Bij een aardbeving in Nepal zijn volgens de lokale autoriteiten zeker 69 mensen om het leven gekomen en „veel” mensen gewond geraakt. Gevreesd wordt dat het dodental verder op gaat lopen, omdat er in de nacht geen contact kon worden gemaakt met het zwaarst getroffen gebied. Ooggetuigen melden aan persbureau Reuters dat er gebouwen zijn ingestort.
Het epicentrum van de beving lag rond de regio Jajarkot in het westen van Nepal, een dunbevolkte regio met zo’n 190.000 inwoners. Volgens het hoofd van het district was het „moeilijk om informatie te krijgen in de koude en donkere nacht”. Ook bemoeilijken aardverschuivingen de toegang tot het gebied.
Ook in de Indiase hoofdstad New Delhi op zo’n vijfhonderd kilometer afstand werd de beving gevoeld. Er is onduidelijkheid over de precieze kracht van de beving. Het Nationaal Seismologisch Centrum van Nepal liet weten dat magnitude 6,4 was, maar het het Duitse geologie-onderzoekscentrum GFZ houdt het op 5,7 en het U.S. Geological Survey op 5,6.
Het grotendeels in het Himalaya-gebergte gelegen Nepal ligt bovenop een breuklijn en wordt vaker getroffen door aardbevingen. Zo kwamen er in 2015 bijna negenduizend mensen om het leven toen het land werd getroffen door twee aardbevingen kort na elkaar en volledige dorpen werden weggevaagd.
Elke aflevering van Ludwig heeft een moment waarop de ogen van John Taylor (Peep Shows David Mitchell) een beetje gaan glimmen. Alsof er plots een lichtje is aangegaan in zijn hoofd. Dan weet je dat het tijd is om thuis op de bank iets rechterop te gaan zitten. Want de moord waarmee de aflevering van de Britse detectiveserie begon, is opgelost.
Door John. Zijn collega’s van de politie van Cambridge hebben op zo’n moment meestal nog geen enkel idee wat er is voorgevallen. Soms hebben ze zelfs niet eens door dát er een moord is gepleegd. Maar hun ietwat wereldvreemde baas is dan al klaar om minutieus uiteen te zetten wat er is gebeurd. Iets dat John het liefst doet op de plek waar de moord heeft plaatsgevonden, uiteraard met alle verdachten present, zodat iedereen – zelfs de moordenaar – met ingehouden adem kan luisteren naar wat de man te zeggen heeft.
De serie Ludwig, dat werd gecreëerd door scenarist Mark Brotherhood, is duidelijk geïnspireerd door de grote tv-detectives die eerder op onze kleine schermen schitterden. Van de manier waarop John de kleinste details registreert die anderen compleet over het hoofd zien, tot het feit dat de moordenaar vrijwel altijd direct bekend nadat hij zijn verhaal heeft gedaan.
Als we John ontmoeten is hij overigens geen rechercheur maar puzzelmaker. Hij publiceert zijn werk onder de naam Ludwig, naar de componist, en leidt een teruggetrokken bestaan. John laat de wereld en alle mensen die daarbij horen, het liefst aan zijn goed gesloten voordeur voorbijgaan. Maar dan belt zijn schoonzus Lucy (Anna Maxwell Martin) vanuit Cambridge met het nieuws dat zijn tweelingbroer James is vermist. James werkt bij de politie en Lucy vermoedt dat zijn verdwijning iets met zijn laatste zaak te maken heeft. Ze vraagt haar zwager of hij zich kan voordoen als zijn broer om diens aantekeningen op het bureau op te halen, in de hoop dat ze daarmee kan achterhalen waar haar man is.
Logikwiz
Het lijkt John geen goed idee, en dat is het ook niet. Maar de puzzelmaker laat zich uit sentimentele overweging – Lucy was in hun jeugd eigenlijk zíjn beste vriendin – toch door haar overhalen. Uiteraard is hij nog geen half uur op het politiebureau of hij wordt meegesleept naar een plaats delict. En ook al durft hij amper naar het bebloede lichaam op de grond te kijken, toch lost hij de moord razendsnel op. Zijn speciale kracht: hij benadert misdaden als een van zijn puzzels. Die eerste is een logikwiz die simpelweg moet worden ingevuld, een volgende zaak blijkt een spelletje zoek de verschillen voor gevorderden en later in het seizoen vindt hij de schuldige door er een omgekeerd potje schaken van te maken.
En zo pakt John elke aflevering weer een nieuwe zaak op (in het karakteristieke Cambridge blijken uitzonderlijk vaak mensen te worden omgebracht) terwijl hij in de avonduren samen met Lucy en haar tienerzoon probeert te achterhalen waar James is. Ludwig is daarmee zowel episodisch als een serie met een doorlopend mysterie, en dat werkt uitstekend. Het eerste stukje geeft elke keer weer dat bevredigende gevoel van een voltooide puzzel en het tweede stukje maakt dat je meteen een volgende aflevering wilt aanzwengelen.
