In Nieuw-Zeeland bestaat een dorp voor Nederlandse bejaarden. ‘Ons Dorp’ ligt aan de rand van Auckland. De bewoners, emigranten uit de jaren vijftig en zestig, eten er elke maand kroketten en zoute haring. In een interview voor NRC vertelden ze het nieuws over Nederland te volgen: er waren migratieproblemen en er was veel misdaad. Via BVN-tv, de publieke televisiezender voor Nederlanders en Vlamingen in het buitenland, keken ze naar het Journaal, EenVandaag en Opsporing verzocht. En daaraan kon je toch wel zien dat het met hun thuisland niet goed ging.
Wie weet hebben ze ook naar het Opsporing verzocht Jaaroverzicht gekeken. Alleen al uit het reclameblok voorafgaand aan het programma, waarin reclame wordt gemaakt voor een beveiligingsbedrijf, valt op te maken dat er een publiek kijkt dat zich makkelijk bang laat maken. In het overzicht kwam ‘het misdaadjaar 2023’ aan bod. Presentatrice Anniko van Santen somde een rij successen uit het afgelopen jaar op, afgewisseld met een reeks zaken waarbij de gouden tip nog niet was gegeven. Wat is er opgelost in 2023: een ‘zedendelict met een kind’, een liquidatiepoging op een van de zogenaamde ‘tattookillers’, een ‘afschuwelijk schietincident’ in Zwijndrecht (de dader heet Lucky) en een overval op een tankstation in Beetsterzwaag (de daders bleken ‘twee minderjarige jongens uit Drachten’). Allemaal opgelost dankzij ons, ‘U, de kijker’, houdt Van Santen niet op te benadrukken. Al die misdaden gebeuren onder onze neus. Het is zaak goed op te letten, je kan de politie helpen en er nog flink aan verdienen ook („30.000 euro voor de gouden tip”).
Zo werd in het jaaroverzicht, net als in reguliere afleveringen, de suggestie gewekt dat misdaad in een klein hoekje zit. Onderzoek wees al eens uit dat de kijker van Opsporing verzocht angstiger in de wereld staat dan de kijker die afstemt op een andere zender – trouwe kijkers denken dat de misdaad in Nederland toeneemt, terwijl er al twintig jaar sprake is van een significante daling.
Geen probleem voor Opsporing verzocht: ernstige delicten zijn er altijd, dus zijn er ook genoeg ontroostbare nabestaanden die hun verhaal mogen doen. Niet dat dat helpt om de misdaad op te lossen, maar het geeft zo’n zaak emotionele diepte, iets dat door Van Santen wordt benadrukt wanneer ze op zalvende toon uitlegt hoe pijnlijk de dood van een kind is. Wij, dat wil zeggen „U als kijker”, moeten in ruil voor 30.000 euro een einde maken aan „de hel” waar deze families elke dag doorheen gaan. Want „U denkt altijd goed met ons mee”. Opsporing verzocht voor wie een veiliger Nederland wil… Wie Van Santen niet gelooft, luistert naar de waarschuwing van de politie die de kijker maant altijd alert te zijn, bijvoorbeeld voor een „man met donkere huidskleur en een capuchon”.
Mocht dit alles wellicht een eenzijdig beeld geven van de stand van Nederland, dan kunnen ze in Nieuw-Zeeland misschien afstemmen op de Nieuwsquiz van RTL4. In de tweede aflevering werd de nieuwskennis van drie teams getoetst – niet geheel onverwacht ging de winst naar Team Journalisten. Zo moest men weten of het waar of niet waar was dat oud-SP-lijsttrekker Lilian Marijnissen met de benen wijd in de Playboy had gestaan, Max Verstappen de cover van Time had gehaald en het watermuseum in Arnhem zelf onder water was gelopen.
Hopelijk hebben ze in Nieuws-Zeeland gekeken, dan zien ze dat het allemaal reuze meevalt in Nederland. Van oorlogen hebben we, U als Nieuwsquiz-kijker, geen last. Een man trok zijn glazen oog uit de kas om het Feyenoord-logo erop te tonen, de koningin is ook voor Feyenoord en de koning is voor Ajax, de verkiezingsuitslag was ‘bijzonder’ en om deze quiz te winnen moest je weten hoeveel statiegeld er op een bierblikje zit. Daar kan ‘Ons Dorp’ wel mee leven.
