maar niet kunnen ontkennen dat ze ook op dat bankje nat zullen regenen. Hun ontregeling zit van binnen.

Valens (die drie jaar geleden op zijn 57ste stierf) beschrijft buitengewoon geestig en met groot gevoel voor ironie hoe de postvrezers zich aan hun lang niet altijd postgerelateerde ellende proberen te ontworstelen. Ook Isebrand voelt dat er iets moet gebeuren: „Ik moet iets dóén, schreeuwde een stem in zijn hoofd, ik moet ontvlammen want anders ontplof ik.”

De man die de grootste invloed op Isebrand heeft is de ondernemer Cor Meckering, die onder veel meer werkt aan een grote publicatie: ‘Het boek Ont’, waarin hij – een Battus in het diepst van zijn gedachten – tracht de verschillende betekenissen van het voorvoegsel Ont te ontsluieren. Soms betekent het een einde (ontstoppen, onthand), soms juist een begin. De omgang met Meckering leidt bij Isebrand tot een ontwaken. Hij keert zich stap voor stap naar de wereld toe. Intussen wemelt het van de onweerstaanbaar onhandige scènes uit de levens van Valens’ postvrezers. Die maken hem tot een van de ontroerendste schrijvers die ik ken.

Wilt u het besproken exemplaar van Het boek Ont hebben? Mail dan naar [email protected]; het boek wordt onder inzenders verloot, de winnaar krijgt bericht.

Opinie | Circuittraining

admin
November 19, 2024
0

Freek onze sportcoach van de circuittraining voor senioren op dinsdag geeft op het eind van de training de cooling down : „Rek je helemaal uit, armen omhoog en sta hoog op je tenen. Goed zo en nu maak je klein , op je hurken, zo klein mogelijk.” Een medesportster zakt door de knieën en zegt: „Ik heb me zo klein gemaakt, ik vind mezelf niet meer terug.”

Lezers zijn de auteurs van deze rubriek. Een Ikje is een persoonlijke ervaring of anekdote in maximaal 120 woorden. Insturen via [email protected]

De VVD wil de publieke omroep ‘drastisch’ hervormen: ‘Het huidige bestel is niet klaar voor de toekomst’

admin
November 18, 2024
0

De VVD maakt zich grote zorgen over de publieke omroep. De partij vindt de manier waarop het omroepbestel nu is ingericht onhoudbaar. Het toch al complexe Nederlandse stelsel dreigt onbestuurbaar te worden na de toetreding van verschillende nieuwe (aspirant-)omroepen. Bovendien is de pluriformiteit die via de omroepen is verankerd in het bestel volgens de partij gebaseerd op de verzuiling van na de Tweede Wereldoorlog, niet op de huidige samenleving. En dan zijn er nog de recente schandalen rondom grensoverschrijdend gedrag en discutabele salarisconstructies van populaire presentatoren die het publieke vertrouwen in de omroepbestel als geheel hebben ondergraven.

„Ik denk de publieke omroep in zijn huidige vorm niet klaar is voor de toekomst”, zegt Claire Martens-America, sinds eind vorig jaar Tweede Kamerlid voor de VVD, in een interview met NRC, waarin ze haar visie – en die van haar partij – op de toekomst van het bestel uiteenzet. „Niet qua maatschappelijk draagvlak, niet qua digitalisering, en niet qua bestuur. En de grote verliezer is de journalistiek, die we in deze tijd zo ontzettend hard nodig hebben, want die moet ons, politici, blijven controleren. Daarom is de publieke omroep zo belangrijk.”

In het regeerakkoord dat de vier coalitiepartijen in september presenteerden spraken zij af de publieke omroep te hervormen. Maar hoe die hervorming eruit moet komen te zien, is nog onduidelijk. Uit frustratie over het gebrek aan voortuitgang heeft Martens-America namens de VVD een voorstel geschreven voor een grondige systeemverandering. „Hilversum heeft laten zien dat het zonder politieke druk niet zal overgaan tot een drastische hervorming van het publieke omroepbestel. Daarom heb ik het heft in eigen handen genomen. Ik ben erg benieuwd wat de minister van ons plan vindt.”

Vijf productiehuizen

Het zeven pagina’s tellende plan, getiteld ‘De Publieke Omroep: compact, met focus en klaar voor de toekomst’, schetst een nieuwe organisatiestructuur die het bestel efficiënter, transparanter, digitaler en goedkoper moet maken. De huidige dertien (aspirant-)omroepen moeten worden samengevoegd tot vijf zogeheten ‘productiehuizen’. Omroepen blijven in naam bestaan, maar de manier waarop ze bestuurd en georganiseerd worden gaat op de schop.

Eén zo’n nieuw te vormen productiehuis wordt gevormd door de taakomroepen NOS en NTR. Eén door de NPO, die moet veranderen van een spelverdeler in een facilitator en op gelijke voet komt te staan met de andere productiehuizen. De andere drie moeten voortborduren op de huidige samenwerking tussen omroepen, en elk een maatschappelijke stroming vertegenwoordigen.

