Song of the Dark Forest is âmooie les voor het egoâ voor vijf jonge choreografen

Posted on October 24, 2023 by admin

Voor de vijf choreografen van Song of the Dark Forest was het werken aan de voorstelling om meer dan één reden een uitdaging. Normaal gesproken werken Miller de Nobili, Diego Sinniger de Salas en YoY Performing Arts als drie choreografische entiteiten. Ze hebben een eigen stijl – hedendaags met urban-invloeden – waarbij ze hun eigen muziek kiezen. In de hedendaagse dans zijn dat vaak elektronische soundtracks; sferische geluidsdecors waarin ritme of melodie van ondergeschikt belang zijn.

In Song of the Dark Forest, dat vrijdag in première gaat bij het Scapino Ballet Rotterdam, stond de muziek al vast: begeleid door het DoelenEnsemble zingt de Oekraïense bariton Andrii Ganchuk liederen van Russische componisten als Sjostakovitsj, Moessorgski en Tsjaikovski. De regie van het verhaal, over een frontsoldaat die zweeft tussen leven en dood, is in handen van Serge van Veggel. Hij bepaalde welke choreograaf met welke compositie moest werken.

De choreografen, allen winnaars van de Scapino Productie Prijs, gingen de uitdaging aan om binnen alle lagen in de voorstelling hun weg te vinden, ook waar ze juist een stapje terug moesten doen. Over werkelijk álles moest worden overlegd, al ging het maar over de seconden waarin de musici hun partituurbladen moeten omslaan.

Mediterrane types

Diego Sinniger de Salas, grinnikend: „Het was een grote nachtmerrie! Zeker als er een paar mediterrane types bij zitten die bij elk meningsverschil exploderen. Of meteen roepen dat hun kunst de nek wordt omgedraaid.” Roberto Doveri van YoY giechelt.

Sinniger de Salas: „Maar uiteindelijk wil je het allemaal zo goed mogelijk doen, dus je móet luisteren om samen iets tot stand te brengen. Een mooie les voor het ego.” Doveri beaamt: „Als je denkt dat jouw ideeën ook altijd in de voorstelling zullen komen, kun je niet samen creatief zijn. Je moet een verbinding vinden tussen drie verschillende choreografische stijlen.”

Zani zag hoe iedereen zijn eigen sleutel tot de muziek moest vinden, door de complexiteit van de composities of de afwezigheid van duidelijke cues. „Daar hebben we ons laten leiden door de zanger en de tekst. Maar niet steeds. Soms vond Serge [het nodig dat de dans met de tekst correspondeerde, vaak konden we het abstracter maken.”

Miller bevestigt dat bariton Andrii Ganchuk fungeerde als brug tussen verschillende visies en ego’s. Miller: „Aanvankelijk hadden we allerlei krankzinnige, creatieve ideeën voor hem. Toen die volgens Serge [Van Veggel, regisseur] niet mogelijk waren, wilden we helemaal níets meer met de zanger. Maar omdat Andrii heel open en letterlijk aanraakbaar is, hebben we hem vaak in scènes kunnen opnemen.”

Emma Zani en Roberto Doveri van YoY Performing Arts vertrekken normaliter vanuit een beeld, daarna worden choreografie en compositie tegelijkertijd gecreëerd, in een voortgaande dialoog van artistieke talen. Zani: „Heel anders dan hier.” Maria Chiara de’ Nobili: „Hier was de muziek ook heel dominant. Maar we hebben niet gestreefd naar de perfecte puzzel, eerder naar contrasten.”

‘Echte instrumenten’

Klassieke muziek is niet hun eigen keuze, maar aspecten ervan vinden ze aantrekkelijk. Miller de Nobili gebruikt vaak ambient van dezelfde componist. Alexander Miller: „Ik hou erg van echte instrumenten. Dat geluid bereik je niet met een computer. Maar ja, meestal is ons budget niet toereikend.”

Sinniger de Salas: „Voor hiphop kun je elke soort muziek gebruiken. Hiphop is steeds meer onderdeel van de gevestigde danswereld en dus gelden dezelfde voorwaarden: een goede muzikale dramaturgie, een bepaalde textuur.”

Een echte fan van klassieke zang is Sinniger de Salas niet, maar hij waardeert de rijke, multidisciplinaire aanpak van deze productie: „Ik ben zó moe van hedendaagse dans op een leeg toneel, met alleen een tafel en een stoel.” De’ Nobili krijgt „kippenvel” van de zang in dit werk. „We zoeken naar die subtiele, meer menselijke verrijking.”

