De zorg voor brandweerlieden die trauma’s oplopen op hun werk schiet ernstig tekort, blijkt uit onderzoek van het televisieprogramma Zembla dat zondag is gepubliceerd. Brandweerlieden zijn vaak zelf aangewezen op het zoeken van psychologische hulp. Zij geven aan dat ze niet goed voorbereid worden op de impact van wat hun werk omvat, waaronder gevallen van verdrinkingen, beknellingen, suïcides en het uitvoeren van reanimaties.
Wie bij de brandweer uitvalt door trauma wordt gekort op het salaris: posttraumatische stresstoornis (PTSS) wordt er namelijk niet erkend als beroepsziekte. Dat is bij de politie en Defensie wel het geval.
Steunpunt ontoereikend
Slechts vijf van de vijfentwintig veiligheidsregio’s hanteert een financiële regeling voor brandweerlieden die uitvallen wegens PTSS. Het in 2016 opgerichte nationale „Steunpunt Brandweer” biedt weinig soelaas: momenteel zijn er nog maar drie veiligheidsregio’s bij aangesloten.
De laatste inventarisatie naar PTSS bij de brandweer dateert uit 2018. Dat leverde toen zeventien gevallen op. Mirjam Lommen, onderzoeker aan de Rijksuniversiteit Groningen, zet daar op basis van internationale studies vraagtekens bij. Zij schat het werkelijke aantal aanzienlijk hoger. „als je kijkt naar de studies die gepubliceerd zijn, dan kom je bij de brandweer rond de 7 procent”. Afgezet tegen het Nederlandse brandweercorps zouden dat 1.500 medewerkers zijn. „Dat vind ik heel veel. Moet je nagaan dat die mensen waarschijnlijk allemaal behandeling nodig hebben”.
Lees ook Wie zorgt er voor de ambulancebroeder die net een kind heeft zien sterven?
De Oegandese minister van Buitenlandse Zaken, Jeje Odongo, heeft vrijdag in het radioprogramma Bureau Buitenland gezegd dat hij niet gesproken heeft over de opvang van uitgeprocedeerde asielzoekers. Minister Reinette Klever (Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking, PVV) zei eerder deze week tijdens een werkbezoek dat zij hiervoor een plan ontwikkelt.
Klever sprak tijdens haar bezoek met de Oegandese minister van Buitenlandse Zaken. Over dat plan „hebben we niet gesproken”, zegt Odongo. Klever zegt, zo meldt persbureau ANP vrijdagmiddag, dat het opvangen van afgewezen Afrikaanse asielzoekers in Oeganda „kort aan de orde geweest” is in het gesprek met Odongo.
„We hebben alleen gesproken over Nederlandse steun aan vluchtelingen die al in Oeganda zijn”, zei Odongo tegen een journalist aan de telefoon. Toen de vraag werd gesteld of Oeganda geld zou krijgen hiervoor, herhaalde Odongo nogmaals resoluut: „Ik zei je toch, daar hebben we helemaal niet over gesproken.”
„Het onderwerp is kort aan de orde geweest tijdens het bilaterale gesprek met minister Odongo, dat over opvang in de regio en migratie ging”, zegt Klever. Verder wil ze er niets over kwijt.
De PVV-minister kwam woensdag tegen NOS met dit migratieplan tussen Nederland en Oeganda. Het idee: uitgeprocedeerde asielzoekers naar opvangcentra Oeganda sturen in ruil voor financiële steun aan het land. Het zou niet alleen om Oegandese burgers gaan, maar ook om uitgeprocedeerde asielzoekers uit omliggende Afrikaanse landen als Congo, Soedan of Zuid-Soedan. Het plan, dat volgens Klever nog in ontwikkeling was, stuitte al snel op veel kritische vragen en bezwaren.
Lees ook
In de migratiediscussie staat bijna geen taboe meer overeind, blijkt bij EU-top
Het afgelopen jaar werden meer meldingen gemaakt van mensenhandel in Nederland dan in 2022. Dat concludeert de Nationaal Rapporteur Mensenhandel uit de donderdag verschenen jaarcijfers van 2023. Vooral het aantal slachtoffers van seksuele uitbuiting met een Latijns-Amerikaanse en Afrikaanse nationaliteit is omhoog gegaan. Tegelijkertijd worden steeds minder daders opgespoord en strafrechtelijk vervolgd.
