De Boerebroélof (boerenbruiloft) is sinds mensenheugenis hét evenement van de carnavalsdinsdag in Venlo. Steeds opnieuw neemt een andere groep inwoners de organisatie op zich. De laatste jaren waren dat onder anderen de reddingsbrigade, de medewerkers van een scholengemeenschap en de personeelsvereniging van de gemeente. Veel blijft daarbij hetzelfde: de vaste rollen tijdens het spel waarbij een zogenaamd bruidspaar op de trappen van het stadhuis ten overstaan van een bomvolle Markt in de onecht wordt verbonden. En de boerenkledij waarin de deelnemers zich hullen.
De scherpe waarnemer ziet dit jaar subtiele verschillen. Kijk naar de uitdossing die bruid Dénis Ririhatuela (37) draagt. Ze lijkt op het eerste gezicht een boerin uit de regio uit vroeger jaren, maar subtiele accenten verwijzen naar haar Molukse roots. „Ik draag onder meer een sarong in plaats van een zwarte rok, mijn muts is gemaakt van de bruidsjurk van mijn moeder en kant uit traditionele blouses van mijn oma’s en ik draag daar kleine Molukse sieraden op.”
Ook in Boerebroélof zelf zitten nieuwe accenten. Er zijn wat typisch Molukse personages toegevoegd aan de vaste rollen. Het traditionele danklied voor de koks van Molukse bruiloften zal klinken en heeft een Venlose tekst gekregen. En het aantal betrokkenen is heel groot. „Op de dinsdag en in de weken daarvoor zijn er allerlei activiteiten waar je met gezelschappen van verschillende omvang naartoe gaat”, legt Ririhatuela uit. „In sommige jaren bestond het grootste gezelschap uit vijftig mensen.” Schaterend: „Maar groot met vijftig mensen, bij Molukkers? Bij ons zijn dat er 220.”
Lees ook
Wie carnaval wil begrijpen, moet beginnen bij de muziek
Chris Thenu (60) laat het appje zien waar het vorig voorjaar allemaal mee begon. René Hovens van de Venlose carnavalsvereniging Jocus stuurde hem een bericht: ,,Ik zou het bijzonder vinden als de Molukse gemeenschap de Boerebroélof organiseert, het beste van twee werelden op een mooie manier.”
Thenu zag het appje midden in de nacht. „Ik was meteen klaarwakker. Ik heb even voor vijf uur ’s ochtends een antwoord gestuurd.” De energie die hij onmiddellijk kreeg, voelden kort daarna velen in de Molukse gemeenschap in Venlo. ,,En we hebben de mensen in onze gelederen om het allemaal te organiseren, zowel creatief als zakelijk.”
Compleet nieuw
Bij Ririhatuela thuis praten Venlose Molukkers van de tweede, derde en vierde generatie over hun carnavalsgevoel. Hun voorouders kwamen in 1953 terecht in barakken in Blerick. Thenu kwam er ter wereld en woonde er ook in zijn eerste jaren. In 1967 kwam de Molukse wijk in Venlo-zuid gereed.
Voor de Molukkers was de vastelaovesviering iets compleet nieuws. „Mijn vader moest er niet zoveel van hebben. Die vond het maar een katholiek feestje. Tegelijkertijd ging ik met mijn broers wel naar de optocht kijken.”
Via school kreeg Thenu al het nodige van de carnavalscultuur mee. Het vieren begon pas toen hij als zeventien-, achttienjarige voor het eerst uitging. „Via voetbal en muziek maakte ik Venlose vrienden. Vastelaovend beviel meteen, al was het verkleden even wennen.”
Thenu voelde zich welkom, op een enkele keer na. „We kwamen een keer ergens binnen tijdens carnaval en toen keek er iemand naar mij en zei: ‘Wat doet die hier?’ Dat voelde rot.”
Ririhatuela voelt soms nog terughoudendheid, als ze met het Boerebroélof-gezelschap bezoeken afleggen in het Venlose. „Bijvoorbeeld bij binnenkomst van de senioren. Als we dan in het dialect ‘Goedenavond, dames en heren!’ zeggen en uitleggen wie we zijn en waarom we doen wat we doen, verandert dat al. Daarna wordt het alleen maar beter. We horen van iedereen dat we zoveel energie meenemen.”
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/02/07110158/web-0702BINcarnaval6.jpg)
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/02/07110201/web-0702BINcarnaval8.jpg)
Foto’s: Merlin Daleman
De komende carnaval wordt een van de eerste keren dat Ririhatuela voluit kan vieren. Vroeger was ze meestal aan het werk in de horecazaak van haar ouders in het hart van de stad, die ze een paar jaar geleden van de hand deden.
Thenu veroverde later de harten van de inwoners van de stad met een carnavalsklassieker van zijn hand: „Dat lied kwam voort uit een gesprek met mijn moeder. Ik vroeg haar of ze terug wilde naar Ambon. ‘Nee’, zei ze. ‘Hier zijn mijn kinderen en de kleinkinderen.’” Het antwoord van zijn moeder ontroert hem nu nog steeds: het kiezen voor Venlo ondanks het verlangen naar Ambon.
Haar woorden inspireerden Thenu tot het schrijven van ‘Veur altiéd eine Venlonaer’. Het won jarenlang de verkiezing van het beste Venlose vastlaovesliedje aller tijden.
Venloos dialect
Niet alle Molukkers bleven voor altijd Venlonaar. In hun hart misschien wel, maar ze waaierden ook uit over de rest van Nederland. Suus Haenen (25), vierde generatie Moluks, verhuisde op haar vijfde vanuit Noord-Limburg naar Twente. Voor carnaval bleef ze met haar familie elk jaar terugkomen. „Op aandringen van vriendinnen ben ik het één keer gaan vieren in Oldenzaal. Maar het leek in niks op wat ik van jongs af aan kende. Geen feest in alle straten, maar in een zaaltje. Meer een soort après-ski dan carnaval.”
Op de Boerebroélof is ze bruidsmeisje en reservebruid, mocht Ririhatuela onverhoopt uitvallen. Het betekent dat Haenen flink haar best doet om haar Venloos dialect een beetje bij te schaven. Vanwege de voorbereidingen voor de Boerebroélof reist ze nu vrijwel elke week naar Noord-Limburg. „We kunnen dan bij oma verblijven, die uitgebreid voor ons kookt. Mijn moeder moet het bovenste knoopje van haar kleding al loslaten.”
Moluks gemeenschapshuis
Haenen voelt zich door alle activiteiten van het laatste jaar meer verbonden met haar Venlose én Molukse roots. Ririhatuela ziet dat gebeuren: „Molukkers merken weer hoe leuk het is om samen dingen te doen en te beleven. Ook de mogelijkheid van een eigen gemeenschapshuis komt weer ter sprake.”
Stilletjes bestaat de hoop dat deze Boerebroélof daarnaast bijdraagt aan een eendrachtig Venlo, toch ook de stad van Geert Wilders die weinig op heeft met nieuwkomers. Thenu: ,,Ik heb een hekel aan het woord ‘integratie’. Dat maakt het eenrichtingsverkeer. Wij Molukkers hebben het over ‘sama sama’, verbinding. Dat lijkt al meer dan geslaagd. Uiteindelijk zijn we allemaal hetzelfde, allemaal Venlonaren.”
Lees ook
Pastoor weigert prinsessenpaar hostie: gehele carnavalsvereniging boycot de mis
