Oud-gouverneur Chris Christie trekt zich terug uit Republikeinse voorverkiezing

Met een radicale ommezwaai in zijn buitenlandse beleid heeft de Amerikaanse president Trump besloten Oekraïne te voorzien van nieuwe wapens en munitie voor de oorlog tegen Rusland.

Trump maakte de nieuwe wapenleveranties maandag bekend na een ontmoeting in het Witte Huis met de secretaris-generaal van de NAVO, Mark Rutte. „We gaan kwalitatief hoogwaardige wapens maken, en die worden naar de NAVO gestuurd”, zei Trump. De Amerikaanse president onderstreepte dat de NAVO-lidstaten zullen betalen voor de wapens en munitie, niet de Amerikaanse belastingbetaler.

Volgens Rutte betekent dit dat „Oekraïne de beschikking krijgt over enorme hoeveelheden militair materieel, zowel voor de luchtverdediging, maar ook voor raketten, munitie, etc”. Meer details gaven Trump en Rutte niet. De secretaris-generaal voegde eraan toe dat de deal de militaire paraatheid van de VS zelf niet in gevaar brengt.

Snelheid is van het grootste belang

De secretaris-generaal van de NAVO noemde onder meer Nederland, Duitsland, Finland, Canada, Noorwegen, Zweden, het Verenigd Koninkrijk en Denemarken als landen die de Amerikaanse wapens zullen kopen voor Oekraïne. „Snelheid is van het grootste belang”, zei Rutte. De aanstaande wapenleveranties zouden Poetin opnieuw aan het denken moeten zetten over vredesonderhandelingen, aldus Rutte.

Patriots

Patriot-luchtafweersystemen en de bijbehorende PAC-3 onderscheppingsraketten vormen het hart van de leveranties; hiermee kan Oekraïne zijn bevolking beter beschermen tegen Russische aanvallen met ballistische raketten, die bijna dagelijks dodelijke slachtoffers eisen. Nieuwe luchtafweerraketten voor de Oekraïense Patriotbatterijen moeten volgens Trump „binnen enkele dagen” in Oekraïne zijn.

Dat Trump wapens naar Oekraïne wil sturen betekent een aardverschuiving in zijn buitenlandbeleid. Tot nu toe weigerde hij de Amerikaanse wapenleveranties aan Oekraïne te verlengen.

Trump dreigde maandag verder „zeer zware importheffingen” te zullen opleggen aan de handelspartners van Rusland als het Kremlin niet binnen vijftig dagen instemt met een vredesregeling voor Oekraïne. De Amerikaanse president, die opnieuw zei „zeer teleurgesteld” te zijn in Rusland, denkt aan heffingen van ten minste 100 procent aan landen die producten als olie of gas importeren uit Rusland, zoals China en India. De oorlogseconomie van president Poetin drijft voor het leeuwendeel op olie-exporten.

Zoom in

Het is voor het eerst dat Trump instemt met de levering van nieuwe wapens aan Oekraïne sinds hij begin dit jaar terugkeerde in het Witte Huis. De Amerikaanse leveranties van onder meer granaten en luchtafweerraketten die de afgelopen maanden nog doorkwamen in Oekraïne waren nog afgesproken tijdens het presidentschap van Joe Biden, maar de voorraden in Oekraïne slinken snel.

Verbeterde relatie met Zelensky

Trumps koerswijziging is opmerkelijk, omdat hij zich in de eerste maanden van zijn presidentschap meer achter Poetin schaarde – met wie hij zaken wilde doen – dan achter de Oekraïense president Volodymyr Zelensky. De verhouding tussen Trump en Zelensky liep eind februari bovendien een flinke knauw op door een knallende openbare ruzie tijdens een ontmoeting in het Witte Huis. Maar die onderlinge relatie is de afgelopen maanden langzaam verbeterd.

