De Ierse bevolking heeft in twee grondwetsreferenda voorgestelde wetswijzigingen verworpen die de definitie van het gezin en de rol van vrouwen in het gezin moesten verruimen. De Ierse premier Leo Varadkar, die voor beide wetswijzigingen had gepleit, erkende tegenover Ierse media zijn verlies. De opkomst lag op 44,6 procent en zaterdagavond had zo’n twee derde tegen de wetswijzigingen gestemd. Varadkar zei dat zijn regering het resultaat accepteert.
De referenda vonden vrijdag plaats, op Internationale Vrouwendag. Een van de wijzigingen die voorlag ging over de rol van de vrouw binnen het gezin. Niet langer zou het begrip „vrouw aan de haard” gelden, waarmee bedoeld wordt dat de belangrijkste taak van de vrouw het huishouden en het zorgen voor het gezin is. Het huishouden en zorg zouden volgens het verworpen wetsartikel ook „door gezinsleden” kunnen worden uitgevoerd. De definitie van het gezin zou niet langer alleen „door het huwelijk” bijeen kunnen worden gehouden, maar ook door „een duurzame relatie”. Volgens Varadkar zou dat minder „ouderwets” zijn.
De Ierse grondwet stamt uit 1937 en de katholieke kerk had destijds een veel grotere invloed in het land dan vandaag de dag. De Ierse regering hoopte dat de maatschappelijke veranderingen de bevolking voor deze modernisering van de grondwet zouden winnen, zoals eerder gebeurde met het opnemen van het homohuwelijk in 2015 en het schrappen van het verbod op abortus in 2018. Dat bleek een misrekening. Tegenstanders brachten te berde dat het veranderen de definitie van een gezin grote impact kan hebben op erfenissen of voogdij en veel Ieren bleken de wijzigingen onduidelijk te vinden. Verschillende feministische en progressieve groepen riepen daarom ook op tegen de wetswijzigingen te stemmen.
Lees ook
Verzet tegen abortus is een electoraal risico geworden
Vrees voor juridische conflicten
Het grootste deel van het politieke spectrum was voor. Naast Varadkars liberaal-conservatieve Fine Gael, hadden ook veel oppositiepartijen de voorgelegde veranderingen omarmd. Een van de partijen die wel opriep tot ‘nee’-stemmen was de van Sinn Féin afgescheiden partij Aontú. Aontú-leider Peadar Tóibín zei dat de wetswijzigingen zo vaag waren geformuleerd dat ze tot juridische conflicten zouden leiden en dat de meeste mensen „niet weten wat de betekenis van een duurzame relatie is.” Ook Sinn Féin was tegen. De leider van de katholieke partij, Mary Lou McDonald, concludeerde dat haar partij er wél „heel erg goed” in was geslaagd het publieke sentiment te peilen.
Alles blijft dus bij het oude. Premier Varadkar zei te betreuren dat zijn regering er niet in is geslaagd de bevolking te overtuigen en zegt de campagne te gaan evalueren. „Hoewel het adagium luidt dat succes vele vaders heeft en mislukking een wees is, denk ik dat als je met een dergelijke marge verliest, er veel mensen zijn die dit verkeerd hebben begrepen. Ik ben zeker een van hen”, aldus de premier.
