Tot een paar jaar geleden wist Michele Kang (64) niet wie Lionel Messi was. Haar vrienden plagen haar daar nog steeds mee, vertelde ze vorige zomer aan The New York Times. Dan haalt ze haar schouders op en zegt: „Ik wist wel wie Pelé was.”
De zakenvrouw en investeerder heeft sindsdien een hoop bijgeleerd. In korte tijd groeide ze uit tot een van de grootste visionairs en geldschieters in het internationale vrouwenvoetbal. Ze is eigenaar van drie profclubs in drie landen.
Yongmee Michele Kang werd geboren in Seoul, Zuid-Korea. Haar ouders werkten in het onderwijs en leerden haar al vroeg: als je hard werkt en leergierig bent, kun je alles bereiken. „Er is niets wat de buurjongen kan wat jij niet zou kunnen”, zei haar vader.
De praktijk was weerbarstiger voor een jonge vrouw in de traditionele Zuid-Koreaanse maatschappij, vertelde Kang in 2019 in een speech aan de Amerikaanse Palm Beach Atlantic University. Vrouwen studeerden wel, maar gingen daarna meestal als receptioniste of secretaresse aan de slag. „Het probleem is dat ik nooit erg goed ben geweest in het accepteren van wat ik ‘zou moeten’ of ‘niet zou moeten doen’, vooral als het gaat om wat een vrouw wel of niet kan doen.”
Ze studeerde bedrijfseconomie in Seoul en begon, met de les van haar vader in het achterhoofd, steeds groter te denken. Met financiële steun van haar ouders vloog ze in haar eentje naar de VS en schreef ze zich in voor een bachelor economie aan de Universiteit van Chicago. Daarna haalde ze haar master in public and private management aan de universiteit van Yale.
Na haar afstuderen bedacht Kang een plan om in drie decennia ceo van een grote Amerikaanse onderneming te worden. Eerst een baan vinden als strategisch consultant om te leren hoe je een bedrijf runt. Dan leren hoe je als directeur leiding geeft en mensen motiveert. Vervolgens eindverantwoordelijke worden bij een van de vijfhonderd grootste Amerikaanse bedrijven.
Van die laatste stap kwam het niet, doordat Kang in 2008 Cognosante oprichtte, een techbedrijf dat zich richt op de gezondheidszorg, publieke instellingen en de defensie-industrie. Al snel wist ze een aantal grote klanten aan zich te binden, waaronder het Amerikaanse ministerie van Defensie en de inlichtingendienst. Volgens kenners voelde zij de tijdgeest goed aan.
Omdat Cognosante niet beursgenoteerd is, blijft het gissen naar Kangs vermogen, al is wel duidelijk dat het haar financieel voor de wind gaat. De vraagprijs voor haar woning in de Amerikaanse hoofdstad Washington D.C is een indicatie; Kang kocht het huis van ruim duizend vierkante meter met sauna, wijnkamer, zwembad, gym en theater in 2019 voor omgerekend zo’n 8 miljoen euro en zette het vorig jaar te koop voor 13,5 miljoen.
Aanvankelijk was Kang er niet gerust op dat Cognosante een succes zou worden. De statistieken voor start-ups waren in het jaar van de financiële crisis niet best. Ze bedacht daarom een plan B, C en D: serveerster worden bij een driesterrenrestaurant, freelance powerpointspecialist of meubelmonteur bij Ikea. Door haar onorthodoxe manier van denken – die later ook van pas zou komen in het vrouwenvoetbal – hoefde ze daar niet op terug te vallen.
Discussies over gendergelijkheid
Als meisje in Seoul zat Kang op voetbal, maar ze zou de sport pas decennia later herontdekken, toen het Amerikaanse vrouwenteam kampioen werd bij het WK 2019 in Frankrijk. Kang werd door bekenden aangemoedigd de finale tegen Nederland te bekijken en ze genoot van de felle discussies in de media over gendergelijkheid. „Voetbal heeft mij gevonden, niet andersom”, zei ze vorig jaar in de Spaanse krant El País.
In het WK-jaar – Kang was inmiddels een gerespecteerd zakenvrouw in de VS – werd ze benaderd door de eigenaren van de professionele Amerikaanse vrouwenvoetbalclub -Washington Spirit: wilde zij misschien investeren? Ze nam zes maanden de tijd om de eigenaren en speelsters beter te leren kennen en ging daarna overstag.
Al snel werd Kang een vertrouwenspersoon voor de speelsters. Die vertelden haar dat ze emotioneel en verbaal misbruikt werden door de Britse hoofdcoach Richie Burke. Na diens ontslag, in 2021, probeerde Kang de andere eigenaren uit te kopen. Toen dat niet meteen lukte, schoten de speelsters haar te hulp. „De persoon die we vertrouwen is Michele”, schreven zij in een open brief aan meerderheidsaandeelhouder Steve Baldwin. „Ze stelt de behoeften en belangen van spelers voortdurend voorop. Ze luistert.”
Dat had succes: Kang betaalde 32 miljoen euro voor Washington Spirit – indertijd een record voor een vrouwenclub.
„De openlijke steun van de speelsters heeft haar veel goodwill opgeleverd bij fans van de professionele Amerikaanse voetbalcompetitie”, zegt Ella Brockway, sportverslaggever van The Washington Post. Die competitie heeft sinds de oprichting, tien jaar geleden, veel problemen ondervonden door een gebrek aan investeerders en interesse van sportliefhebbers, zegt ze.