Trump, die zich altijd tegen wapenleveringen keerde omdat die de Amerikaanse schatkist tientallen miljarden dollars kostten, had gehoopt de oorlog tussen Rusland en Oekraïne „binnen een etmaal” na zijn entree in het Witte Huis te beëindigen. Maar ondanks zijn pogingen Poetin te paaien en Oekraïne tot concessies te dwingen zag Trump het Kremlin de oorlog alleen maar verder escaleren; bovendien weigert Poetin te onderhandelen over vrede.

Trump zinspeelde de afgelopen dagen steeds vaker op een verandering van zijn Oekraïnebeleid, voortkomend uit zijn frustratie met Poetin over de toenemende Russische aanvallen op Oekraïne, met soms vele honderden drones en raketten in één nacht. Poetin „heeft mooie praatjes, maar ’s avonds bombardeert hij iedereen”, zei Trump in het weekeinde.

Daarmee breekt Trump, zolang als het duurt, met een periode waarin hij meestal vol lof over Poetin sprak. In 2022, vlak voor de grootschalige inval in Oekraïne, noemde Trump de Russische president nog „geniaal” omdat hij delen van Oekraïne onafhankelijk had verklaard. En sinds zijn terugkeer in het Witte Huis in januari zei Trump herhaaldelijk dat Poetin in zijn ogen uit is op vrede met Oekraïne.

Speciale gezant Kellogg in Kyiv

Maandag sprak de Amerikaanse speciale gezant Keith Kellogg tijdens een bezoek aan Kyiv met Zelensky over de oorlog. Kellogg blijft een week in Oekraïne om zich op de hoogte laten stellen van de situatie aan de Oekraïense frontlinies en de problemen die het land ondervindt in de luchtverdediging. „We hebben gesproken over de vraag hoe we vrede dichterbij kunnen brengen, en wat we samen kunnen doen: betere luchtafweer, gezamenlijke productie en wapens kopen met Europa”, zei Zelensky na afloop.

Hij onderstreepte opnieuw het belang van de rol die de Amerikanen kunnen spelen in de oorlog. „Moskou stopt niet, tenzij het wordt tegengehouden met geweld.”

Delen

Mail de redactie

Over de crash van het Nederlandse vliegtuig, zondagmiddag op Southend Airport, ten oosten van Londen, komt mondjesmaat meer informatie naar buiten. Maandagmiddag werd bekend dat daarbij vier doden zijn gevallen. De piloot en de co-piloot hebben volgens het ministerie van Buitenlandse Zaken de Nederlandse nationaliteit. Er zouden verder een arts uit een ander Europees land en een Chileense verpleegkundige aan boord zijn geweest. Over het soort vlucht dat het tweemotorige propellervliegtuig die dag had gemaakt was nog niets officieel bekend.

De 31 jaar oude Beechcraft King Air B200 was zondag vanuit Athene via Pula in Kroatië naar Southend gevlogen en verongelukte tijdens de start, op weg naar thuishaven Lelystad. Waarom het vliegveld maandag nog de hele dag gesloten bleef, was evenmin bekend. Maandagmiddag hebben de Britse politie en de luchthaven een persconferentie gegeven. Een overzicht van de belangrijkste vragen – en antwoorden.

1
Hoe ontstond dit ongeluk?

Het staat vast dat het toestel tijdens de start, kort na 16.00 uur lokale tijd, op geringe hoogte sterk naar links afboog, kantelde en neerstortte, waarbij een vuurbal ontstond. Er was voor zover bekend geen sprake van slechte weersomstandigheden.

Onder beroepspiloten wordt gespeculeerd over de oorzaak. Velen zien in het ‘scheeftrekken’ een klassiek ongeluksscenario dat juist tweemotorige propellervliegtuigen kan overkomen wanneer een van beide motoren plotseling stopt. De King Air beschikt over twee krachtige zogeheten turboprops (een propeller die door een turbine wordt aangedreven). Als een van beide motoren stopt, levert die propeller geen stuwkracht meer, maar op één propeller zou het toch veilig hoogte moeten kunnen maken. Als de bladen van de stilstaande propeller echter niet in de zogeheten ‘vaanstand’ draaien, ondervindt die stilstaande propeller onmiddellijk een hoge luchtweerstand, waardoor het vliegtuig „naar de dode motor” draait, waarbij een piloot razendsnel moet reageren. Een vliegtuig waarbij een straalmotor uitvalt, heeft dit probleem niet.

