Wat vindt NRC | Israëlische en Palestijnse burgers betalen nu de prijs van jarenlange politieke onwil

Zoals 11 september 2001 een paradigmaverschuiving was voor de Verenigde Staten, zo zal 7 oktober 2023 dat voor Israël zijn. Alle (schaarse) zekerheden waaraan het land zich de afgelopen decennia had vastgeklampt, zijn in één golf van terreur en geweld verdwenen. Israël hield zich na de Jom Kippoer-oorlog van oktober 1973, exact vijftig jaar geleden, verder teruggetrokken achter een IJzeren Muur-strategie: hoge muren, militaire dominantie, technologische superioriteit, zware vergelding en een meedogenloze bezetting, en aan de andere kant een zo laag mogelijke prijs voor de eigen bevolking. Het Israëlisch-Palestijnse conflict verdween de afgelopen jaren grotendeels van de internationale politieke agenda, en ook in Israël zelf werd het steeds meer een sluimerende kwestie. Achtereenvolgende regeringen, meestal onder leiding van Benjamin Netanyahu, negeerden het lot van de Palestijnse bevolking, en vertrouwden erop dat de IJzeren Muur zijn werk zou doen. In één gruwelijke dag is aan die situatie een einde gekomen. Honderden Israëliërs zijn vermoord, ontvoerd, gemarteld of gewond geraakt. Palestijnse infiltranten zaaiden terreur op een schaal die ongekend is in de geschiedenis van het conflict. Duizenden raketten zijn afgeschoten. Hoe de Israëlische veiligheidsdiensten hebben kunnen missen dat Hamas vanuit Gaza zo’n dodelijke en tactisch gecompliceerde terreurgolf had kunnen voorbereiden, is een volstrekt raadsel. Gaza is omringd door muren en wachttorens, Israël controleert het gebied over land, op zee en in de lucht.

Burgers betalen de prijs van politieke onwil. Meestal lag het grootste deel van de rekening bij de Palestijnen, en ook sinds zaterdag zijn de burgers van Gaza weer onderworpen aan Israëlische luchtaanvallen, met honderden doden als gevolg. Het verschil met voorgaande escalaties is de terreur op de Israëlische bevolking, waar de realiteit van het slepende conflict in alle hevigheid binnendrong. Dat Israël na zo’n explosie van terreur terugslaat met luchtaanvallen op Gaza, is begrijpelijk. Maar die strategie heeft twee tekortkomingen: Hamas is sinds 2007 niet ontmanteld met luchtaanvallen, en vooral burgers zijn het slachtoffer. Omdat het lot van de Palestijnse bevolking geen onderwerp meer is in Israël, ontbreekt het de regering-Netanyahu aan een plan, een visie voor de langere termijn. Er is geen enkel perspectief voor de Palestijnse bevolking op de bezette Westelijke Jordaanoever en in Gaza. De kwestie wegdenken is een gruwelijke misrekening geweest. Nog een misrekening: Benjamin Netanyahu heeft een instabiele, extreem-rechtse regering gevormd. Deze regering is vooral met zichzelf bezig, en met de afbraak van democratische instituties. De premier die altijd beweerde dat alleen hij voor veiligheid kon zorgen, is verantwoordelijk voor het grootste veiligheidslek sinds vijftig jaar.

Lees ook: Israëlisch minister Itamar Ben-Gvir is een extremist die elk Palestijns verzet wil uitroeien

Hamas pleegt terrorisme op de Israëlische, en indirect ook op de eigen bevolking. De beweging houdt de Gazastrook al sinds de machtsovername in 2007 in de greep, en regeert met harde hand. Terreur is altijd een goedkoop wapen geweest om de eigen doelen te bereiken: Israël is niet in staat gebleken Hamas uit het zadel te krijgen. Ook nu er een grootschalige oorlog in het verschiet ligt, is die kans klein. Voor nu staat voorop dat Israël het gebied rondom Gaza weer veiligstelt, en de eigen bevolking beschermt. Alles moet worden geprobeerd om de vele tientallen gijzelaars veilig thuis te krijgen. Voor de Palestijnse bevolking geldt dat ook zij recht hebben op veiligheid. Israël én Gaza hebben belang bij regeringsleiders die tot zinnen komen.