Lees ook
‘Bij Van Manen, dé choreograaf van Nederland, is geen ruimte voor medelijden’

Die subtiliteit is des te wenselijker met het oog op de zwaarte van de oorlogsthematiek. Het idee voor de voorstelling is opgekomen na de inval van Rusland in Oekraïne. Nog geen drie weken geleden kwam daar de geweldsexplosie in Israël en de Gazastrook bij. De’ Nobili: „De materie is ontzettend gevoelig en complex, en wij willen recht doen aan die complexiteit. Wij maken deze voorstelling vanuit een geprivilegieerde positie. Wat weten wij er werkelijk van, van oorlog? Daar zijn we ons terdege bewust van.”

De fans moeten Fontaines D.C. verdienen in Afas Live (maar dat geldt net zo goed andersom)

admin
November 17, 2024
0

‘This is out last song…”, zegt Grian Chatten na een uur en 22 minuten tegen concertzaal Afas Live. Het is het achtste tot en met twaalfde woord dat de zanger van de Ierse rockband Fontaines D.C. met het publiek heeft gewisseld. De laatste vier die daarna nog volgen, klinken verbeten: ,,…so fucking earn it!”

We moeten het verdienen dus.

Alleen: dat geldt ook andersom.

Want na Chattens vinnige aansporing aan het eind van de toegift, zaterdag tijdens de eerste van twee, al maanden uitverkochte shows in Amsterdam, denk je toch: prima show verder, maar wie verdient hier eigenlijk wie? Hadden júllie niet beter je best kunnen doen?

Eerst het goede nieuws: Fontaines D.C. – vijf Ierse poëzienerds die elkaar op een music college in Dublin vonden vanwege hun liefde voor gedichten in plaats van passie voor gitaren – beleefde vijf jaar geleden een droomstart met Dogrel, een komeetdebuut vol korte, grimmige doch melodieuze en meezingbare postpunk. Vervolgens weigerde de band te teren op die succesformule.

Die moedige innovatiedrift resulteerde in drie vervolgalbums die steeds anders klonken en waarvan de laatste, het in augustus verschenen Romance, nog nauwelijks iets met postpunk te maken heeft maar meer leek op… tsja, wat eigenlijk? Rock? Goth? Indie? Een vleugje new wave misschien?

De goedwillende klimaatspeeches in ‘Beste Mensen’ zijn even mooi als verdrietig en deprimerend

admin
November 17, 2024
0

Als je nog geen buikpijn had van de klimaatcrisis, dan heb je dat wel na het zien van Beste Mensen van Bureau Vergezicht. De voorstelling biedt een uur lang delen uit klimaatspeeches van de afgelopen vijftig jaar en die hameren er nog eens in hoe groot en wijdverbreid de kennis van de naderende ramp is en hoe weinig de mensheid doet om die ramp af te wenden. Hoe eloquent, wijs, beeldend en afschrikwekkend de woorden van de opgevoerde sprekers ook zijn: de machthebbers, de politici, de burgers komen niet in beweging. Wij luisteren niet.

Hoe van die speeches theater te maken? Dat lukt ook niet, en het lukt ook wel. Regisseur Erik Whien is befaamd om zijn ragfijne acteursregie en zijn spectaculaire vermijden van afleidend spektakel. Deze voorstelling durft hij te laten zijn wat het is: iemand die een uur speecht. Dat is bij vlagen bloedeloos en bij vlagen bulkend van emotie.

Gelukkig heeft hij met Hannah Hoekstra de beschikking over een actrice van de hoogste categorie. Ze etaleert een bijna totale lichaamsbeheersing, opdat de woorden centraal staan. Bijna de gehele tijd weet ze zo goed als onbewogen te spreken, stilstaand achter een microfoon, gestoken in grijs pak, de armen langs het lijf.

Kleine bewegingen vallen des te meer op. Fascinerend om te zien is hoe hoofdzakelijk haar handen bewegen. Soms grijpen ze in haar jaspanden, soms ballen ze zich, soms strekken ze zich tot kromme kippenpoten. Heerlijk, dit handenballet.

Hoekstra’s dictie is glashelder. Bij de eerste spreker, Joop den Uyl, imiteert ze zijn geknepen stemgeluid, zoals daarna het schelle van Margaret Thatcher en het geaffecteerde van Beatrix van Oranje, maar alleen als aanzet. Als snel neemt haar gewone stem het over. Whien laat haar kalm spreken en Hoekstra kan woorden opdelen in lettergrepen alsof ze schuift met blokjes.

Hannah Hoekstra tijdens ‘Beste Mensen’, achter haar verschijnen de namen van sprekers die ze citeert. Foto Sanne Peper

#klimaathoop

Achter Hoekstra verschijnen op een groot scherm de namen van de sprekers. De enige pauze ontstaat als de jaarlijkse klimaatconferenties in een opsomming van decennia voorbij stromen, vergezeld door uitspraken op band van deelnemers. Dit uitstapje is extra ontmoedigend en deprimerend: niet alleen waren er al die vergeefse speeches, er waren ook jaarlijkse bijeenkomsten vol goede, gestrande bedoelingen.

