N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Profiel
Afscheid Peter Sagan (33) is wegrenner af, de drievoudig wereldkampioen gaat verder op de mountainbike. De Slowaak was tot zijn laatste koers immens populair onder wielerfans . „Dit hele seizoen is voor hem een afscheidstournee geweest.”
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data106123285-485d1c.jpg)
Er is nog een paar honderd meter te gaan tot de finish in La Roche-sur-Yon en in het groepje renners dat zich klaarmaakt voor een sprint zit Peter Sagan perfect. Ook al heeft de 33-jarige Slowaak dit jaar nog geen wedstrijd gewonnen, zelfs bij de nationale kampioenschappen moest hij iemand voor zich dulden, Sagan is de kunst om zich goed te positioneren nog niet verleerd. Vanuit het derde wiel in koers kan hij zich over luttele seconden ideaal lanceren naar de finishlijn.
Maar dan kijkt hij ineens achterom. Zijn bovenarmen, waar met de regenboogkleuren op de rand van de mouwtjes van zijn wielershirt eromheen, ontspannen en Sagan komt met het bovenlichaam overeind. Nu wordt duidelijk wat hij van plan is: zijn ploegmaat Sandy Dujardin in kansrijke positie brengen. Als de Fransman hem voorbijsnelt, stuurt Sagan zich uit de spurtende groep. Als negende komt hij over de finish.
Zo komt er een betrekkelijk anoniem einde aan een gedenkwaardige carrière. In de Tour de Vendée, een kleine koers door de thuisregio van hoofdsponsor TotalEnergies, rijdt Sagan zijn laatste wedstrijd als profwielrenner op de weg. Hij blijft koersen, maar maakt de overstap naar het mountainbiken. In die discipline wil hij volgend jaar naar de Olympische Spelen van Parijs.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2017/02/data9529141-2019c7.jpg)
Stil is het rond het afscheid van Sagan echter niet geweest. Ook in Mouilleron-Saint-Germain, de startplaats van Sagans laatste koers, staat het ruim voor de start rijen dik bij de witte ploegbus van het kleine Franse team. Dat is al het hele seizoen het geval. Sinds Sagan zijn afscheid in januari bekendmaakte, wil iedereen een laatste handtekening of selfie. Terwijl de muziek van ‘huisband’ AC/DC knalhard uit de geluidsinstallatie komt, wordt Sagan als een rockster verwelkomt zodra hij uit de ploegbus stapt .
121 overwinningen
‘Peter de Grote’ was een van de bijnamen die Sagan in zijn beste jaren kreeg toegedicht. Drie jaar achter elkaar won hij de wereldtitel op de weg (2015-2017), een unieke prestatie net als het recordaantal keren dat hij beslag legde op de groene trui, als winnaar van het puntenklassement in de Tour de France: zeven. Sagan won ook klassiekers als Parijs-Roubaix en de Ronde van Vlaanderen, en zegevierde in achttien etappes in de Tour, Giro en Vuelta.
Alleen goed klimmen was niet voor Sagan weggelegd, verder kon de Slowaak op zijn hoogtepunt alles: sprinten, punchen, dalen en zelfs tijdrijden als hij er zin in had. In de sprint had hij vaak niet eens een sprinttrein of ploeggenoot als lead-out nodig; hij koos op instinct vrijwel altijd het goede wiel van een van zijn concurrenten en sprong er dan in de finale overheen. Ook zware parcoursen met steile Vlaamse heuvels of grove Noord-Franse kasseien kon hij goed doorkomen, waarna hij met zijn explosiviteit in een groep met vluchters bijna altijd de snelste was. In totaal won Sagan 121 wedstrijden als prof.
Sagan is met de Britse sprinter Mark Cavendish (162 overwinningen) de succesvolste renner van zijn generatie. „Er zijn maar weinig renners die over zo’n lange periode zoveel hebben gewonnen en die snappen wat ervoor nodig is om dat kunnen doen”, zei Cavendish deze zomer in de Tour over de man met wie hij regelmatig om de winst sprintte. De twee voormalige kemphanen hadden in de Ronde van Frankrijk de tijd genomen op erop terug te kijken, vertelde de Brit die ook zijn afscheid heeft aangekondigd, maar over wie geruchten gaan dat hij nog een jaar doorgaat. „Het is een ervaring geweest die van grote invloed is geweest op ons leven. Ik weet zeker dat hij ervan heeft genoten.”
