De vijf grootste kunstaankopen in 2023 met bijdrage van Vereniging Rembrandt

Jaaroverzicht museumaankopen Vereniging Rembrandt helpt musea om kunst aan te kopen. In 2023 steunde het musea met bijna 3 miljoen euro. Wat waren de vijf belangrijkste aankopen?

Johannes Lutma (1587-1669): twee paar zoutvaten (1639 en 1643, zilver, resp. 24,2 en 23,6 cm hoog).
Johannes Lutma (1587-1669): twee paar zoutvaten (1639 en 1643, zilver, resp. 24,2 en 23,6 cm hoog). Foto Rijksmuseum
Jaaroverzicht Cultuur

Wat zijn de grootste museale aankopen van het jaar? De Vereniging Rembrandt (missie: musea helpen met aankopen) is dé partij waar publieke instellingen voor aankopen aankloppen. De vereniging betaalt tot maximaal 50 procent mee aan aankopen.

Dit jaar zegde de vereniging financiële steun van bijna drie miljoen euro toe voor negen museum-aankopen. Dat is aanzienlijk minder dan de afgelopen jaren. De vereniging ontving vooral de eerste helft van dit jaar opvallend weinig aanvragen, zegt directeur Geert-Jan Janse. Onder meer door de gestegen energie- en personeelskosten stonden museale aankoopbudgetten onder druk en hadden verwervingen even minder prioriteit. Hieronder de vijf (inmiddels bekendgemaakte) aanwinsten waar de vereniging het meeste geld voor vrijmaakte, daarmee zijn het naar alle waarschijnlijkheid ook de kostbaarste aankopen van de publieke Nederlandse musea. Hoeveel deze aankopen hebben gekost, maakten de betrokken musea niet bekend.

5 Hannah Höch (1889-1978): Aus der Sammlung: Aus einem ethnografischen Museum no. IX

1929, fotomontage en aquarel op papier, 27×19 cm. Aankoop Stedelijk Museum Amsterdam.

Aanvulling op de Dada-collectie van het Stedelijk, met thematiek die aansluit op de actuele programmering van het museum, zoals het relativeren van het eurocentrische wereldbeeld en de zoektocht naar een inclusievere samenleving.

4 Andries Grill (1604-1665): bekerschroef

(1642, zilver, 25,5 cm hoog). Aankoop Kunstmuseum Den Haag

Voormalig pronkstuk uit de zilvercollectie van het Kunstmuseum, eveneens teruggekocht van de erven-Budge.

3 Johannes Lutma (1587-1669): twee paar zoutvaten

1639 en 1643, zilver, resp. 24,2 en 23,6 cm hoog. Aankoop Rijksmuseum Amsterdam.

Topstukken die het Rijksmuseum en het Amsterdam Museum eind 2022 moesten restitueren. Het Rijks kocht de pronkstukken, die ooit een ensemble vormden, terug van de erven-Budge, nazaten van de voormalige eigenaresse.

2 Cornelis van Haarlem (1562-1638): Keukenstuk

1596, olieverf op doek, 137×198 cm. Aankoop Frans Hals Museum, Haarlem.

Vermoedelijk het enige bewaard gebleven keukenstuk van Cornelis van Haarlem en daarom een belangrijke aanvulling op verzameling werken die het Hals Museum al van hem bezit.

1 Samuel van Hoogstraten (1627-1678): Perspectiefstuk

Ca. 1662-67, olieverf op doek, 238×173 cm. Aankoop Dordrechts Museum.

Het kroonjuweel van de verzameling Hoogstraten-schilderijen in het museum. Toen het doek in 2022 op een veiling werd aangeboden, had het museum niet genoeg tijd om geld bij elkaar te brengen. De koper, een handelaar, stelde het museum daarna in de gelegenheid om het schilderij dit jaar alsnog te verwerven.