N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Jaaroverzicht pop Wat waren de mooiste popsongs van 2023? Muziekredacteur Amanda Kuyper stelde namens de popredactie een lijst samen van de pophits die het jaar kleur gaven.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2023/12/data109473822-d0c9d6.jpg)
20 Twee Motten Dorus (1957)
Dit nummer kwam wel heel letterlijk uit de mottenballen: de plotse opleving van de jarenvijftig-klassieker ‘Twee Motten’ van Dorus (de Nederlandse cabaretier Tom Manders). Ziehier de kracht van TikTok weer eens om vergeten deuntjes – dit liedje dateert uit 1957! – groot te maken. „Er wonen twee motten in m’n ouwe jas, en die twee motten die wonen er pas.” Of eigenlijk al héél lang.
19 I’ve Got You Under My Skin Tony Bennett en Lady Gaga (2021)
Een meesterzanger van het Amerikaanse populaire lied overleed in juli, Tony Bennett laat een prachtig en zeer omvangrijk oeuvre na. Als knoestige mooizinger grossierde hij in duetten met andere artiesten. Het succes van de duetten met Lady Gaga, zoals dit delicate swingnummer ‘I’ve Got You Under My Skin’ (in 1936 geschreven door Cole Porter), was voor beiden een verrassing.
18 Friesenjung Joost, Ski Aggu en Otto Waalkes (2023)
Joost Klein droomde dit jaar groot. Van het grootste podium op Lowlands naar twee uitverkochte Afas Live-shows en internationaal succes, in Duitsland en Oostenrijk door de Duitstalige gabberhit ‘Friesenjung’ met de Berlijnse rapper Ski Aggu en cabaretier Otto Waalkes (uit het Duitse Oost-Friesland). „Ich Bin ein Friesenjung, bin ein kleiner Friesenjung”, een bewerking van Stings ‘Englishman In New York’. Onlangs werd bekend dat Klein Nederland vertegenwoordigt op het Eurovisie Songfestival.
17 What’s Love Got To Do With It Tina Turner (1993)
Niemand kon over het podium razen als zij. Tina Turner was een grote muziekkoningin die rock liet versmelten met soul. In mei overleed zij, op haar 83ste. Haar grootste hit? Lastig te zeggen. Maar wat haar solocarrière betreft was ‘What’s Love Got To Do With It’ (1984) haar eerste Amerikaanse nummer-1-succes dat bovendien met diverse Grammy’s werd onderscheiden. De song werd ook de titel van de film over Tina’s leven (1993).
16 Makeba Jain (2016)
Deze ode van de Franse Jain aan de Afrikaans zangeres en anti-apartheidsactiviste Miriam Makeba, komt al uit 2016, maar heeft met zo’n onweerstaanbare hook dat het ineens weer een zomerhit werd. Een typisch TikTok-effect: iemand maakt een catchy dansje dat door velen wordt nagedaan. Dat heeft geleid tot zo’n anderhalf miljoen videocreaties met dit nummer op TikTok.
15 Kill Bill SZA (2022)
Moderne murderballad van SZA, ergens tussen r&b en hiphop met indie-elementen in, springt er dit jaar uit als een van de opvallendste nummers. Zou ze haar ex-geliefde durven ombrengen?, vraagt r&b-zangeres SZA zich in ‘Kill Bill’ af. Hm, twijfels, misschien toch niet het beste idee. Hoewel? Liever de gevangenis in dan eenzaam.
Saul van Stapele: Wat ik in het komende jaar minder wil zien zijn rappers met een band. Of strijkkwartet. Of orkest. Het zijn samenwerkingen die geweldig kunnen uitpakken. Maar het idee lijkt inmiddels dat rappers op een bepaald publieksniveau niet meer alleen met DJ kúnnen optreden. Resultaat is te vaak een verwaterde variant, met veel minder impact dan het origineel. Doe het als het creatief past – maar laat je als MC niet wijsmaken dat je de massa niet omver kunt blazen met twee draaitafels en een microfoon.