Zoals de wielerfans genoten van Sagan. Met zijn lange, wilde haren, ondeugende blik en onverwachte capriolen was hij jarenlang een van de gezichten van het wielrennen en kleurde hij de sport. Sagan had zichtbaar plezier in de koers, was niet bang om aan te vallen (en daarmee het risico te nemen dat hij verloor), bedacht gekke dansjes om overwinningen te vieren en zat nooit verlegen om een goede of grappige quote.
Sagan onderscheidde zich ook als een artiest op de fiets: weinig renners hadden zo’n goede techniek als hij. Meer dan eens legde Sagan, daartoe luidkeels aangemoedigd door zijn vele fans, op zijn achterwiel met een wheelie een stuk van het parcours af, ook al ging de weg steil bergop.
Sponsoren maakte graag gebruik van zijn populariteit: Sagan stond met ski- of motorcrossbrillen op het podium, en in zijn tijd bij de Duitse ploeg Bora-Hansgrohe acteerde hij halfnaakt in een reclame voor het sanitair van de hoofdsponsor.
Roekeloze rijstijl
Buiten de koers was de Slowaak minder extravert. Naar de media toe kon hij kortaf en bedachtzaam zijn. Hij was bijzonder loyaal naar de kleine groep vertrouwelingen die hij gedurende zijn carrière om zich heen verzamelde. Hij nam onder meer zijn broer Juraj, ploegmaat Daniel Oss en manager Gabriele Uboldi mee als hij bij een nieuwe ploeg tekende.
„Peter is een belangrijk onderdeel van mijn carrière geweest”, zegt de Italiaan Oss over zijn afzwaaiende ploeggenoot. „Door de jaren heen zijn we goede vrienden geworden. We vierden samen vele successen en hebben samen tegenslagen beleefd.”
Zo was er ook weleens kritiek op de manier waarop Sagan koerste; zonder angst en met veel risico, en in de ogen van anderen soms roekeloos. Het bekendste voorbeeld was de crash van Mark Cavendish, die in een massasprint in de Tour van 2017 door een elleboog van Sagan tegen de boarding aanviel. De Slowaak werd ervoor uit de Ronde van Frankrijk gezet, een beslissing die hij als een dieptepunt in zijn carrière beschouwt. Ook met de Belg Wout van Aert had Sagan in de sprint meermaals een aanvaring, reden voor de twee om elkaar de afgelopen jaren te ontlopen.
De laatste seizoenen werden de resultaten minder voor Sagan, toch kon hij vanwege zijn populariteit nog een miljoenencontract tekenen bij TotalEnergies. In de laatste Tour van zijn carrière, afgelopen zomer, mengde hij zich niet meer in het gedrang van de massasprints. Zijn hoogste klassering was de achtste plaats in de elfde etappe. Parijs halen en de Tour uitrijden was dit jaar voor Sagan belangrijker dan winnen, vertelde zijn manager en vriend Uboldi tijdens de Tour. „Hij is een professional en hij zal tijdens de laatste wedstrijden zijn best doen, maar hij gaat zijn leven niet meer wagen. Dit hele seizoen is voor hem een afscheidstournee geweest.”
Zelf zei Sagan in de Tour, nadat hij bij de start van de negentiende etappe talloze handtekeningen had gezet en omringd door fans met telefoons in de aanslag had plaatsgenomen op een kruk naast de ploegbus, dat hij uitkeek naar het einde. Hij heeft nieuwe plannen voor het komende jaar, en wil nu gaan excelleren bij het mountainbiken, een discipline die in zijn ogen veel uitdagender en minder saai is. „Het is tijd om de weg vrij te maken voor de jongere generatie”, zei hij over zijn naderende afscheid van het wielrennen op de weg. „Ik heb niets meer te bewijzen.”
