Ksenia Fadejeva, een volksvertegenwoordiger in de Russische stad Tomsk, is vrijdag veroordeeld tot een gevangenisstraf van negen jaar. Dat meldt de Russische nieuwssite Mediazona. Fadejeva gaf leiding aan het lokale hoofdkwartier van de partij van oppositiepoliticus Aleksej Navalny, en werd daarom veroordeeld voor „het organiseren van activiteiten van een extremistische gemeenschap met gebruik van haar officiële positie”. Ze moet ook een boete van 500.000 roebel (5.041 euro) betalen.
„Wat er in dit proces is gebeurd, heeft niets te maken met gerechtigheid”, zegt een van Fadejeva’s advocaten tegen Mediazona. „Het principe van hoor en wederhoor werd op grove wijze geschonden. De aanklager heeft maandenlang bewijsmateriaal gepresenteerd in meer dan 25 zittingen. De verdediging kreeg vier dagen.”
Behalve Fadejeva werden nog vier andere medewerkers van Navalny gearresteerd, schreef nieuwssite Meduza in 2021. Dat gebeurde nadat een rechter in Moskou organisaties verwant aan Navalny als „extremistisch” bestempelde.
Lees ook Navalny blijkt overgebracht naar strafkolonie in Siberië
De gitarist en zanger van Golden Earring, George Kooymans, is op 77-jarige leeftijd overleden. Dat laat zijn familie woensdagmiddag weten in een verklaring tegenover een aantal Nederlandse media. Vier jaar geleden werd bekend dat Kooymans aan ALS leed.
Na de bekendmaking van Kooymans’ ziekte, besloot de hele band te stoppen. „Het is klote, we hadden liever een afscheidstournee gepland, maar dit is helaas wat het is”, zei zanger Barry Hay toentertijd tegen het AD.
Op dertienjarige leeftijd richtte Kooymans samen met zijn buurjongen Rinus Gerritsen een Haagse band op, die uitmondde in de band Golden Earring.
Later sloten ook Barry Hay en Cesar Zuiderwijk aan en werd de rockband wereldwijd bekend. Nummers als Radar Love (1973), Twilight Zone (1982) en When the Lady Smiles (1984) verwierven niet alleen in Nederland bekendheid, maar haalden ook de Amerikaanse hitlijsten.
Met nog een week te gaan tot de deadline van 1 augustus hebben de Verenigde Staten en Japan een akkoord bereikt over importheffingen: het oorspronkelijke dreigement van president Trump van 25 procent wordt afgezwakt naar 15 procent.
Trump spreekt triomfantelijk over „het grootste handelsakkoord in de geschiedenis”, maar achter deze grote woorden schuilt vooral een bekend patroon. Japan maakt concessies en belooft zijn markt te openen voor Amerikaanse producten, maar behoudt zorgvuldig de regie.
Premier Ishiba reageerde vanuit Tokio gematigd positief. Hij benadrukte vooral dat Japan erin is geslaagd de gevreesde importquota op auto’s en onderdelen af te wenden. „Een belangrijke prestatie”, vertelde hij verslaggevers direct na de bekendmaking van het akkoord. Het land heeft daarbij toegezegd om omgerekend ruim 468 miljard euro te investeren in de Amerikaanse economie. Volgens Trump zal dit goed zijn voor „honderdduizenden banen”. Mooie cijfers, waar beide wereldleiders thuis mee kunnen pronken. Een „win-win” volgens de Amerikaanse president.
Eindeloos
Maar Japan heeft pijnlijke offers moeten brengen. Experts wijzen erop dat de importheffingen, hoewel lager dan eerder aangekondigd, nog altijd serieuze barrières vormen voor de groei van Japanse bedrijven in de VS, hun belangrijkste buitenlandse afzetmarkt. Volgens economen kostten eerdere heffingen op de autosector alleen al bijna een half procentpunt aan nationale groei. Ook blijven invoertarieven op staal en aluminium onveranderd hoog, op 50 procent.
