Het was de dag van de ‘Plexit’. Volgens Lubach (NPO1) betekent dat: het vertrek van Ronald Plasterk. De informateur leverde zijn verslag in bij de Tweede Kamer als afsluiting van zijn mislukte poging tot kabinetsformatie. Aan de talkshowtafels konden de duiders kiezen wie de wind van voren zou krijgen.
In het Achtuurjournaal en bij Op1 (NPO 1) was dat formatiepartner Pieter Omtzigt. De verrassing van het verslag was namelijk dat Omtzigt in het begin al had gezegd dat hij niet met Geert Wilders in een regering wilde. Waarom hadden ze dan toch maandenlang doorgepraat? Omtzigt wilde zich niet verantwoorden en ontliep zijn verantwoordelijkheid, vonden de duiders.
De tafel van Humberto (RTL4) had echter begrip voor Omtzigt. Die was terecht wantrouwig jegens Wilders, vond PvdA-leider Frans Timmermans. Sophie & Jeroen (NPO 1) wees Plasterk aan als de boosdoener. Die ijdeltuit was te zeer op de voorgrond getreden en had partij getrokken tegen Omtzigt.
Ik weet wel, het is belangrijk wie straks Nederland gaat regeren, maar eigenlijk is de grote aandacht op tv voor het formatiegedoe nogal klein en naar binnen gekeerd. De talkshows hadden het ook kunnen hebben over de Amerikaanse presidentskandidaat Trump die Rusland aanbood om vrijelijk NAVO-landen binnen te vallen (NOS Journaal: „Reken maar dat ze zich rot geschrokken zijn bij de NAVO”) . Of over Rafah, de Palestijnse stad waar anderhalf miljoen vluchtelingen vastzitten en die wordt gebombardeerd door Israël. Dat nieuws heeft weer als nadeel dat Gaza relatief ver weg is, dit al maanden aan de gang is en dat het buitengewoon deprimerend is.
Gelukkig was er maandag een Nederlands haakje: het gerechtshof in Den Haag verbood de regering om F-35-onderdelen aan Israël te leveren. Het risico bestaat dat die straaljagers gebruikt worden in acties die het humanitair oorlogsrecht schenden. Sophie & Jeroen hadden de baas van Oxfam Novib die de zaak had aangespannen en een dochter van een man die vastzit in Rafah, om oorlog wat dichterbij te halen.
De minister van Buitenlandse Handel vond dat de rechter niet over het buitenlands beleid hoort te gaan. En het is ook lastig, de rechter die op de stoel van de politicus lijkt te gaan zitten, in een internationaal conflict waarin Nederland niet meedoet. Toch deed het gerechtshof niets anders dan de regering aan haar zelf opgelegde wetten houden.
Gerechtigheid
De Nigeriaanse weduwe Esther Kiobel kwam ook naar Den Haag om gerechtigheid te zoeken. Ze spande hier een rechtszaak aan tegen Shell omdat het bedrijf medeplichtig zou zijn aan de dood van haar man. De weduwe is onderwerp van de documentaire Esther & de wet, de zaak tegen Shell (NPO 2).
In 1995 werd haar man Barinem Kiobel met acht anderen geëxecuteerd door het toenmalige Nigeriaanse regime. Als hoge ambtenaar nam hij het op voor zijn volk de Ogoni die rebelleerden tegen Shell. Volgens Kiobel, drie andere weduwes en Amnesty International handelde het regime in nauwe samenwerking met Shell. De multinational ontkent dit.
De documentaire volgt Esther Kiobel in de Haagse rechtbank, op haar reis naar Nigeria waar ze op zoek gaat naar getuigen en in haar woonplaats Dallas waar ze in een bank duizend dollar leent tegen een woekerrente. Het is een zijpad, maar dan wil ik toch weten hoe het daarmee afloopt.
Esther & de wet is een portret van een strijdbare vrouw die verschrikkelijke dingen heeft meegemaakt maar het er niet bij laat zitten. Die nadruk op haar persoon heeft als nadeel dat je met veel vragen over de zaak blijft zitten. De rechter wijst de eisen af wegens gebrek aan bewijs. En dat bewijst heeft de kijker ook niet gezien. Het blijkt lastig om zoveel jaren later in een heel ander land je recht te halen.
