N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Het debat in het Verenigd Koninkrijk De regering-Sunak wil de detentie van gevangenen uitbesteden aan andere landen, signaleert Annemarie Kas.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data106306093-0bac9d.jpg)
Britse gevangenen moeten straks misschien hun straf uitzitten in het buitenland. Minister van Justitie Alex Chalk kondigde deze week aan dat hij het uitbesteden van gedetineerden als deel van de oplossing ziet voor de overvolle Britse gevangenissen. Chalk zou in gesprek zijn met enkele Europese landen, waaronder Estland.
De minister kwam er afgelopen dinsdag mee, op het jaarlijkse congres van de Conservatieve Partij. Zijn nieuws verzoop in het fanatisme van premier en partijleider Rishi Sunak om de Britse samenleving op te knappen – alsof de Conservatieven niet al dertien jaar aan de macht zijn. Sunak kwam met een lijst plannen, groot en klein, voor dat ene jaar dat hij nog te gaan heeft tot de verkiezingen: een nieuwe inrichting van de onderwijsexamens, een rookverbod en een nieuw regionaal treinnetwerk in plaats van één hogesnelheidslijn.
In andere weken, kortom, had zo’n plan om de bestraffing van veroordeelde criminelen uit te besteden de volle aandacht gekregen. Feit is dat het gevangenisstelsel in het Verenigd Koninkrijk er slecht aan toe is. Gevangenissen zijn overvol en er is tekort aan personeel.
Gevangenen moeten vaak een cel delen die voor één persoon is bedoeld. Op dagen dat ze naar de rechtbank moeten, eindigen verdachten soms in een andere gevangenis dan waar ze de dag begonnen, omdat de cellen intussen vol zijn geraakt. Andere veroordeelden blijven ‘hangen’ in politiecellen.
Het Britse rechtssysteem loopt vast doordat het aantal veroordeelden voor serieuze vergrijpen al jaren stijgt, op een dip tijdens de coronapandemie na. Het aantal verdachten in voorlopige hechtenis neemt ook toe – rechtbanken kunnen de zaken niet snel genoeg wegwerken. The Independent zocht uit dat ongeveer 150 verdachten al langer dan vijf jaar vast zitten omdat hun rechtszaak nog steeds niet is voorgekomen. En rechters leggen steeds hogere straffen op. Volgens de Prison Reform Trust, een non-gouvernementele organisatie die opkomt voor gevangenen, is het aantal veroordeelden die een straf van twintig jaar of langer hebben gekregen in de afgelopen decennia verviervoudigd.
Terreurverdachte ontsnapt
Vorige maand nog stonden de justitiële inrichtingen ineens vol in de aandacht doordat Daniel Khalife, een ex-militair verdacht van terreur, uit de Wandsworth-gevangenis in Londen wist te ontsnappen. Hij werkte in de keuken en ontkwam waarschijnlijk door zich vast te klampen aan de onderkant van een vrachtwagen. Later bleek dat de gevangenis op die dag zo’n tachtig man personeel tekortkwam, ongeveer 40 procent van het totaal, door vakanties, ziekte en trainingen. Weer een symptoom van „broken Britain”, zei de voorzitter van vakcentrale TUC tegen alle journalisten die het horen wilden. „Niets werkt meer in dit land en niemand van de regering kan het iets schelen.”
Naar aanleiding van Khalifes ontsnapping waarschuwde Charlie Taylor, onafhankelijk toezichthouder op de gevangenissen, in een interview met The Guardian dat een op de tien gevangenissen in Engeland en Wales eigenlijk zou moeten sluiten. Ze stammen uit de Victoriaanse tijd, zei Taylor, „het zijn kleine stadsgevangenissen met te weinig ruimte voor werk en educatie”. Zonder activiteiten voor gevangenen zullen ze eenmaal vrij weer makkelijker recidiveren, zei hij.
Is het uitbesteden van gevangenen de oplossing? Het is eerder gebeurd. Een bekend voorbeeld – dat minister Chalk ook aanhaalde – zijn de gedetineerden die Nederland van 2010 tot 2018 overnam uit België en Noorwegen. Maar volgens de Prison Reform Trust is het een „halfbakken respons” op de problematiek in Engeland. „Gevangenisdirecteuren zullen wanhopen over zo’n oppervlakkige oplossing voor hun zeer echte en urgente zorgen.”
