Moeder: „Mijn broer, zus en ik hebben geen contact met onze moeder nadat wij allemaal de diagnose vroegkinderlijke emotionele verwaarlozing en emotionele mishandeling hebben gekregen. Waarschijnlijk heeft mijn moeder borderline, en bij de beslissing geen contact meer te hebben zijn wij niet over één nacht ijs gegaan. Mijn moeder blijft mijn kinderen van 12 en 14 met appjes benaderen. Zij weten dat ik geen contact met haar heb. Dat ze waarschijnlijk ‘iets’ heeft waardoor het moeilijk voor haar is om te reflecteren op zichzelf. Maar dat dit niet tussen hun en oma in hoeft te staan en ze gewoon mogen reageren. Maar mijn kinderen voelen loyaliteit tegenover mij en krijgen buikpijn van haar appjes. Ook omdat ze ongemakkelijke vragen stelt als ‘Ik ben toch je lievelingsoma?’ Ik ben ook bang dat zij via mijn kinderen nog meer naar mij gaat uithalen. Hoe zorgen mijn partner en ik ervoor dat mijn kinderen niet beschadigd raken in deze lastige situatie?
Openlijk bespreken
Susan Bögels: „Wat doet u dit knap. Dat u een onderscheid kunt maken tussen uw eigen relatie met uw moeder en die van haar met uw kinderen, laat zien dat u veel innerlijk werk (heeft) verricht. U handelt niet uit wraak, maar neemt verantwoordelijkheid voor uw gekwetstheid, en kijkt zo objectief mogelijk naar de relatie tussen oma en kleinkinderen.
„Contact tussen uw moeder en de kinderen faciliteren zonder dat het de kinderen schade berokkent, begint met de eerlijkheid over het conflict die u al laat zien. Probeer de kinderen, zonder kwaad te spreken, een realistisch beeld te geven wat ze in de relatie met oma kunnen verwachten. ‘Oma zegt soms gekke dingen.’ Daarmee beschermt u ze al.
„Daarnaast is het belangrijk dat er in huis open over het contact met oma wordt gesproken, zodat de kinderen zich vrij voelen om het te zeggen als ze iets fijns of naars van haar hebben ontvangen. Eventueel kan uw partner hun vertrouwenspersoon zijn.
„Bevestig dat het klopt wat ze voelen als oma iets raars appt, dat het inderdaad niet normaal is, en geef er woorden aan. Bijvoorbeeld: ‘Dat is wel een beetje dom van haar om de lievelingsoma te willen zijn. Dat kan toch helemaal niet?!’”
Zicht houden op contact
Ruth Van der Hallen: „Het is goed dat de kinderen op de hoogte zijn van het conflict zonder dat er geheimzinnig over wordt gedaan. Mensen hebben (helaas) soms ruzie met elkaar. U hoeft niet in detail te treden over hoe het vroeger thuis ging, tenzij de kinderen wat ouder zijn en ze er zelf vragen over stellen.
„Soms is er een conflict en raken anderen daar onbedoeld bij betrokken, zoals nu. Het is belangrijk dat uw kinderen weten dat ze noch de oorzaak van dit conflict zijn noch verantwoordelijk zijn voor de oplossing ervan. De kinderen hoeven dus ook niet boos te zijn op hun oma.
„Het is natuurlijk niet de bedoeling dat ze buikpijn krijgen van de appjes. Als rechtstreeks contact met oma te complex is, kunnen de berichtjes misschien via uw telefoon, of die van uw partner verlopen? Niet om oma weg te houden, maar om zicht te houden op de communicatie, en de drempel voor een gesprek over appjes van oma te verlagen. „Indien nodig, kunt u de kinderen oma’s nummer laten blokkeren, en met hen en uw moeder afspreken dat u of iemand anders eventuele berichten steeds zal doorgeven.”
Susan Bögels is hoogleraar family mental health & mindfulness aan de Universiteit van Amsterdam. Ruth Van der Hallen is psycholoog en universitair docent klinische psychologie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam.
Reageren op dit artikel kan alleen met een abonnement. Heeft u al een abonnement, log dan hieronder in.
Leeslijst