Heel realistisch is het natuurlijk niet, en Ludwig rekt ook op geen enkele manier de grenzen van het detectivegenre op. Maar de serie gebruikt wel uiterst behendig al deze elementen die alle klassiekers zo aangenaam maken om naar te kijken. De serie is grappig (ook dankzij het fijne spel van Mitchell en Maxwell Martin), de moordpuzzels zijn vernuftig genoeg om niet zonder Johns inzichten te kunnen kraken en de sfeer is (ondanks de onophoudelijke stroom aan slachtoffers) hartstikke gemoedelijk. Het voelt allemaal vreselijk vertrouwd. En dat is misschien wel de grootste kracht van Ludwig. Je weet als kijker precies wat je krijgt. En dat is ook weleens prettig.
‘Kunst maakt het leven de moeite waard”, zei kunstenaar Reinier Lucassen vorig jaar in een gesprek met NRC. De aanleiding voor het interview was een nogal bijzondere veiling: hij bood een deel van zijn eigen kunstcollectie aan, met 249 kavels. Daaraan was te zien welke brede artistieke interesses hij in de zes decennia van zijn kunstenaarschap had ontwikkeld. In de collectie zaten maskers uit Papoea-Nieuw-Guinea, etsen van outsider-kunstenaar Willem van Genk, en een schilderij met kaviaar van Georg Herold. Een collectie die typisch met kunstenaarsogen was samengesteld, zei Venduehuis-expert Peter van Beveren: „Hij verzamelde alles wat hem intrigeerde.” Zijn galerie, Willem Baars Projects, maakte bekend dat Lucassen afgelopen zaterdag op 86-jarige leeftijd is overleden.
Het kunstenaarschap van Lucassen begon eind jaren vijftig, met een studie aan het Instituut voor Kunstnijverheid in zijn geboortestad Amsterdam. Rond 1960 ontwikkelde hij een figuratieve schilderstijl die hem een van de belangrijke naoorlogse Nederlandse schilders zou maken. Hij was een vertegenwoordiger van de zogeheten ‘nieuwe figuratie’, samen met Alphons Freijmuth, Pieter Holstein en de Belg Roger Raveel. Deze beweging werd net als het nouveau realisme gezien als een Europese tegenhanger van de Amerikaanse pop-art, terwijl al die stromingen op hun beurt weer reacties waren op de dominantie van de abstracte kunst.
Reinier Lucassen in 2009. Foto Leo van Velzen
Ook non-figuratieve elementen
Maar in die figuratieve stijl verwerkte Lucassen ook non-figuratieve elementen. Zoals in het schilderij Een gezellig hoekje uit 1968. Dat is een interieur met een leunstoel, schemerlamp, plant, en daarnaast een compleet abstracte strook van rode en groene blokken. Omdat de NS een afbeelding ervan opnam in verschillende treinstellen, is het waarschijnlijk zijn bekendste kunstwerk.
Bovendien kenmerkt dit werk de luchtigheid van zijn schilderkunstige benadering, waarin hij abstractie combineerde met doodgewone alledaagse dingen. Banaliteiten, waar hij desondanks ook ernstig over sprak. In 1972 zei hij nooit bezig te zijn „met humoristisch te zijn, anti-kunst te maken of wat dan ook te parodiëren”. Maar hij heeft ook gezegd dat kunst „niet over intellectuele vraagstukken” gaat, want „over gevoel”. Daartegenover staat dat hij ook zei „absoluut objektief” te schilderen, „met een maximum aan onpersoonlijkheid”.
En zo hield hij, met zijn uitspraken en zijn schilderijen, het mysterie van de schilderkunst intact.
Geestverwanten
De nieuwe figuratie sloeg aan, hij exposeerde met geestverwanten en in 1967 richtte hij met Ger van Elk en Jan Dibbets het Internationaal Instituut voor Herscholing van Kunstenaars op, dat een aantal manifesten en projecten voortbracht. Vanaf de jaren 70 bracht hij zijn ideeën over op een jongere generatie toen hij ging hij lesgeven, aan de AKI (Academie voor Kunst en Industrie) in Enschede. In 1986 exposeerde hij voor Nederland in het Rietveldpaviljoen op de Biënnale van Venetië. Zijn werk was volop te zien in musea in binnen- en buitenland en belandde in collecties van bijvoorbeeld het Stedelijk Museum Amsterdam, Museum Boijmans Van Beuningen in Rotterdam en het Centraal Museum in Utrecht.
Magisch en mythisch bleef zijn werk, een vat aan tegenstellingen, ook in de abstracte werken die hij in de jaren tachtig ging maken of de assemblages van de jaren 10. Daarin kon het gebeuren dat een herdershond vermomd als Spider-Man over het Nederlands erfgoed met molens en klompen waakt. Een aantal keren is zijn werk met prijzen bekroond. Vorig jaar nog, het jaar dat hij 85 werd, kreeg hij de Jeanne Oosting Prijs voor de schilderkunst. „Het oeuvre van Lucassen is van een grote schilderkunstige rijkdom. Als een ontdekkingsreiziger heeft hij de wereld gezien, bevraagd en gevoeld – en dit allemaal omgezet in zijn kunst”, aldus de jury.
