Griselda is de Godmother in macho cocaïnewereld

Griselda Balco heeft echt bestaan. De Colombiaanse was de enige vrouwelijke drugsbaas in de macho cocaïnewereld van de jaren zeventig en tachtig. Ze was de spil in de drugsoorlog die in Miami (Florida) woedde van 1979 tot 1986.

Volgens de politie daalde het torenhoge moordcijfer van de Amerikaanse stad dramatisch na haar arrestatie. Ze zou verantwoordelijk zijn voor de moord op veertig tot 250 mensen. Zo doodde zij twee tot drie van haar echtgenoten, de handel zou haar miljardair hebben gemaakt. Ook staat ze bekend als de uitvinder van de liquidatie vanaf een langsrijdende motorfiets. Ze kreeg twintig jaar, zat er zeven uit, keerde terug naar Medellín in Colombia, waar ze in 2012 op 69-jarige leeftijd werd doodgeschoten voor een slagerij.

De Netflixserie Griselda, die op haar leven is gebaseerd, houdt de moorden wat bescheidener, vermoedelijk om haar wat sympathieker te maken. Dezelfde reden vermoedelijk waarom haar hond die Hitler heette, de serie niet heeft gehaald.

Onderscheidend aan de misdaadserie is dat de hoofdrol vrouwelijk is. Als enige vrouw in deze machowereld wordt Griselda aanvankelijk niet serieus genomen. Haar eerste cocaïnehandel in Miami zet ze op met een groep Colombiaanse sekswerkers met wie ze samenwoont in een gezellig huis. De vrouwen willen graag de „klootzakken met hun harige ruggen” bestrijden op hun eigen gebied. Zo krijgt de operatie een feministisch sausje.

Verder krijgt Griselda een evenknie bij de politie, rechercheur June Hawkins (Juliana Aidén Martinez) die als Latinx vrouw aanvankelijk ook niet serieus wordt genomen. In haar verhaal zit een scheut racisme verwerkt: de drugsoorlog in Miami wordt door de witte mannelijk politiemannen gezien als typerend voor de Latino-bevolking. Door hun rol van outsider bedenken Griselda en June steeds slimme plannetjes waar hun vastgeroeste mannelijke collega’s niet opkomen.

Beeld Elizabeth Morris/Netflix

De serie wordt gedragen door hoofdrolspeler Sofía Vergara, beroemd van Modern Family. In die sitcom is ze de aantrekkelijke, luidruchtige trophy wife van de veel oudere pater familias. Groot hart, ontwapenend Spaans accent, maar ze kan ook streetwise en agressief zijn. Omdat Vergara niet wilde dat de kijkers die komische rol zouden verwarren met de dramatische rol in Griselda, is haar gezicht flink onder handen genomen: een nepneus, een snotgleuf, scheve gele tanden, pruiken. Die schmink leidt enorm af en maakt haar gezicht tot een vlak masker. Dat terwijl Vergara toch al niet veel diepte aan haar rol geeft. Ze kan een keiharde baas spelen, verleidelijk zijn, een kwetsbare moeder, een gevaarlijke gek. Maar ze kan steeds maar één kleur tegelijk.

Pablo Escobar

Verder is de serie ook wat bot en niet heel verrassend. Griselda is gemaakt door de mensen achter Narcos, over drugsbaas Pablo Escobar. Maar het niveau van Narcos haalt deze serie nergens. Verrassend is wel om te zien hoe Griselda in de serie de cocaïnemarkt uitbreidt naar de witte rijke bevolking van Florida, waardoor het gebruik ineens een nationaal probleem wordt. Ook haar inzet van Cubaanse criminelen als privéleger is wel boeiend. Die werden in de Mariel-exodus van 1980 in Florida gedumpt door dictator Fidel Castro – ook uitgangspunt van de film Scarface. Op dat soort momenten krijgt de serie even een historisch laagje.

Het interessantste is het schaakspel dat rechercheur June speelt met de drugsbarones, waarin zij handig inspeelt op Griselda’s door de crackpijp gevoedde hoogmoed en paranoia.

https://youtu.be/1yJdJ8zh3jM?si=7Ht4SqeT-5O0zs6d