In 2023 zijn bij het Coördinatiecentrum tegen Mensenhandel 868 slachtoffers gemeld. Dat zijn er 54 meer dan het jaar daarvoor. Veel slachtoffers blijven onder de radar: de Nationaal Rapporteur schat dat er in werkelijkheid jaarlijks zo’n 5.000 slachtoffers worden uitgebuit door mensenhandel.
Mensen met een Nederlandse nationaliteit vormen nog altijd de grootste groep slachtoffers. Vrouwen met een Afrikaanse of een Latijns-Amerikaanse nationaliteit zijn vaker slachtoffer van arbeidsuitbuiting en seksuele uitbuiting in vaak illegale prostitutie. Dit zijn voornamelijk vrouwen uit Oeganda, Nigeria, Colombia en Venezuela. Slachtoffers van arbeidsuitbuiting zijn relatief vaak mensen met een andere Europese nationaliteit.
Prostitutiesectoren
In 2023 werden 178 Afrikaanse slachtoffers van seksuele uitbuiting gemeld. Ook waren er 68 meldingen van Latijns-Amerikaanse slachtoffers van seksuele uitbuiting – dat is meer dan een verdubbeling ten opzichte van 2022. Al jaren wordt gewaarschuwd voor georganiseerde netwerken die Latijns-Amerikaanse vrouwen ronselen.
„Daar zitten vermoedelijk georganiseerde netwerken achter die niet alleen in Nederland, maar ook in de landen om ons heen opereren”, zegt Conny Rijken, Nationaal Rapporteur Mensenhandel en Seksueel Geweld tegen Kinderen. „We zien dat vrouwen illegaal in Nederland zijn en volledig afhankelijk van mensenhandelaars. Ze spreken geen Nederlands of Engels. Zij worden uitgebuit als sekswerkers. Ze hebben geen zeggenschap over hun klanten en werktijden en moeten een groot deel van hun inkomsten afstaan.”
De groei van het aantal gemelde slachtoffers vindt vooral plaats in de thuis- en escortprostitutie. Zowel Nederlandse als vrouwen uit het buitenland worden door mensenhandelaren gedwongen om deze minder zichtbare sectoren in te gaan. Meestal zijn de slachtoffers in het buitenland gerekruteerd en worden ze in Nederland uitgebuit. „Mensenhandel vindt steeds vaker online plaats”, aldus Rijken. „Whatsapp, Signal en Telegram worden allemaal gebruikt om slachtoffers te rekruteren en onder controle te houden.”
Weinig zaken voor rechter
Arbeidsuitbuiting kwam in 2023 het meest voor in de sectoren ‘vervoer en opslag’, ‘bouw’ en ‘horeca’. In totaal werden 147 meldingen van dergelijke uitbuiting gemaakt. „Het aantal rechtszaken over deze misstanden is schrikbarend laag”, zegt Rijken. In de jaarcijfers wordt gesproken van minder dan vijf rechtszaken, in de praktijk waren dat er slechts twee. Bovendien worden steeds meer zaken over uitbuiting en mensenhandel geseponeerd. Strafrechtelijke aanpak ziet Rijken in het algemeen nog te weinig.
De Nationaal Rapporteur roept daarom op tot meer digitale opsporing. Rijken hoopt dat de politie nog meer gaat inzetten op het uitlezen van telefoons en computers en meer aanwezig wordt op sociale mediaplatforms. „Dat zou bij elke opsporingsambtenaar in de gereedschapskist moeten zitten.”
Noord-Korea stuurt twaalfduizend militairen naar Oekraïne om mee te vechten aan de kant van Rusland. Het zou gaan om leden van een elite-eenheid. De troepenverplaatsing is al begonnen.
Dat meldt het Zuid-Koreaanse persbureau Yonhap op gezag van inlichtingendiensten in Seoul. Die belegden vrijdag een spoedbijeenkomst met het ministerie van Defensie en de Zuid-Koreaanse president Yoon Suk-yeol. Diens woordvoerders lieten na afloop weten dat de Noord-Koreaanse troepenlevering „een ernstige bedreiging is, niet alleen voor ons land, maar voor de internationale gemeenschap”. Als de informatie klopt, is het de eerste keer dat Noord-Korea op deze schaal militairen inzet buiten het Koreaanse schiereiland. Nooit eerder vochten Noord-Koreanen mee op Europese bodem.
