Twaalf medewerkers van VN-organisatie UNRWA waren betrokken bij de massaslachting door Hamas in Israël. Zes van die twaalf medewerkers waren zelfs fysiek aanwezig bij de moordpartijen. Hun telefoons werden op die plaatsen getraceerd door inlichtingendiensten. Eén van de medewerkers zou volgens The New York Times een vrouw ontvoerd hebben. Ook zou hij munitie in huis hebben gehad en dat hebben uitgedeeld op 7 oktober. The Wall Street Journal concludeerde op basis van inlichtingenrapporten dat bijna de helft van de UNRWA-medewerkers in Gaza een Hamas-agent in de familie heeft.
UNRWA, in omvang de grootste tak van de VN, werd in 1949 opgericht na de Arabisch-Israëlische oorlog om de zevenhonderdduizend Palestijnen in vluchtelingenkampen te helpen. Die zevenhonderdduizend vluchtelingen zijn inmiddels uitgegroeid tot bijna zes miljoen mensen (behalve in Gaza wonen ze ook in kampen in Syrië, Libanon, Jordanië en op de Westelijke Jordaanoever). Want ook de nakomelingen van vluchtelingen kregen van UNRWA de vluchtelingenstatus. De organisatie regelt vrijwel alles voor hen: van onderwijs tot ziekenzorg en voedselvoorziening.
Hoe sympathiek die steun ook lijkt, al zo’n 75 jaar worden deze inmiddels miljoenen mensen hierdoor niet aangemoedigd om te gaan werken en een nieuw leven op te bouwen buiten de kampen. De kinderen in de kampen worden al generaties lang voorbereid op de ‘heilige oorlog’ tegen Israël. Door familie en ouders, maar ook door anti-Israëlisch en antisemitisch lesmateriaal op de UNRWA-scholen. Interessante vergelijking: na 1948 zijn ook bijna een miljoen Joden uit islamitische landen verdreven. Deze ontheemden en hun nageslacht zijn volledig geïntegreerd in Israël en westerse landen waarheen ze vluchtten.
Waarom UNRWA dat antisemitische lesmateriaal in de vluchtelingenkampen nooit heeft kunnen of willen uitbannen, is een vraag waarvan de organisatie niet gediend is, ondervond ik zelf in 2022. Ik was toen op bezoek in vluchtelingenkamp Jalazone, ten noorden van Ramallah, met een aantal mensen uit de media en Tweede Kamer. UNRWA had een presentatie voorbereid, vragen waren niet gewenst. Toen een van ons aan het eind vroeg wat de organisatie nou precies doet met alle financiële steun, weigerde de UNRWA-vrouw antwoord te geven. Achteraf kregen we te horen dat de Nederlandse delegatie niet langer welkom was.
Zeker tien landen, waaronder Nederland, hebben hun financiering aan UNRWA sinds dit weekend voorlopig opgeschort. De EU wil een onafhankelijk onderzoek naar mogelijke betrokkenheid van UNRWA-medewerkers bij Hamas. Politici, onder wie Jesse Klaver, reageerden geschokt op het opschorten van de financiële steun. Het zou nog meer honger betekenen voor de Gazanen. Alsof er geen andere manieren zijn om gerichte humanitaire hulp te verlenen.
In 2022 ontving UNRWA 1,17 miljard dollar aan steun, 44 procent daarvan kwam van de EU. Een serieuze oplossing voor de Palestijnse vluchtelingen is daarmee geen stap dichterbij gekomen. Waarom heeft de VN nooit serieus geprobeerd de vluchtelingen fatsoenlijk te laten deelnemen aan de samenlevingen waarin ze verblijven, in plaats van ze generatie na generatie aan een financieel infuus te leggen? Waarom heeft UNRWA niet meer controle gehouden op het onderwijs? Of in ruil voor al die hulp op zijn minst van het Palestijnse gezag gevraagd om het bestaan van de staat Israël te erkennen in het lesmateriaal? Dat bestaan moet erkend worden wil je ooit in vrede samen kunnen leven. Laten we Palestijnen die naar vrede en een tweestatenoplossing streven vooral ruimhartig blijven steunen, maar niet op de manier waarop UNRWA dat 75 jaar lang gedaan heeft.
Aylin Bilic is headhunter en publicist.
