Biden en Trump winnen beiden ruim voorverkiezingen Michigan

Wie Paramaribo heeft bezocht, kan haar onmogelijk hebben gemist: de hoge en lange brug over de Surinamerivier. De oeververbinding tussen Paramaribo en het district Commewijne heet officieel J.A. Wijdenboschbrug. Naamgever? Jules Wijdenbosch, president tussen 1996 en 2000. De brug werd vlak voor het eind van zijn ambtsperiode door hemzelf in gebruik gesteld.

Zijn hoop dat de brug hem de verkiezingsoverwinning zou opleveren werd al direct de bodem in geslagen. Wijdenbosch leed een vernietigende nederlaag, gevolg van wanbeleid dat het land aan de rand van de economische afgrond had gebracht. De partij van president Chan Santokhi, VHP, maakte het overlijden van Wijdenbosch woensdag bekend. Hij zou op 2 mei 84 jaar zijn geworden.

Dat Jules Albert Wijdenbosch in 1996 door ex-dictator Desi Bouterse als presidentskandidaat naar voren werd geschoven, kon geen verrassing zijn. Hij had zich al jaren diens trouwe bondgenoot getoond en Bouterse vond vanwege zijn omstreden reputatie (lees: betrokkenheid bij de Decembermoorden op politieke tegenstanders) de tijd niet rijp zelf voor het presidentschap te gaan. Vanaf begin jaren tachtig was Wijdenbosch een van de ideologen achter de ‘revolutie’ van toenmalig legerleider Bouterse. De voormalige Amsterdamse gemeenteambtenaar was kort na Bouterses coup, op 25 febuari 1980, teruggekeerd naar Suriname.

Inzet voor Surinaamse immigranten

Wijdenbosch was in de jaren zestig naar Amsterdam vertrokken om politicologie te studeren. Volgens degenen die hem kenden, hebben maar weinigen zich zo hard ingespannen voor Surinaamse immigranten in Nederland. Ook zijn inzet als bestuurder van sociale-, culturele- en sportorganisaties wordt hoog geprezen. In de kantine van voetbalclub Real Sranang, waar de vaders van Gullit, Rijkaard en Kluivert speelden, hangt zijn portret als erevoorzitter. Het was begin jaren zeventig, de tijd dat de ’Bijlmerexpres’ uit Suriname op gang kwam en Surinamers in Nederland niet al te vriendelijk werden behandeld. Van extreme politieke opvattingen was bij Wijdenbosch geen sprake. Zijn missie was vooral de emancipatie van Surinamers die in Nederland door eigen inspanning hun plek moesten vinden.

Wijdenbosch kwam uit een eenvoudig gezin. Zijn vader was hoofdonderwijzer op een school van de Evangelische Broedergemeente, van oudsher de kerk van veel Creoolse Surinamers. In die EBG-cultuur zijn plichtsbetrachting en zelfontplooiing ten bate van de gemeenschap belangrijk. Het was niet meer dan logisch dat hij net als zijn vader actief werd in de gematigde Nationale Partij Suriname (NPS). Dat Wijdenbosch zich na zijn terugkeer naar Suriname liet inschakelen door Bouterse – zelfs na de onder diens verantwoordelijkheid in 1982 gepleegde Decembemoorden waarbij ook vrienden van Wijdenbosch omkwamen – wekte dan ook bij velen verbazing.

In 1983 werd hij een stuwende kracht achter de 25-Februaribeweging, de politieke arm van het leger, later uitmondend in de oprichting van de Nationale Democratische Partij (NDP). Voor Wijdenbosch was het leger nu ‘de voorhoede van de revolutie’. Zijn organisatorische ervaring, opgedaan bij het opzetten van de Amsterdamse deelraden, kwam hem goed van pas. In 1987 was Wijdenbosch korte tijd premier, voorafgaand aan vrije verkiezingen die een eind maakten aan de militaire dictatuur. Na een nieuwe militaire coup, eind 1990, was Wijdenbosch enkele maanden vicepresident, waarna opnieuw vrije verkiezingen volgden.

