Na hoge boetes gaan Facebook en Instagram abonnementen aanbieden in Europa

Facebook en Instagram gaan abonnementen verkopen aan Europese gebruikers die geen reclames willen zien. Dat maakte moederbedrijf Meta maandag bekend. Het is de eerste keer dat de platformen afstappen van het lucratieve verdienmodel dat ze de afgelopen jaren hebben gebruikt, waarbij gebruikers geïndividualiseerde reclames te zien krijgen. Dat oude model blijft overigens wel in stand, voor gebruikers die geen betaald abonnement willen afsluiten. Een abonnement gaat ongeveer een tientje kosten.

Meta kon jarenlang zonder veel controle of regelgeving opereren. Daar komt rap verandering in. Meta kreeg in mei een boete van ruim 1,2 miljard euro geserveerd van de Europese Unie omdat het data van Europese gebruikers door Amerikaanse servers laat gaan. Dat was de hoogste boete die de EU uitdeelde in zijn geschiedenis. Afgelopen januari kreeg Meta ook nog eens een EU-boete van 390 miljoen euro omdat Instagram- en Facebookgebruikers niet konden kiezen of ze gepersonaliseerde reclames willen ontvangen. Het Europees Hof van Justitie, het hoogste gerechtshof van de EU, besloot bovendien in juli dat Meta niet langer gebruikersdata van al zijn platformen, waaronder ook WhatsApp, mag samenvoegen.

Meta maakt er geen geheim van dat het geen fan is van de nieuwe juridische privacykaders die in de EU ontstaan: „We blijven pleiten voor een door reclame gedreven internet, ook met ons nieuwe abonnementenmodel.” Maar, zo schrijft het bedrijf, „we respecteren het idee en het doel van de ontwikkelende Europese regelgeving, en zijn gecommitteerd om eraan te voldoen”.

Ook andere grote techbedrijven zoals TikTok, Amazon, Google en Apple herschikken hun bedrijfsmodellen om in de EU geen (verdere) juridische en financiële consequenties te ondervinden. In 2021 kreeg Amazon bijvoorbeeld de vorige EU-recordboete opgelegd: 746 miljoen euro, eveneens vanwege een overtreding van privacywetgeving middels advertenties.