Het partijbestuur van NSC heeft demissionair vicepremier en minister Eddy van Hijum (Sociale Zaken) voorgedragen als lijsttrekker voor de Tweede Kamerverkiezingen van eind oktober. Dat heeft het partijbestuur van de coalitiepartij bekendgemaakt.
Dat betekent nog niet dat Van Hijum ook lijsttrekker wordt: tegenkandidaat Diederik Boomsma, lid van de Tweede Kamerfractie, kan zich alsnog op eigen titel kandideren. Boomsma heeft nog niet gezegd of hij dat doet.
In een schriftelijke verklaring benadrukt voorzitter Kilian Wawoe vooral de ervaring van Eddy van Hijum. Hij stond „aan de basis van onze partij”, opgericht in 2023. Als minister wist hij „resultaten te boeken” op onderwerpen die volgens Wawoe voor de partij essentieel zijn, zoals de hervorming van de arbeidsmarkt en de aanpak van arbeidsmigratie.
De verklaring van het bestuur benadrukt het centristische karakter van Van Hijum: „In een politiek landschap dat steeds verder polariseert, staat Eddy voor verbinding, betrouwbaarheid en inhoud.” Wel raakte Van Hijum in conflict met NSC-fractielid Agnes Joseph, die een amendement indiende om inspraak te regelen bij de overgang naar het nieuwe pensioenstelsel. Volgens Van Hijum was dat ondoenlijk, waarna het amendement net geen meerderheid haalde in de Tweede Kamer. Joseph verweet hem dat hij „de bevolking voor de gek houdt”.
Rechterflank
Kandidaat Diederik Boomsma viel het afgelopen jaar op als woordvoerder op het terrein van asiel en migratie. Hij geldt als een groot politiek talent, maar bevindt zich aan de rechterflank van de partij. Partijleider Nicolien van Vroonhoven noemde hem dit weekend in Trouw zelfs deel van „de uiterst rechtse flank” van NSC. In asieldebatten pleitte hij vaak voor een veel strenger asielbeleid.
Binnen de partijtop bestaan zorgen over Boomsma, sommigen vrezen zelfs dat de fractie van twintig zetels uit elkaar valt als hij lijsttrekker wordt. Onder leden (en daarbuiten) kent Boomsma, in 2022 gekozen tot beste raadslid, juist veel aanhangers. Diederik Boomsma kan zich tot donderdag alsnog kandideren, als hij voldoende ondersteuningsverklaringen krijgt.
Kandidaat van de partijtop
De kandidatuur van Eddy van Hijum, die hij afgelopen zaterdag bekendmaakte, kwam voor veel NSC’ers als een verrassing. Velen dachten dat Nicolien van Vroonhoven naar voren zou stappen als de kandidaat van de partijtop. Van Vroonhoven was in april Pieter Omtzigt opgevolgd als partijleider. Ze speculeerde openlijk over een lijsttrekkerschap toen er intern juist vragen over haar geschiktheid rezen. Later begon ze, opnieuw in de openbaarheid, te twijfelen. Zaterdag besloot ze niet door te willen als lijsttrekker.
Sinds NSC vorig jaar deel is gaan nemen aan het kabinet-Schoof (PVV, VVD, NSC en BBB) verkeert de partij in grote nood. De jonge partij behaalde bij de verkiezingen van 2023 nog twintig zetels, vooral dankzij de populariteit van Pieter Omtzigt en zijn ideeën over goed bestuur.
Omtzigt viel enkele malen overwerkt uit, en trok zich in april definitief terug. NSC raakte volgens peilingen sinds november 2023 het grootste deel van de aanhang kwijt. Veel kiezers waren teleurgesteld dat NSC deelnam aan een coalitie met de radicaal-rechtse PVV. Anderen waren teleurgesteld dat de rol van NSC zich in de coalitie vooral beperkte tot voortdurend tegenhangen. Van Vroonhoven schreef zaterdag in haar verklaring dat ze „de meest rechtse elementen in deze coalitie” heeft weten „in te kapselen”. Het kabinet viel eerder deze maand op asielbeleid.
Als Boomsma zich kandideert, mogen de leden zich over de nieuwe lijsttrekker uitspreken. Die stemming zal dan duren tot maandag 30 juni. Peilingen geven NSC nu tussen de nul en drie zetels.
Lees ook
Lees ook: Van Hijum en Boomsma als de Rutte en Verdonk van NSC
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data133765929-d429d6.jpg|https://images.nrc.nl/royXSemV2Y87eKTOl1tkgW6FdcI=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data133765929-d429d6.jpg|https://images.nrc.nl/nncQD9VXYa2TzYIl5phcdmU7rYU=/5760x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data133765929-d429d6.jpg)