14 I’m Just Ken Ryan Gosling en Mark Ronson (2023)
De film Barbie heeft meerdere populaire nummers opgeleverd. Naast zangeressen Billie Eilish en Dua Lipa scoorde ook acteur Ryan Gosling, met hulp van muziekproducer Mark Ronson, zijn eerste Billboard Hot 100-hit met de musical-oorwurm ‘I’m Just Ken’. Kwetsbaar bezingt de tragiek van zijn leven; altijd onzichtbaar naast Barbie. Met kerst komt een hele EP uit.
13 The Girl From Ipanema Astrud Gilberto (1973)
Haar naam bleef onlosmakelijk verbonden aan dat ene sensuele liedje, ‘The Girl From Ipanema’ (1962). De Braziliaanse Astrud Gilberto overleed dit jaar op haar 83e. Het oorspronkelijk in het Portugees geschreven liedje van Jobim was de doorbraak van het genre bossanova, een mengvorm van jazz met samba.
Frank Provoost: Het meest ontroerd bij een concert was ik afgelopen jaar bij het Noord Nederlands Orkest (NNO). Pislink was ik, toen ik vorig jaar hoorde dat Lowlands midden in de nacht het NNO had afgebeld omdat decorbouwers van hoofdact Stromae vertraging hadden. Dat was meteen de eerste keer dat klassieke muziek me écht diep raakte. Een jaar later veranderde die woede in kippenvel toen ik vanaf het podium mocht meekijken hoe het NNO met de Negende Symfonie van Beethoven een euforisch feest van verbroedering veroorzaakte en Biddinghuizen wegblies. Niet alleen vloeiden er talloze tranen, Lowlands blies ook terug: uit de kolkende moshpits klonk namelijk oorverdovend gekrijs.
12 Adore U Fred Again.. en Obongjayar (2023)
De Britse populaire dj, producer en songwriter Fred Again… drukte dit jaar een groot stempel op de elektronische muziek als euforische verpersoonlijking van het weer van beperkingen bevrijde leven van jongeren post-corona. Housenummer ‘Adore U’ met zang van de Nigeriaanse Obongjayar is even catchy als gelikt, maar ronduit bedwelmend op de dansvloer.
Jonasz Dekkers: Wat ik het komende jaar vaker wil zien zijn dj’s en artiesten die niet recht tegenover het publiek staan. Als de dj tussen het publiek in staat, ervaar je veel meer verbinding met de artiest. Dat kan op dezelfde hoogte zijn als het publiek, zoals bij de populaire Boiler Room-sessies, op een verhoging, of juist in een kuil, zoals dit jaar op Draaimolen Festival werd gedaan. Hierdoor wordt het publiek van passieve luisteraar een volwaardig onderdeel van de show.
11 Not Strong Enough Boygenius (2023)
De indierockers Julien Baker, Phoebe Bridgers en Lucy Dacus hadden een droomzomer op de festivals waar hun fraaie meerstemmige zang meer dan gevoeld werd. Met ieder succesvolle solocarrières was dit zusterverbond een gouden greep, met het intense nummer ‘Not Strong Enough’ als grootste bewijs.
Amanda Kuyper: Wat me hoop geeft voor de toekomst is Queerpop. Dit jaar vrijer en onbeschroomder dan ooit en breed omarmd op de festivals en zo te zien in de streams – hoe de queerartiest zich ook identificeert of presenteren wil. In songtekst of interview, in kleding en expliciete video, het queerzijn is hot van pop tot indie, in dance tot hiphop. Met grote doorbraken voor namen als boygenius, Troye Sivan of Ice Spice. Of een zich explicieter uitdrukken door queerartiesten als Janelle Monae, Sam Smith, Arlo Parks, Christine & The Queens en Tyler The Creator. En zo goed te zien hoe hard mondige Nederlandse queerrappers als Elmer en Babs dit jaar ook gaan.
