N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2023/01/data95521287-5799f0.jpg)
Foto John Wessels / AFP
Omar Sy (44) heeft weer eens iets verkeerds gezegd. In een interview met Le Parisien sprak de Franse acteur, bekend van de film Intouchables en de Netflix-serie Lupin, zijn verbazing uit over de schokreactie op het uitbreken van de oorlog in Oekraïne. „Oekraïne was voor mij geen bizarre openbaring. Omdat ik in Afrika familie heb [de in Frankrijk geboren Sy heeft Senegalese en Mauritaanse roots], weet ik dat er altijd kinderen in oorlog zijn geweest, gebroken gezinnen en ouders die hun kinderen verliezen, kinderen die wees worden. […] Het verbaast me dat mensen er zo door geraakt zijn. Betekent dat dat als het in Afrika is, het je minder raakt?”
Op het eerste oog lijkt het geen omstreden opmerking, en Sy is zeker niet de eerste die dit zegt. Zo werpen sinds het begin van de oorlog mensenrechtenactivisten en immigratie- en asielexperts de vraag op waarom Oekraïense vluchtelingen een voorkeurspositie krijgen ten opzichte van vluchtelingen uit bijvoorbeeld Syrië en Afrikaanse landen. Ook NRC wijdde vele stukken aan de discrepantie.
Toch schoten Sy’s woorden bij een deel van de Fransen in het verkeerde keelgat. De voormalige EU-minister en partijgenoot van president Macron, Nathalie Loiseau, ging in de aanval. Op Twitter schreef zij: „Nee Omar Sy, de Fransen zijn niet ‘minder geraakt’ door wat er gebeurt ‘in Afrika’. Sommigen hebben hun leven gegeven zodat de Malinezen niet bedreigd worden door terroristen”. Ze wees op de 58 Franse militairen die de afgelopen jaren zijn omgekomen bij de Franse militaire operatie in Mali. Op de nieuwszender BFMTV stelde ze dat Sy deed alsof „de Fransen zich niet interesseren voor Afrika”.
Anderen, zoals parlementariër Julien Odoul van de radicaal-rechtse partij Rassemblement National en de prominente advocaat Charles Consigny, gingen een stapje verder en noemden Sy „ondankbaar”. C-News, de Franse variant van het populistisch-rechtse Fox News, bestempelde Sy tot „de ondankbare uit Los Angeles”, waar Sy momenteel woont. Op sociale media regende het oproepen tot een boycot van Sy’s nieuwe film, Tirailleurs, over de inzet van West-Afrikaanse soldaten in het Franse leger in de Eerste Wereldoorlog.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data67285440-ca0815.jpg)
Lees ook: Omar Sy als charmante gentleman-inbreker
‘Ik ben het probleem’
Links Frankrijk neemt het juist op voor Sy. Men vraagt zich af waarom de acteur zo wordt aangevallen om een opmerking die niet zó omstreden lijkt. Zo schrijft het links-activistische medium Contre Attaque dat Sy „geregeld zijn liefde voor Frankrijk heeft geuit. […] Maar als je in Frankrijk een migratieachtergrond hebt, een zwarte huid en ook maar een klein beetje kritiek op de autoriteiten of de problemen in dit land, dan moet je een hoge prijs betalen.” Verwezen wordt ook naar de open brief die Sy in 2020 schreef na de dood van George Floyd in de VS waarin hij politiegeweld in Frankrijk aan de kaak stelde. Ook toen kaartte Sy een al veel vaker besproken probleem aan, maar leidden zijn woorden tot een mediastorm.
Ook Sy zelf ziet een patroon. In een uitzending van talkshow Quotidien zei Sy dat „er een systeem is ontstaan waarbij iedere keer dat ik uit mijn schuilplaats kom met mijn baardje, men op zoek gaat naar ophef”. „Het is niet wat ik zeg dat wordt aangevallen, ík word aangevallen. Het probleem is wie ik ben.”
De acteur zei ook dat hij het zat is zich steeds te moeten verantwoorden en dat niet meer te willen, maar ook niet te hóeven doen – door zijn roem en succes is hij minder kwetsbaar geworden. „Het is geen probleem. Daarvoor is het te laat, les gars”, zei hij met een minzaam lachje richting de camera. Sy wil intouchable zijn.
In deze rubriek belichten correspondenten op onregelmatige basis het publieke debat op hun standplaats.