Ook op bestuurlijk niveau stelt de VVD ingrijpende veranderingen voor. Elk productiehuis moet één bestuurder leveren voor het gehele publieke bestel, inclusief de NPO. Behalve één raad van bestuur moet er ook één toezichthouder komen voor het hele publieke bestel in plaats van één voor elke omroep. „Het Commissariaat voor de Media functioneert op dit moment niet naar behoren”, zegt Martens-America. „Dat blijkt uit verschillende recent verschenen rapporten, zoals van het onderzoeks- en adviesbureau Kwink. Die hadden een pittige analyse van de toezichthouder. De VVD gelooft dat de hervorming van het bestel alleen kan slagen met een sterkere en neutrale toezichthouder, die door het ministerie aangesteld wordt, om te zorgen dat de politiek zich niet inhoudelijk gaat bemoeien met de journalistiek.”

Aansluiting bij de samenleving

De afgelopen decennia zijn er vaker voorstellen gedaan om het publieke bestel op de schop te nemen. Maar die liepen steevast stuk op de hechte banden tussen de omroepen en politieke partijen. Vooral christelijke partijen verzetten zich tegen de beperking van de macht van omroepen in Hilversum. „Ik weet niet of de minister, die van ChristenUnie-huize is, het met ons eens is”, zegt Martens-America. „Maar de VVD denkt dat het loslaten van leden de enige manier is om weer aansluiting te vinden bij de samenleving. Zodat het minder gaat over omroepen en bestuurders, en meer over de stromingen in de samenleving en hoe we het bestel zo kunnen inrichten dat we die het beste blijven bedienen.”

Het meest explosieve voorstel is om af te stappen van het idee dat omroepen verenigingen moeten zijn. De recente schandalen bij omroepen laten volgens Martens-America zien dat het verenigingsrecht, dat omroepen grote autonomie geeft, ingrijpen in onfatsoenlijk bestuur in de weg zit. Voordat ze Kamerlid werd, was ze hr-manager in het bedrijfsleven, waaronder bij het Amsterdamse reclamebureau Ace. „Daardoor weet ik hoe je je gezonde checks and balances inricht”, zegt ze. „En er zijn omroepen waar dat nu niet goed is geregeld. Stel je bent een medewerker met een klacht over je leidinggevende die tegelijkertijd ook de enige bestuurder is. Dan kan je met je klacht niet naar een andere bestuurder stappen. Dat is ontzettend onveilig voor medewerkers op de werkvloer.”

Claire Martens is sinds eind vorig jaar lid van de Tweede Kamer voor de VVD.

Martens-America benadrukt dat sommige omroepen hun organisatie bestuurlijk wel goed op orde hebben, met name de fusie-omroepen. „Maar er zijn ook enkele omroepen die een zeer ongezonde bestuursstructuur hebben”, zegt ze. „En daar maak ik me zorgen over, want ze worden wel betaald van belastinggeld. En al die mensen op de werkvloer hebben geen keus. Neem Omroep Max, die al heel lang dezelfde bestuurder heeft [Jan Slagter, red.]. Dat doet verder niks af aan zijn inzet en kwaliteiten. Maar als je echt zegt dat de omroep centraal staat, dan maak je op een gegeven moment plaats voor vernieuwing.”

Qua digitalisering zijn sommige omroepen (zoals PowNed) ook verder dan andere (Omroep Max). En ook dat baart Martens-America zorgen. Want digitaal heeft wel de toekomst. De publieke omroep heeft sinds enkele jaren een eigen streamingsdienst: NPO Start. Maar de app streamt op een veel lagere videoresolutie dan andere diensten. Daarom vraagt de VVD zich af waarom NPO Start in eigen beheer ontwikkeld moet worden. Kleine omroepen klagen over hun online zichtbaarheid en hebben daar geen invloed op.

„Ik begrijp onze ambitie om een eigen streamingsdienst te ontwikkelen niet”, zegt Martens-America. „Want laten we eerlijk zijn: we komen nooit in de buurt van een Netlfix.” Toch vindt ze het te laat om nu nog de stekker uit het project te trekken. Wel denkt ze dat omroepen andere digitale kanalen kunnen gebruiken om hun content uit te zenden. „Waarom kan content niet worden gedeeld via YouTube of Netflix, om jongere doelgroepen te bereiken? De Belgische publieke omroep werkt al nauw samen met Netflix. Digitalisering vraagt veel aandacht, daarom moet dat de komende tijd het hoofdonderwerp in Hilversum worden.”

Hervormen, maar hoe?

Het kabinet-Schoof gaat de landelijke publieke omroep hervormen, zo valt te lezen in het regeerprogramma. De VVD komt deze dinsdag als eerste coalitiepartij met een concreet plan. Hoe staan de andere regeringspartijen erin?

De PVV schrijft in haar verkiezingsprogramma niets over de publieke omroep, maar heeft in het verleden vaak de wens uitgesproken om de ‘linkse’ NPO in zijn geheel op te doeken. Volgens de partij is mediavoorziening geen taak van de overheid

BBB, de kleinste fractie in het kabinet, wil vooral winst behalen door het stelsel van ‘externe pluriformiteit’ om te katten tot een ‘BBC-model’, waarbij de omroepverenigingen nog slechts als leveranciers van tv-programma’s zouden dienen.

NSC wil als enige partij niet snijden in de 900 miljoen euro die de overheid bijdraagt aan het NPO-budget. Wel leven er in de partij ideeën over het stoppen met de derde zender, NPO3, ten faveure van andere vormen van verspreiding.