Lees meer artikelen en recensies van Amanda Kuyper
10 De Leven Kevin en S10 (2023)
‘De Leven’, een op het leven uitzoomende hit uit 2011 van de rapper Sef, werd weer nieuw leven in geblazen; Kevins versie stond weken op nummer-1. De rapper voorzag het nummer van nieuwe coupletten, en er werd een zwaardere beat onder gezet. Zangeres S10 zingt het originele refrein – even berustend als geladen. „En ik weet dat dit de leven is. En ik weet niet of het nog lang duurt. Maar zolang het er nog even is. Geniet ik ervan, elke dag.”
9 Tattoo Loreen (2023)
Met ‘Tattoo’, een aanzwellende catchy trancetrack over lang blijvende liefde en hoop won zangeres Loreen, net als in 2012, ruimschoots voor Zweden het 67ste Eurovisie Songfestival. Ze werd daarmee de eerste vrouw die het Europese liedjesfestival tweemaal op haar naam schreef.
8 Back on 74 Jungle (2023)
‘Back on 74’ is zalig, zwoel en verleidelijk. Een dikke jaarfavoriet op sociale media ook, beslist door zijn onweerstaanbare videoclip. In één shot gaat de film langs diverse dansscènes van eigengereide vrouwen en smachtende, jagende mannen. De een danst nog aanstekelijker dan de ander: kronkelend in sensuele dansjes, staccato moves, alles schijnbaar moeiteloos maar juist hoogst gedetailleerd in een choreografie van het Nederlandse talent Shay Latukolan.
7 Padam Padam Kylie Minogue (2023)
Tikje vergeten popdiva scoort stylish en elegant weer een grote danshit met een herkenbaar, snel door velen op Tiktok geïmiteerd dansje. Als een mantra ging „padam padam” (wat iets betekent als ‘stap voor stap’) van de Australische Kylie Minogue via de lhbti+-gemeenschap de wereld in, om uit te monden tot grote virale sociale-mediahit. Een ware ‘padam-ic’, aldus The Guardian.
6 Fairytale of New York ft Kirsty MacColl The Pogues (1988)
Onorthodoxe folk-evergreen, tophit in kersttijd, eert nu met een uitroepteken zijn roemruchte vertolker. De Ierse Shane McGowan, zanger van folkpunkband The Pogues, gangmaker en grootverbruiker, overleed in november. Dit twistduet met Kirsty MacColl blijft heerlijk, een bepaald geen opbeurend liedje – al is er een positieve omslag.
5 Stiekem Maan/Goldband (2022)
Door jarentachtig-synths opgetild popliedje over verboden liefde van zangeres Maan en de populaire groep Goldband. Niet alleen de meest gestreamde song in Nederland volgens Spotify, maar ‘Stiekem’ won dit jaar ook Edisons, voor zowel song als de fraaie clip. Daarin nemen zangeres Maan en Goldband-zanger Karel, in het echt ook een setje, ludiek wraak op de roddelpers die hun relatie bekend maakte.
Hester Carvalho: Het muziektalent dat me in 2023 is opgevallen is energiek, activistisch, melodieus, warmbloedig, veelzijdig, zowel muzikaal als inhoudelijk, met liedjes over ongeveer alle misstanden die je kunt bedenken. En inclusief, bleek tijdens het zelf georganiseerde ‘Protestfest’ afgelopen april, in Paradiso, Amsterdam, waar ze na een avond vol woonprotest, hiphop, anti-racisme, Goldband en haar eigen hedendaagse smartlappen door een hooggehakte transvrouw van het podium werd gedragen. Ooit, in haar geboortewijk de Pijp, Amsterdam, of in huidige woonplaats Den Haag, zal hij er komen: de Sophiestraat.