Onderzoek moet uitwijzen wat er in Southend precies is gebeurd. Dat wordt verricht door de Britse Accidents Investigation Branch (AAIB), bijgestaan door de Nederlandse Onderzoeksraad voor Veiligheid.

2
Wat is de King Air voor vliegtuig?

Het verongelukte vliegtuig is gebouwd in 1994. Voor een goed onderhouden vliegtuig van dit type hoeft een leeftijd van 31 jaar geen probleem te zijn. De ‘King Air’, in verscheidene varianten gebouwd vanaf 1964, geldt als een degelijk vliegtuig met een grote actieradius en dat kan opstijgen van korte en ongeasfalteerde startbanen. Het is bij uitstek geschikt voor het type vluchten dat Zeusch Aviation, zoals de eigenaar heet, er op afroep mee maakt: vluchten met patiënten of het vervoer van transplantatie-organen, vluchten naar luchthavens die niet door lijnvluchten bediend worden, fotoverkenningen (er zit een groot kijkraam in de bodem) en luchtobservaties in overheidsdienst. Sommige King Airs zijn speciaal ingericht als luchtambulance, met brancards en medische uitrusting zoals zuurstofleidingen voor patiënten.

In de ‘darwinistische’ afvalrace van vliegtuigtypes sinds de jaren zestig geldt de King Air door zijn vliegeigenschappen en stevigheid als een „overlever”, zeggen experts, vergelijkbaar met de Dakota uit een eerder tijdperk. De Amerikaanse luchtmacht maakt nog steeds gebruik van de King Air voor speciale operaties en het verzamelen van inlichtingen.

3
Wat is Zeusch Aviation voor bedrijf?

Zeusch Aviation in Lelystad is opgericht door de Nederlandse ondernemer Cornelis (‘Con’) Zwinkels, oprichter en oud-bestuursvoorzitter van webserververhuurder Leaseweb, tevens oud-piloot bij Martinair. In 2017 begonnen de eerste commerciële vluchten. De naam Zeusch lijkt een verwijzing naar de Griekse oppergod en strookt met het ‘hogere perspectief’ van waaruit het de wereld zegt te bezien.

Zoom in

Het bedrijf zou aanvankelijk vooral een hobby zijn geweest, maar heeft zich intussen ontwikkeld tot een professioneel luchtvaartbedrijf dat wereldwijd opereert. Zeusch heeft intussen dertien King Airs in verschillende varianten in beheer. Die worden gevlogen door een aantal piloten in vaste dienst en freelancers, oud-verkeersvliegers en voormalige militaire vliegers.

De verongelukte PH-ZAZ was het eerste vliegtuig, het tweede heeft registratie PH-ZBZ, en zo verder. Zeusch koopt gebruikte vliegtuigen ‘uit de markt’, doet groot onderhoud en maakt ze geschikt voor een of meer van de Zeusch-specialismes. In februari van dit jaar werd nog een Super King Air aan de vloot toegevoegd die in dienst was van het Franse IGN, het overheidsbedrijf dat topografische kaarten maakt op basis van luchtfoto’s.

Vliegen bij Zeusch is „een gewilde positie”, zegt een piloot, die zelf niet bij Zeusch vliegt. „Het is een stoere job, vergeleken bij de KLM een avontuurlijk bestaan, al betaalt het wel minder.”

De laatste vluchten van de PH-ZAZ suggereren dat inderdaad: op zaterdag van Lelystad naar Memmingen (Duitsland) en door naar Athene en van daaruit via Pula naar Southend. Om wat voor vluchten het precies ging, is nog niet bekend, maar „het toont hun concept”, zegt de piloot. „Dit is wat ze doen, à la minute maatwerk kunnen leveren.”

Delen

Mail de redactie