Een feest van Nederlandse Eritreeërs in Opera Zalencentrum in Den Haag liep zaterdag uit de hand toen andere Nederlandse Eritreeërs zich roerden. Volgens de gemeente Den Haag ging het daarbij om tegenstanders van het huidige Eritrese regime. Ze bekogelden elkaar en de politie met stenen, politieauto’s gingen in vlammen op en het zalencentrum raakte beschadigd. Zes vragen over de rellen en de Eritrese gemeenschap in Nederland.
1 Uit welke groepen bestaat de Nederlandse Eritrese gemeenschap?
In Nederland wonen zo’n 25.000 Nederlandse Eritreeërs. Die groep bestaat uit drie generaties die op verschillende momenten naar Nederland zijn gekomen, vertelt Mek Ykeallo, die met zijn stichting Eritrese nieuwkomers in Nederland begeleidt. Vanwege de gevoeligheid van het onderwerp formuleert hij voorzichtig. Zijn stichting, zegt hij, kan met alle groepen goed overweg. „De eerste groep vluchtte in de jaren zestig, aan het begin van de oorlog. De tweede generatie volgde eind jaren tachtig, begin jaren negentig, rond de onafhankelijkheid van Eritrea. De derde groep arriveert sinds 2013.”
2 Waarom woedt in Nederland strijd tussen Eritrese groepen?
Tussen de drie generaties bestaan spanningen, ziet Ykeallo, die voortkomen uit de geschiedenis van het land. „De eerste twee generaties kunnen het prima met elkaar vinden” – die twee zijn vaak aanhangers van het huidige regime, dat na de onafhankelijkheid in 1991 aan de macht kwam. „Maar met de laatste groep is het ingewikkelder. Die hebben geleefd onder het regime, moesten in militaire dienst, zijn verbeten en nemen afstand van de oude maatschappij. Ze wantrouwen de oudere generaties.” Daarnaast is er een andere generatiekloof: bij jongeren zouden traditionele familiewaarden minder een rol spelen. Ykeallo merkt de spanningen onder Eritrese Nederlanders „enorm”. „We zien de frustraties en discussies en zien als eerste welke richting het op gaat.” De problemen van afgelopen weekend zag hij dan ook al aankomen. De laatste jaren waren er bovendien al vaker rellen tussen groepen, zoals vorig jaar in Rijswijk en in 2020 in Den Haag.
3 Wat is bekend over de grip van het Eritrese regime op de diaspora?
Al in 2012 werd door onderzoek van de Volkskrant duidelijk dat het Eritrese consulaat in Nederland mensen afperst. Zij zouden een speciale belasting moeten betalen; er werd gedreigd met geweld tegen familieleden in Eritrea als iemand weigerde te betalen. Ook werden consulaire diensten ontzegd totdat de belasting betaald was. Culturele evenementen zouden fungeren als dekmantel om geld van de gemeenschap te innen.
4 Wie organiseerde het Eritrese feest zaterdag?
Het feest was een initiatief van de Federatie van Eritrese Gemeenschappen in Nederland. Die groep vertegenwoordigt met name Eritreeërs die vóór het einde van de onafhankelijkheidsoorlog naar Nederland vluchtten en nu vaak aanhanger zijn van het huidige regime. De federatie heeft bij monde van oud-Kamerlid Myra Koomen (CDA) de gemeente eerder geïnformeerd over het verlate nieuwjaarsfeest in Opera. Koomen is sinds enkele maanden de spreekbuis en woordvoerder van die federatie en bepleit in Den Haag meer aandacht voor veiligheid op bijeenkomsten ervan.
Lees ook
Rellen in Den Haag: ‘We hielden rekening met onrust, maar niet met een veldslag’
5 De gemeente Den Haag wees snel naar de Brigade Nhamedu als veroorzaker van de onrust. Wat weten we over die groep?
Over de Brigade Nhamedu is weinig betrouwbare informatie bekend. Het zou een los verband zijn van tegenstanders van het regime dat vaker afkomt op evenementen van regeringsgezinde Eritreeërs. De federatie had al sinds de aankondiging van het feest van zaterdag contact met de gemeente en de politie over het risico op ordeverstoringen door deze ‘brigade’.
Ook afgelopen week werden concrete signalen met de gemeente gedeeld. Volgens Koomen waren de contacten daarna intensief en heeft de recherche zelfs beëdigde tolken ingehuurd om berichten op sociale media zo adequaat mogelijk te vertalen. Gemeente en politie besloten daarop extra veiligheidseisen aan de organisatie te stellen en hield zelf op voorhand een peloton ME beschikbaar vanaf de aanvang van het feest. In de loop van zaterdag kwamen steeds meer signalen binnen dat op grote schaal werd opgeroepen naar Den Haag te komen en de afzender was ook voor de politie duidelijk: de berichten kwamen uit het netwerk van Brigade Nhamedu.
Voor zover nu bekend, zijn alle dertien aangehouden verdachten Eritrees-Nederlands en wijst de gang van zaken op straat op een duidelijke organisatiestructuur die terug te voeren was op de communicatiekanalen van de Brigade Nhamedu. Verder onderzoek en de verhoren van de verdachten moeten uitwijzen of die directe betrokkenheid geldt voor alle aanwezige tegendemonstranten.
6 Hoe gaat het nu verder?
Zondagavond hebben politie en justitie een Team Grootschalige Opsporing gevormd om meer verdachten in kaart te brengen. Er zijn veel videobeelden van de rellen. Daarnaast gaat de lokale driehoek van de burgemeester, politie en het Openbaar Ministerie evalueren wat er precies is gebeurd en vooral wat er is fout gegaan. De gemeenteraad spreekt 28 februari over de kwestie. In de Tweede Kamer klinkt inmiddels de roep om onderzoek naar de Brigade Nhamedu.
Lees ook
Deze groep zet alles op alles om de buitenlandse feestjes van het dictatoriale regime in Eritrea te verstoren
