‘Als iemand niet meer met me wil werken omdat ik opkom voor persvrijheid, verantwoordelijke en eerlijke journalistiek, niet buig voor politieke intimidatie en lobbygroepen, en omdat ik niet wil dat er nog meer kinderen worden gebombardeerd – fuck them.”
De Australische journalist Antoinette Lattouf draaide er op Instagram niet omheen. Net als ruim 270 collega’s in Australië tekende ze eind november een open brief waarin ze de media opriep tot betere berichtgeving over de oorlog in Gaza, ondanks zorgen dat dit gevolgen zou kunnen hebben voor haar journalistieke carrière.
Het is een debat dat zich op nieuwsredacties in heel de wereld afspeelt: de berichtgeving over de oorlog in Gaza. De brief, die een voorbeeld nam aan een soortgelijke oproep van Amerikaanse journalisten, vroeg onder meer om „adequate berichtgeving over geloofwaardige beschuldigingen van oorlogsmisdaden, etnische zuivering en apartheid” door Israël. Er worden acht punten genoemd waarop de berichtgeving verbeterd moet worden, waaronder meer transparantie en het waken voor ‘bothsidesism’ (het weergeven van de oorlog als een ‘eerlijke strijd’ tussen Israël en Hamas). Ook werd afschuw uitgesproken over het grote aantal journalisten dat in Gaza om het leven is gekomen.
Australische hoofdredacties reageerden fel. Justin Stevens, hoofdredacteur van de Australische publieke omroep ABC, waarschuwde personeel dat ze door het tekenen van de brief gezien worden als „partijdig”. De kranten Sydney Morning Herald en The Age gingen nog een stap verder. Redactieleden die de brief hebben ondertekend, mogen niet langer op enige manier betrokken zijn bij de berichtgeving over de oorlog.
Dat zorgde weer voor beschuldigingen van hypocrisie. Het online platform Crikey publiceerde een lange lijst van Australische journalisten die de afgelopen jaren op persreizen naar Israël zijn gegaan. Meestal werden deze reizen betaald door lobbygroepen, soms betaalden de journalisten zelf. Ook de hoofdredacteuren van bovengenoemde kranten hebben aan deze persreizen deelgenomen. Commentator Jan Fran, bekend mediafiguur en ondertekenaar van de brief, noemde het op haar Instagrampagina „verbijsterend”. „Ze zeggen tegen hun journalisten dat ze niet langer onpartijdig kunnen zijn, omdat ze het lef hadden een brief te ondertekenen die oproept tot betere journalistiek. Maar hun eigen onafhankelijkheid staat niet ter discussie, ondanks dat ze op zo’n door de Israëlische lobby gefinancierde reis zijn geweest.”
Vingerwijzen
De open brief zorgde voor nog meer vingerwijzen door linkse en rechtse media. Op Sky News, de televisiezender van Murdoch’s News Corp, werden ondertekenaars beticht van „machtsmisbruik” en virtue signalling; het etaleren van deugdzaam gedrag zonder dat er veel kosten aan verbonden zijn. Tabloid The Herald Sun typeerde journalist Antoinette Lattouf als een „idioot die gebruikt wordt door jihadisten”. „Een poging om collega’s die kritisch denken en de feiten willen controleren weg te pesten uit de journalistiek”, reageerde Lattouf tegen Women’s Agenda. Ze overweegt de krant aan te klagen.
Het resultaat is een zeer gespannen sfeer op veel Australische redacties. Volgens Jan Fran zouden veel meer journalisten de brief hebben ondertekend als ze niet bang waren hun baan kwijt te raken. Voor Antoinette Lattouf is die angst terecht gebleken. Ze werd onlangs ontslagen als invalpresentator van een radioprogramma van de Australische publieke omroep ABC. Lattouf heeft inmiddels de ABC aangeklaagd voor de ‘onrechtmatige beëindiging’ van haar contract. De zaak wordt begin 2024 in behandeling genomen.
Fran ziet het somber in. „Journalisten die hun baan verliezen, omdat ze oproepen tot betere journalistiek. Sta daar eens bij stil.”
In deze rubriek belichten correspondenten het publieke debat op hun standplaats.