In de landbouw stelt Japan zich voorzichtig op. Premier Ishiba bevestigde dat het land Amerikaanse rijst zal toelaten, maar wel uitsluitend binnen de bestaande importregels die een beperkte invoer toelaten onder vaste quota, terwijl hoge heffingen daarbuiten markttoegang ontmoedigen. Dat betekent concreet dat Amerikaanse rijst vooral de plek gaat innemen van andere landen die hun rijst naar Japan exporteren, maar dat de totale hoeveelheid geïmporteerde rijst onveranderd blijft. De kleine, inefficiënte boerenbedrijven blijven daarmee beschermd, precies zoals Japan het al decennia doet.
Lees ook
Lees ook: Stijgende rijstprijs raakt iedere Japanner en zet regeringspartij onder druk. ‘We moeten snel zijn met een oplossing’
Dit akkoord past daarmee naadloos in een lange reeks van eerdere onderhandelingen met handelspartners waarin Japan onder druk formeel de markt opende, maar via subtiele regelgeving alsnog controle hield. Zo verlaagde Japan in de jaren negentig importtarieven op wijn, maar voerde tegelijk zulke complexe inspectieprocedures in dat buitenlandse producenten de moed opgaven. Pas in de laatste tien jaar weten buitenlandse exporteurs, met hulp van dure Japanse tussenpersonen, een voet tussen de deur te krijgen.
Het nieuwe handelsakkoord is vooral een bevestiging van oude gewoontes
Ook farmaceutische producten kregen na internationale afspraken te maken met eigen, Japanse toelatingseisen. Zo werden buitenlandse medicijnen, ondanks eerdere goedkeuring in de VS of Europa, verplicht tot uitgebreide klinische tests op Japanse patiënten om aan te tonen dat ze „geschikt waren voor Japanners”. Dit vertraagde de markttoegang aanzienlijk, vaak met jaren, waardoor Japanse fabrikanten ondertussen hun eigen vergelijkbare middelen konden produceren en hun dominante marktpositie behielden. Het gevolg was dat buitenlandse producenten nauwelijks toegang kregen in de omvangrijke Japanse geneesmiddelenmarkt.
Dit soort voorbeelden zijn eindeloos: voor telecommunicatieapparatuur bleven unieke Japanse standaarden gelden, waarmee buitenlandse leveranciers werden geweerd. En in de autosector liepen Amerikaanse merken vast op technische voorschriften en gebrek aan toegang tot distributiekanalen.
Japanse bureaucraten
Het nieuwe handelsakkoord is dus vooral een bevestiging van oude gewoontes. Op papier zijn er formele concessies waarmee Amerikaanse bedrijven toegang krijgen tot de Japanse markt, maar in praktijk blijven indirecte handelsbeperkingen en regelgeving intact. De Japanse consument zal er weinig van merken, alleen Amerikaanse exporteurs zullen worstelen met de complexe regels waarmee Tokio zijn eigen bedrijven blijft beschermen.
Lees ook
Lees ook: Japanse autoliefhebbers betalen de prijs voor Trumps tarieven
In Japan groeit desondanks de politieke kritiek op premier Ishiba vanwege wat de oppositie omschrijft als „buitensporige concessies” aan de VS, vooral vanwege de belofte van honderden miljarden aan investeringen: in totaal meer dan 13 procent van het bruto binnenlands product. De grootste oppositiepartij CDP eist inmiddels een parlementair onderzoek.
Beleggers reageerden echter positief op de omvangrijke investeringsbelofte van Japan in de Amerikaanse economie. De Japanse Nikkei-index klom flink na de bekendmaking van het akkoord en bereikte het hoogste niveau van dit jaar. Ook de yen verstevigde ten opzichte van de dollar, waarmee een einde kwam aan maandenlange druk op de Japanse munt vanwege onzekerheid rondom de handelsrelatie met de VS.
De cruciale vraag voor de komende jaren blijft of dit akkoord iets wezenlijks zal veranderen aan de gesloten aard van de Japanse markt. Waarschijnlijk niet. Japan geeft opnieuw toe, maar enkel binnen zelf gestelde grenzen. Trump viert openlijk de overwinning, terwijl Japanse bureaucraten in Tokio achter de schermen voorzichtig aan de touwtjes blijven trekken.