Dat is ook de achilleshiel van Beste Mensen: de gelijkmatige stroom van inwisselbare waarschuwingen en oproepen. Wat blijft er hangen? Bijvoorbeeld dat PvdA-leider Joop den Uyl al in 1970 zegt dat uitstel van actie fataal is: „Dan zal het niet alleen deze samenleving breken, het zal ons als mensheid opbreken.” En dat Jimmy Carter in 1979 duidelijk maakt dat de gemiddelde Amerikaan in zeven dagen evenveel energie gebruikt als de meeste andere mensen op aarde in een heel jaar. Een andere tot de verbeelding sprekende vergelijking komt van astronoom Carl Sagan in 1990. Hij zegt dat Amerika tien biljoen dollar aan de Koude Oorlog spendeerde „om voorbereid te zijn op het ergste”. Waarna hij vraagt: „Waarom is datzelfde argument niet van toepassing op de dreiging van klimaatverandering?”

De voorstelling opent en besluit met teksten van de makers op het beeldscherm. Vooraf is er een wat kokette mailwisseling tussen groep en een boeker, die zich bezorgd afvraagt of Beste Mensen net als hun glorieuze hitvoorstelling De Zaak Shell wel „zwaar, maar ook grappig” wordt. En na afloop is er (bij de première ging dat technisch mis, maar het staat in het script) de mededeling dat de boeker de hashtag #klimaathoop niet mag gebruiken, ook al zijn de makers „hoopvoller dan ooit”. Want: „Al vijftig jaar lang gaan er overal op de wereld wekkers af.” Maar of dat nou zo hoopvol is?

10 jaar Rondé: band toont allure tijdens verjaardagsfeest in Afas Live

admin
November 17, 2024
0

Rondé, een van de populairste Nederlandse bands, bestaat tien jaar en vierde de jaardag met een uitverkocht concert in Afas Live, Amsterdam. Er was confetti, serpentine, samenzang met de gasten en een geprojecteerd fotoalbum op de achterwand met hoogtepunten uit de geschiedenis van de jarige.

Die beelden lieten zien hoe de groep op Lowlands speelt, in Paradiso, in de studio aan het werk is en uitgelaten rondrent op een festivalpodium. Het maakte duidelijk: Rondé heeft veel bereikt in tien jaar. Wat begon als een ‘schoolproject’ op de Herman Brood Academie, waar de muzikanten samen studeerden, is nu een gevestigde naam in de Nederlandse popmuziek. Rondé maakte drie albums, speelt Engelstalige rock, pop en dance, en heeft enkele aansprekende hits, zoals ‘Undecided’ en recent het nummer ‘Love Myself’.

Voor het feestje in Afas waren geen speciale attracties bedacht, het ging hier om de muziek en het samenspel tussen de muzikanten.

Het duurde even voordat de muzikanten warm draaiden. Het optreden was opgedeeld in genres, eerst pop, dan een akoestische set, dan rock en uiteindelijk ‘Club Rondé’, waar wervelende dance klonk.

Fans waren uitgedost voor de verjaardag van Rondé.

Afgezien van de nogal doorsnee klinkende popliedjes, weet Rondé aan de andere genres iets eigens toe te voegen; een melodiewending of een ander karakteristiek: zoals het fluitdeuntje in ‘Undecided’ of de uitdijende soundscape aan het eind van ‘Why Do You Care’.

Zangeres Rikki Borgelt heeft een diepe stem met een kalme ondertoon, hoe opgewonden haar vier muzikanten ook spelen, zij behoudt rust. In Afas was de geluidsmix uit balans, de zang stond harder dan de muziek. Afgezien van enkele elegante danspassen heeft ze geen duidelijke signatuur als voorvrouw, haar presentatie is blij maar bleekjes.

Ondertussen stak het toegewijde publiek papieren hartjes omhoog met de tekst „10 jaar Rondé”. Door een haperende kostuumwissel – van denim naar vuurrood – verscheen Borgelt de eerste helft van ‘Break My Heart’ niet op het podium. Toch bleek dit rocknummer de opmaat naar dynamischer spel, met een geslaagde wisselwerking tussen Borgelts koelbloedige zang en de uitweidende muzikanten.

Het optreden leek de fasen in de ontwikkeling van de band te weerspiegelen. Ze begonnen schuchter maar vonden uiteindelijk een rode draad met scherpere tegenstellingen tussen de muzikale onderdelen. In nummers als ‘Headlights’, waarbij op Borgelts aanwijzing het hele publiek op en neer sprong, en in ‘No Worries’ bleek Rondé de allure toch in huis te hebben.