Twee Urkse vrouwen lopen door de wijk en keuren de voortuintjes. Bijna allemaal betegeld, met hier en daar een potplant erop. „Heel strak”, mompelen de vrouwen goedkeurend. Om er meteen een algemene regel aan te verbinden: „Een Urker houdt van mooi, netjes en schoon.”
Meestal vind ik reality-tv saai, maar voor het gemoedelijk kabbelende URK! (SBS6) maak ik een uitzondering. Ik weet niet zo goed waarom. Het heeft misschien met de unieke, zangerige taal te maken. En met het feit dat Urk zich manifesteert als een uitzonderlijke gemeenschap, afgeschermd levend van de rest van Nederland, terwijl het leven daar ook juist ontzettend Nederlands aandoet. Zo benadrukken de personages van URK! steeds hoe nuchter en tolerant ze zijn, en zijn ze ondertussen doorlopend aan het bepalen hoe het eigenlijk hoort. URK! biedt dus een onweerstaanbare mix van herkenbaarheid en exotisch genoegen.
Ook is het boeiend om te zien hoe de boze buitenwereld doordringt in de gesloten gemeenschap. Zo hangen in bovengenoemde wijk met de tegeltuintjes overal Israëlische vlaggen. Vreemd, de oorlog in Gaza lijkt in het vissersdorp zo ver weg. Ja, dat is dus typisch iets wat de buitenwereld niet aan Urk begrijpt, zeggen de vrouwen: „Alle Urkers houden van Israël, het volk van God.” Urk behoort tot het gereformeerde volksdeel dat een speciale band met Israël voelt – het uitverkoren volk dat de halve Bijbel en de Messias heeft voortgebracht.
Greetje, de hartsvriendin van Teun Föhn, onthult in deze uitzending dat ze na de dramatische scheiding van Jan vorig jaar voor het eerst weer aan het daten is, met iemand die ‘import’ is. Haar kelder staat vol water. Gewoon volstorten met beton is het advies van haar vader. Urk ligt aan het IJsselmeer en heeft veel last van de zware regenval en de hoge waterstand. Klimaatcrisis op de stoep.
Hoe kijken de Urkers daar tegenaan? Klimaatscepsis valt in het conservatieve dorp niet uit te sluiten. Het voormalige eiland is de afgelopen eeuwen wel vaker ondergelopen dus de bewoners zullen zich misschien niet zo snel zorgen maken. Twee Urkers in de serie bespreken de wateroverlast. Ja, de aarde warmt op, weten ze, maar dat kan nog wel een tijd duren. En klimaatactivisten zijn „werkschuw tuig” die met fluwelen handschoenen worden aangepakt.
Verrassing
Aan de andere kant van het IJsselmeer, met de boot 58 kilometer naar het westen, kom je in een totaal andere wereld terecht. Daar in Amsterdam vindt That’s My Jam (NPO3) plaats. Deze stomende muziekquiz maakt alle andere Nederlandse tv-shows in één klap log, houterig en bejaard. Ook zie je in That’s My Jam meer mensen van kleur dan de rest van de week op alle zenders bij elkaar. De jonge omroep Zwart leidde tot voor kort een wat onzichtbaar bestaan op tv, maar met dit programma rechtvaardigt ze ruimschoots haar aanwezigheid.
Wat een aanstekelijke vaart en enthousiasme! Wat een schwung! Iedereen staat de hele tijd te dansen, aangevuurd door de fantastische presentatrice Quinty Misiedjan. That’s my Jam is een Amerikaanse format met Jimmy Fallon. De Nederlandse versie heeft als kandidaten minder beroemde artiesten, maar dat maakt de verrassing des te groter. Want die kandidaten moeten niet alleen liedjes raden, maar ook zelf zingen en instrumenten bespelen en dat blijken ze dan verbluffend goed te kunnen. De aflevering van dinsdag, eigenlijk niet de sterkste editie, had bijvoorbeeld zangeres Angela Groothuizen die een liedje van haar oude groep Dolly Dots zong in de bluesrockstijl van Janis Joplin.
De gemeente Urk adviseert de bewoners overigens op haar website om hun tuinen niet te betegelen: bij wateroverlast kunnen tuinen met planten en bomen het water beter opnemen.