Nederland maakt geen onderdelen voor het Israëlische luchtverdedigingssysteem Iron Dome. Dat blijkt uit de beantwoording van Kamervragen door demissionair staatssecretaris Hanneke Boerma (NSC, Buitenlandse Handel). Nederland was slechts doorvoerland van de goederen die door Canada zijn geproduceerd en vervolgens via Nederland naar Duitsland zijn vervoerd. Vanuit Duitsland werden ze naar Israël verscheept, zo schrijft Boerma, mede namens demissionair minister Caspar Veldkamp (NSC, Buitenlandse Zaken).
Over een motie over de levering ontstond in juni grote opwinding, vooral bij GroenLinks-PvdA waar honderden leden hun lidmaatschap opzegden – inclusief prominenten zoals oud-Kamervoorzitter Gerdi Verbeet. De Tweede Kamerfractie had een motie ingediend die opriep tot een volledig wapenembargo tegen Israël, inclusief leveranties voor het luchtverdedigingsschild. Dit vanwege „etnische zuivering en genocide in Gaza”, aldus de motie van het lid Kati Piri. Ze zei destijds tegen NRC te weten „dat Nederland onderdelen voor de radar levert voor het raketschild”.
Israël maakt zich voor zo’n essentieel onderdeel van haar verdediging echt niet afhankelijk van Nederland
De motie, die overigens door de Kamer werd verworpen, ontlokte aan prominenten in de partij zoals Verbeet, maar ook oud-partijleiders Job Cohen en Lodewijk Asscher en oud-Kamerlid Rob Oudkerk felle, emotionele reacties. Nederland zou volgens hen tienduizenden burgerdoden op z’n geweten kunnen hebben als het niet meer zou bijdragen aan de Iron Dome, de Israëlische zelfverdediging tegen aanvallen van bijvoorbeeld Iran of Hezbollah.
Kati Piri over rel rond Israëlisch raketschild: ‘Ik baal ervan dat rechts hiermee de aandacht kan afleiden’
‘Grote woorden’
Denk-fractieleider Stephan van Baarle vroeg het kabinet op 25 mei al wat de Nederlandse leveranties aan het luchtverdedigingsschild precies behelsden. De antwoorden kwamen maandagmiddag 21 juli van demissionair staatssecretaris Boerma, die Reinette Klever opvolgde nadat de PVV uit het kabinet was gestapt.
Sinds de aanval van Hamas op Israël op 7 oktober 2023, zijn er twee leveranties geweest, aldus Boerma. In beide gevallen betrof dat doorvoer. „Het gaat hier om goederen die niet in Nederland, maar in Canada zijn geproduceerd”, aldus de staatssecretaris. „De onderdelen zijn daarna vanuit Nederland naar Duitsland overgebracht om daar verder verwerkt te worden met als uiteindelijke eindbestemming Israël. Meerdere vergelijkbare transacties hebben sinds 2013 plaatsgevonden.”
Lees ook
Mag een schip met Israëlisch defensiemateriaal aanmeren in de Rotterdamse haven? Nee, zeggen actievoerders
Frank Slijper, expert wapenhandel voor vredesorganisatie PAX, concludeert: „De politieke commotie was dus voor een deel om niks, omdat Nederland geen rol speelt in de Iron Dome. Critici als Gerdi Verbeet en Job Cohen schaarden zich achter een motie met heel grote woorden toen die stelden dat gebrek aan onderdelen zou kunnen leiden tot tienduizenden extra onschuldige burgerdoden.”
Slijper volgde berichten over de veronderstelde leveranties aan Israël in mei en juni met de nodige scepsis. „Israël maakt zich voor zo’n essentieel onderdeel van haar verdediging echt niet afhankelijk van Nederland. Het gros van het systeem maakt het zelf en voor een beperkt deel kiest het voor de VS of Canada, landen die Israël als betrouwbaarder leveranciers ziet.”
Oud-Kamervoorzitter Gerdi Verbeet zegde tijdens het tumult binnen haar partij over de Iron Dome-kwestie haar 52-jarige lidmaatschap van de PvdA op. Op een vraag van NRC om een reactie op de brief van staatssecretaris Boerma, schrijft Verbeet dat die haar niet verbaast, maar ze ziet af van verder commentaar. Tweede Kamerlid Kati Piri was wegens vakantie niet beschikbaar voor commentaar. Ook Denk-leider Van Baarle reageert niet.
Lees ook
Israël vertrouwde op zijn Iron Dome. Hoe werken deze verdedigingswapens?