Tijdens het presidentschap van Wijdenbosch vanaf 1996 liepen de spanningen tussen Paramaribo en Den Haag op, vooral door de prominente rol achter de schermen van Bouterse, tegen wie op dat moment in Nederland een justitieel onderzoek wegens cocaïnehandel liep. Aanvankelijk nam Wijdenbosch het voor Bouterse op, door hem te benoemen als adviseur van staat. Ministeriële contacten met Nederland werden opgeschort. Niet veel later werd Bouterse alsnog uit zijn functie ontslagen, wat tot een verwijdering tussen beiden leidde.

Autocratisch leider

Wijdenbosch ontpopte zich steeds meer als een autocratisch leider, waarbij hij een eigen ‘hofhouding’ creëerde door personen uit de omgeving van Bouterse los te weken. De laatste distantieerde zich openlijk van Wijdenbosch toen vele duizenden Surinamers vanwege de economische misère de straat op gingen om zijn aftreden te eisen. Gebrek aan competentie was nog het minste verwijt onder de bevolking.

In de verkiezingen van 2000 en 2005 probeerde Wijdenbosch het met een eigen politieke partij. Niet geheel zonder succes. Het leverde hem enkele zetels op: met zijn persoonlijke charme trok hij vooral stemmen van armere Creolen die zich nog graag met ’Bosje’ identificeerden. Uiteindelijk keerde Wijdenbosch terug bij de NDP. De partij won in 2010 de verkiezingen, wat Bouterse het presidentschap opleverde. Die benoemde Wijdenbosch in 2011 tot Raadsadviseur voor bestuurlijke en staatsrechtelijke aangelegenheden.

Over één ding zijn de Surinamers het in elk geval eens. Die brug over de Surinamerivier (door velen aangeduid als ‘Bosjebrug’) is heel goed voor het land en had er al veel eerder moeten zijn. Al bleek een decennium later uit mediapublicaties na een rechterlijke schikkingszaak van bouwer Ballast Nedam dat het bedrijf steekpenningen had betaald, waarvan niet alleen Bouterse maar ook Wijdenbosch zou hebben geprofiteerd.

De laatste jaren bewoog Wijdenbosch zich voort in een rolstoel. Als gevolg van diabetes moesten bij hem beide benen worden afgezet. Eind 2023 verscheen Wijdenbosch nog op een NDP-bijeenkomst met Bouterse. Eerder zond het Surinaamse tv-journaal beelden uit van een bezoek van president Chan Santokhi aan Wijdenbosch, die toen herstellende was van zijn beenamputaties in Nederland. Twee breed lachende mannen, waarbij Wijdenbosch de huidige president van Suriname zijn recente boek overhandigde: Een politiek bestuurlijke oriëntatie: van toepassing op de toekomst van het Surinaamse bestuur en de samenleving.

Delen

Mail de redactie

Waar Koningsdag een feestelijke aangelegenheid zou moeten zijn, veranderde de dag voor sommigen in een nachtmerrie. Op sociale media, waaronder X en Instagram, verschenen tientallen compromitterende foto’s en video’s van halfnaakte mannen en vrouwen, die ofwel seks hadden in het openbaar ofwel aan het wildplassen waren. De mensen hadden geen toestemming gegeven voor het verspreiden van de beelden.

Massaal werd een filmpje gedeeld waarop een man en een vrouw te zien zijn, die seks lijken te hebben tussen geparkeerde auto’s op de Keizersgracht in Amsterdam. De politie doet onderzoek naar verkrachting, nadat de vrouw zich heeft gemeld. Een verdachte is inmiddels opgepakt.

Verspreiden van beelden zonder toestemming gebeurt vaker. Begin april werden zonnebadende vrouwen in bikini op een stadsstrand in Amsterdam met een verborgen camera gefilmd, waarna de video op YouTube werd gezet. Al snel waren de beelden meer dan drie miljoen keer bekeken. Raadslid Elise Moeskops (D66) vroeg om nieuwe regelgeving, zei ze tegen Linda.nl: „We hebben ergens een stoffig wetsartikel dat heimelijk filmen verbiedt, maar eigenlijk zijn er te weinig middelen.” Een paar dagen geleden ontdekte Omroep Brabant dat er rond Eindhoven en de Efteling een man geheime opnames maakte en op TikTok en Telegram plaatste van zichzelf terwijl hij probeerde vrouwen te ‘versieren’.