4 Cruel Summer Taylor Swift (2019)
Een track uit 2019 die nooit een single werd, maar wel een absolute favoriet bij fans. Door de concertfilm The Eras Tour en TikTok (natuurlijk) werd het toch een hit en haar meest beluisterde nummer op Spotify. Sowieso regende het dit jaar records rondom Swift. Ze werd niet alleen de meest gestreamde artiest wereldwijd en bejubeld met vele awards maar verdiende ook het meest met haar tournees. Bovendien werd ze Time Magazine’s Person of the year.
Jan Vollaard: Met mijn vrienden praat ik nóg na over de band Wednesday. Deze groep uit North Carolina maakt een aan fanatisme grenzende zendingsdrang in mij los. Luíster naar die band, zeg ik als vrienden me vragen of ik recent nog iets goeds gehoord heb. Hun ‘Chosen To Deserve’ is de beste (indie)rocksong in jaren, van het onweerstaanbare album Rat Saw God. Het publiek bij hun concerten was jong, inclusief en razend enthousiast. Veel meiden met zwarte lippen en ringetjes in de oren, net als zangeres Karly Hartzman. Een betere liveband is er niet.
Lees meer artikelen en recensies van Jan Vollaard
3Nothing Compares to You Sinead O’Connor (1990)
Ze dwong respect af met hoe ze het kon uitbrullen en hoe ze vocht tegen onrecht als vrouwenongelijkheid. De Ierse zangeres Sinead O’Connor overleed plots in juli, maar het was door haar depressies eigenlijk geen verrassing. Wel een groot verlies van een unieke artiest die met dit tergende, door Prince geschreven liefdesnummer gigantische succes kreeg.
2 Als Ik God Was Froukje (2023)
Voor de derde keer op rij won zangeres Froukje de 3voor12-‘Song van het jaar’ award. ‘Als Ik God Was’ is een knap alternatieve popliedje waarin ze machteloosheid bezingt en fantaseert over hoe zij alles zou aanpakken: „Als ik god was, zou ik laten zien dat ik trots was / ’t oké is dat je niet bij de rest past.” Het is na vele singles en EP’s een voorproefje voor haar langverwachte debuutalbum.
1 Rush Troye Sivan (2023)
De bloedhete kus van een onbekende flirt op de dansvloer. ‘Rush’ was de dampende danstrack die deze zomer tijdens broeierige nachten alles deed vergeten. Een megadoorbraak bovendien voor de Australische artiest en acteur Troye Sivan, die met deze viering van queerliefde in alle mogelijke vormen en zijn album Something to Give Each Other genomineerd is voor twee Grammy’s.
Leendert van der Valk: De muziektrend die ik in 2023 ontdekte was het doorbreken van het ‘Indische zwijgen’ door een jonge generatie muzikanten, met nieuwe muziek. In de club klinken beats met Molukse en Vietnamese invloeden van Animistic Beliefs, op de festivalweide is er psychedelische Indopop van Nusantara Beat, in jazz-zalen mompelt Gino-Cochise zijn spirituele raps op muziek van vulkaaneiland Nila. Vocalist Monica Akihary – een generatie ouder – was op North Sea Jazz een van de curatoren van het muzikale koloniale verleden en won de Boy Edgarprijs met haar band Boi Akih.
Cécile van Wijnsberge: De grootste verrassing in 2023 kwam van Caroline Polachek. Spaanse gitaar, UK garage beats, vogelgeluiden, kerkbellen, en ja, zelfs een doedelzak: geen popplaat verraste dit jaar zo als Desire, I Want To Turn Into You, het tweede album van Caroline Polachek. De Amerikaanse zangeres, songwriter en producer verkent met haar stem duizelingwekkende hoogten en in haar sound een breed palet aan invloeden. Extravagant, filmisch, soms zelfs uitgesproken vreemd: Polachek rekte de grenzen van het popgenre op met een waanzinnig creatief en bijzonder album.