Volgens de Zuid-Koreaanse inlichtingendienst zouden al 1.500 Noord-Koreaanse militairen per schip naar legerbases in het Russische Verre Oosten zijn gebracht, waar ze een training ondergaan. Om hun herkomst te maskeren, zouden ze worden voorzien van Russische uniformen en identiteitsbewijzen uit Siberische regio’s als Jakoetië en Boerjatië, waar mensen vergelijkbare uiterlijke kenmerken hebben, aldus Yonhap. Oekraïense media berichtten afgelopen week al over een uit drieduizend Noord-Koreanen bestaand ‘Boerjat-bataljon’ in de Russische regio Koersk, waaruit inmiddels achttien militairen zouden zijn gedeserteerd.
De militairen die Noord-Korea nu zou willen sturen behoren tot het elfde korps van het Noord-Koreaanse Volksleger, een elite-eenheid die volgens een Amerikaans defensierapport uit 2021 gespecialiseerd is in guerrilla-achtige missies achter de frontlinies. Het korps beschikt over lichte infanterie, maar ook over sluipschutterseenheden.
Lees ook
Noord-Koreaanse militairen gesneuveld in Oekraïne? Rusland leunt steeds meer op Pyongyang
De Leidse Noord-Koreakenner Remco Breuker zei eerder deze week al tegen NRC dat het land „kanonnenvoer” kan leveren, maar ook beschikt over zo’n 180.000 goedgetrainde commando’s die gespecialiseerd zijn in asymmetrische oorlogvoering en „die je echt niet tegenover je wil zien op het slagveld”.
Waar de Noord-Koreaanse troepen ingezet worden, is onduidelijk. Maar in een interview met de Amerikaanse publicatie The War Zone zei het hoofd van de Oekraïense militaire inlichtingendienst Kyrylo Boedanov donderdag dat er begin november 2.600 Noord-Koreanen naar de Russische regio Koersk gezonden zouden worden. Die wordt sinds begin augustus deels bezet door Oekraïense militairen.
Geen bewijs
Berichten over Noord-Koreaanse troepenlevering zwollen afgelopen week al aan, toen de Oekraïense president Volodymyr Zelensky zei dat Noord-Korea de Russische oorlogsinspanningen niet meer alleen met munitie en raketten, maar ook met manschappen zou ondersteunen. Op een persconferentie in Brussel had Zelensky het donderdag na afloop van een ontmoeting met EU-en NAVO-leiders over zo’n tienduizend militairen. Volgens Zelensky heeft Rusland die nodig om zijn verliezen op het slagveld op te vangen, „nu steeds meer jonge Russen recrutering proberen te ontlopen”. In de Oekraïense regio Loehansk zouden volgens Kyiv eerder al zes Noord-Koreaanse officieren zijn gesneuveld.
Onomstotelijk bewijs voor de deelname van Noord-Koreaanse militairen aan de oorlog is tot nu toe niet openbaar gemaakt. Secretaris-generaal Mark Rutte van de NAVO zei donderdag nog dat het bondgenootschap „geen bewijs” heeft dat Noord-Koreaanse militairen meevechten in Oekraïne, en ook de Amerikaanse onderminister van Buitenlandse Zaken Kurt Campbell kon de beweringen van Zelensky eerder deze week na afloop van een bijeenkomst in Seoul nog niet bevestigen. „We zijn bezorgd over die berichten en houden de situatie scherp in de gaten.”
Warme banden
Noord-Korea en Moskou hebben de banden sinds de Russische grootscheepse invasie in Oekraïne flink aangehaald. De Russische president Vladimir Poetin en de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un ontmoetten elkaar sindsdien meermalen. In Pyongyang sloten de twee in juni een wederzijds defensiepact waarin beide landen beloven elkaar te verdedigen als ze worden aangevallen. Ook levert Noord-Korea op zeer grote schaal munitie en ook raketten die Rusland gebruikt op het slagveld.
Lees ook
Rusland en Noord-Korea beloven elkaar te verdedigen
In ruil biedt Rusland het door internationale sancties geïsoleerde regime onder meer diplomatieke steun en hulp bij de ontwikkeling van onder meer raket- en satelliettechnologie, en vermoedelijk ook geld. Daarnaast zijn er sterke aanwijzingen dat Rusland op grote schaal olie aan Noord-Korea levert. Noord-Korea heeft nog niet gereageerd op de berichten over troepenlevering. Het Kremlin deed die eerder af als „nepnieuws”.