Seksueel misdrijf

De Amsterdamse burgemeester Femke Halsema riep op de beelden van de mogelijke verkrachting tijdens Koningsdag te verwijderen en veroordeelde de personen die ze hadden verspreid: „Het maken en verspreiden van dit soort beelden is niet alleen strafbaar, maar ook diep vernederend en kwetsend.”

Wanneer is het publiceren en verspreiden van video’s die zijn gemaakt op openbare plekken inderdaad strafbaar? Waar ligt de grens tussen een video die slechts onfatsoenlijk is, en een strafbare video? En wat kunnen mensen doen als zij te zien zijn op dergelijke opnames?

„Dit is geen gemakkelijke kwestie”, zegt Zakaria El Wali, strafrechtadvocaat bij het Amsterdamse kantoor Hartman & Van Vliet. „In principe mag je filmen in openbare ruimtes zoals de straat. Het valt in zekere zin onder de vrijheid van meningsuiting, zelfs als je dat in het geheim doet.” Bij seksuele handelingen ligt dat anders. Lange tijd gold het maken en online zetten van seksueel beeldmateriaal als een misdrijf tegen de openbare orde. Dit veranderde in 2023, toen de Tweede Kamer besloot om artikel 137h in het Wetboek van Strafrecht te zetten. „Nu is het maken en verspreiden van zo’n filmpje een seksueel misdrijf. Daarvoor heb je speciale rechercheurs en rechtsbijstand, dus slachtoffers worden dan ook extra geholpen”, aldus El Wali.

Smaad

Het online zetten en delen van de video van Koningsdag is volgens de advocaat zeker strafbaar. Lastiger is het bij gevallen die minder duidelijk onder de noemer ‘seksuele handeling’ vallen, zegt strafrechtadvocaat Peter Schouten. Volgens Schouten is het belangrijk om onderscheid te maken tussen het máken van opnames en het openbaar maken of verspreiden van dit soort beelden. „Bij het filmen hangt het af van de context. Maak je een video op het strand en is er een half ontblote man of vrouw in de verte te zien, dan is niet meteen sprake van een seksuele handeling. Anders zal het zijn als er wordt ingezoomd op geslachtsdelen of specifieke lichaamsdelen.”

Schouten benadrukt dat bij het posten of verspreiden van beelden op internet zonder instemming sneller sprake is van ‘smaad’. Dat wil zeggen dat iemand iets opzettelijk naar buiten brengt, met het doel de ander te beschadigen. Daarbij ligt het zwaartepunt bij de bedoeling van de maker. El Wali is het daarmee eens: „Dat kan bijvoorbeeld als je iemand filmt die aan het zoenen is of wordt versierd, en dat plaatst op internet. Je hebt tegenwoordig van die Snapchat-posts waar bij dat soort filmpjes lach-emoji’s worden geplaatst. Zo van: kijk wat voor idioten dit zijn.”

Of iemand wordt vervolgd, is niet aan eventuele slachtoffers. Dat bepaalt het Openbaar Ministerie. Wat kun je zelf wel doen, als zonder jouw toestemming beelden van jou worden gedeeld? Iedereen heeft een portretrecht en een recht op privacy, benadrukt Lars Boer, privacy-advocaat bij Ploum Advocaten. „Op basis daarvan kan bij een rechtszaak door de rechter besloten worden dat de maker van het filmpje schadevergoeding moet betalen en dat het platform de video moet verwijderen. De rechter zal het belang van de gefilmde daarbij afwegen tegen het belang van de video. Maar het beste kun je allereerst een klacht indienen bij een platform. Die hebben vaak striktere regels.”

Ook de woordvoerder van HelpWanted, dat mensen bijstaat bij online problemen, zegt dat slachtoffers het beste een klacht kunnen indienen bij de sociale mediaplatforms, of zich (anoniem) kunnen melden: „Wij helpen ze bij het verwijderen van de filmpjes. Wij hebben goed contact met deze bedrijven, en desnoods schakelen wij een advocatenkantoor in om een rechtszaak te beginnen. Ook is het belangrijk voor slachtoffers om erover te blijven praten; want praten, dat helpt echt.”

Delen

Mail de redactie