Het Openbaar Ministerie in Rotterdam gaat acht agenten vervolgen voor hun rol tijdens de hardhandige arrestatie van een 32-jarige man op vrijdag 9 juni 2023 in Rotterdam. Kort na die aanhouding is de man komen te overlijden.
De politiemensen worden verdacht van het overtreden van de geweldsinstructie. Het is voor zover bekend nooit eerder voorgekomen dat zo’n groot aantal agenten tegelijk wordt vervolgd voor onrechtmatige uitoefening van hun politievak. De verdenkingen tegen de politiemensen zijn naar voren gekomen na onderzoek van de Rijksrecherche.
De politie werd vorig jaar zomer om assistentie gevraagd na meldingen over een verwarde man die over de ‘s Gravenweg in Rotterdam-Kralingen fietste. De man botste op een auto en zou niet voor rede vatbaar zijn geweest. Uiteindelijk is de man met behulp van een stroomstootwapen overmeesterd. Hij is op de grond in bedwang gehouden na het taseren. Uit lichamelijk onderzoek zou volgens bronnen bij de politie nekletsel zijn geconstateerd.
In bedwang
Volgens het OM is de conclusie van het onderzoek van de patholoog-anatoom van het Nederlands Forensisch Instituut dat het ontstaan van het overlijden „zonder meer kan worden verklaard door de manier waarop de verdachte in bedwang is gehouden”. Alle acht agenten hebben in wisselende samenstellingen de man, terwijl hij op de grond lag, onder controle gehouden. Daarom worden er ook acht vervolgd.
Het delict waar de agenten voor worden vervolgd is pas op 1 juli 2022 in het wetboek van strafrecht opgenomen. Het stelt „verwijtbare schending van de geweldsinstructie met bepaalde gevolgen strafbaar”. In de instructie staat wanneer en hoe agenten, die in Nederland het geweldsmonopolie hebben, dat geweld mogen toepassen. Dit geweld moet plaatsvinden binnen de grenzen van de proportionaliteit en subsidiariteit. Als dat niet zo is en als iemand gewond raakt of komt te overlijden, kunnen agenten vervolgd worden voor het zich niet houden aan de geweldsinstructie.
Voor de berechting van dit soort strafzaken tegen politieagenten is in 2022 de rechtbank Midden-Nederland aangewezen. De zogeheten Blauwe Kamer van die rechtbank behandelt alle zaken van opsporingsambtenaren die in Nederland worden vervolgd voor het schenden van de geweldsinstructie. De maximale straf is drie jaar cel. Tot nu toe zijn drie agenten door deze rechtbank berecht.
Schizofrenie
De baas van de politie Rotterdam, Fred Westerbeke, zegt de vervolgingsbeslissing van het Openbaar Ministerie te respecteren. „Het gaat hier om een incident met een enorm verdrietige afloop die niemand heeft gewild. Ook wij willen weten wat er gebeurd is. We zullen de uitspraak van de rechter afwachten.” De acht agenten werken nog bij de Rotterdamse politie.
De moeder van de overleden 32-jarige man verklaarde vorig jaar tegenover de regionale nieuwssite RTV Rijnmond dat twaalf jaar geleden bij haar zoon schizofrenie werd vastgesteld. Hij gebruikte medicijnen. Hij zou sindsdien drie keer een psychose hebben gekregen waarna ziekenhuisopname volgde.
Advocaat Richard Korver, die de familie bijstaat, zegt dat ze blij zijn dat de agenten zich voor de strafrechter moeten verantwoorden.