Al vrij snel werd duidelijk dat het Kang niet alleen te doen was om een lucratieve investering. Als buitenstaander kon ze duidelijk zien wat eraan schortte in het vrouwenvoetbal, zei ze. Er werd onvoldoende geluisterd naar de behoeften van speelsters. Zo verbaast Kang zich erover dat voetbalsters als kleine voetballers worden beschouwd. Of het nou om voeding, fitness of medische kwesties gaat, zegt ze: álles in ’s werelds populairste sport is afgestemd op de ervaringen van mannen.
Hoewel Washington Spirit de laatste jaren matig presteert, bewees Kang dat ze een betrokken eigenaar is. Ze zorgde voor een groter stadion, huurde een bekende sportwetenschapper in en verleidde Jonatan Giráldez, de coach van het vrouwenteam van FC Barcelona, om na dit seizoen de oceaan over te steken.
„Zijn komst bewijst dat Kang op commercieel én sportief succes uit is”, zegt Natalie Louise Smith, universitair hoofddocent in sportmanagement aan de East Tennessee State University. „Giráldez zou nooit een contract hebben getekend als niet alles tiptop in orde was.”
Een paar maanden voordat de Spaanse succescoach, op weg naar de derde landstitel in drie jaar met FC Barcelona Femení, overstag ging, verraste Kang met een meerderheidsaandeel in de vrouwentak van Olympique Lyonnais, gewaardeerd op 50 miljoen euro (waarvoor nog wel de goedkeuring van een aantal partijen in Frankrijk en de VS is vereist). En eind vorig jaar kocht ze voor een niet nader genoemd bedrag London City Lionesses, een professioneel vrouwenteam op het tweede niveau in Engeland.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/01/26120935/data110652523-4ed6fd.jpg)
„In het mannenvoetbal kennen we de City Football Group, een investeerdersnetwerk met clubs in meerdere landen”, zegt Smith. „Bij mijn weten is Kang de enige die meerdere vrouwenvoetbalteams bezit.”
Op de vraag hoe Kang geld verdient met haar investeringen, zegt zij dat daar meerdere manieren voor zijn. Zo kunnen de clubs meer waard worden, bijvoorbeeld doordat ze meer verdienen aan sponsoring en uitzendrechten. Als ze de clubs verkoopt, heeft ze de investering meer dan terugverdiend. „Maar misschien is ze wel gewoon verliefd geworden op het spel en heeft ze besloten daar haar geld aan uit te geven.”
Schurken en helden
Drie clubs in drie landen kopen in nog geen twee jaar tijd – het maakt sommigen in de sportwereld achterdochtig. Zeker omdat Kang heeft aangekondigd dat ze ook kansen ziet in Latijns-Amerika, Azië, Afrika, Italië, Duitsland en Spanje. Probeert ze het Amerikaanse voetbalmodel soms op te dringen aan de historisch diep gewortelde Europese clubs, vroeg Pierre Ferracci, voorzitter van Paris FC, zich af.
Hoe het uit gaat pakken, is nog onduidelijk, zegt sportverslaggever Brockway, maar Kang heeft wel gezegd dat elke club in haar mondiale netwerk een eigen beleid mag voeren en het hoogst haalbare moet nastreven. „Geen enkele club wordt als feeder gezien voor de andere clubs. Europese clubs kunnen volgens haar leren van hun Amerikaanse collega’s en andersom.”
Haar model is nog niet volledig ontwikkeld, zegt ook Smith. Maar je ziet nu al dat het één groot voordeel heeft ten opzichte van de bestaande investeringsmodellen, waarbij vrouwenteams spelen onder de vlag van mannenclubs: de vrouwen lijden niet als eerste bij financieel zwaar weer. „Want dat gebeurt nu vaak als er bezuinigd moet worden tijdens een crisis”, zegt ze. „Kang focust zich volledig op het vrouwenvoetbal.”
Smith noemt het „ironisch” dat de Franse voorzitter die pas een paar jaar geleden interesse kreeg voor het vrouwenvoetbal, grote woorden als ‘historisch’ in de mond neemt. „Het is goed dat de sport schurken en helden kent”, zegt ze. „Wie in dit geval de held is en wie de schurk laat ik in het midden.”
Kang gelooft heilig in het vrouwenvoetbal als verdienmodel. Wat zij doet, heeft niets met liefdadigheid te maken, zegt ze. Door clubs in een netwerk te bundelen komt meer geld vrij voor het verbeteren van trainingsfaciliteiten, wetenschappelijk onderzoek, data-analyse, scouting en fysieke programma’s. In Washington is ze bezig met het opzetten van een innovatielab, waarvan de resultaten met clubs in andere landen kunnen worden gedeeld. Waarom zou de trainer van Olympique Lyonnais niet met die van Washington Spirit kunnen brainstormen over de beste coach-methodes?
„Mijn doel was om het vrouwenvoetbal verder op te bouwen en daar de noodzakelijke investeringen voor te doen”, zei Kang vorig jaar na de aankoop van Olympique Lyonnais tegen sportzender ESPN. „Het werkt niet anders dan in Silicon Valley, of welke andere branche dan ook: we kunnen veel praten over het ondersteunen van het vrouwenvoetbal, maar als niemand een cheque uitschrijft en begint met investeren, komen we geen steek verder.”
