Door verandering van het klimaat ontstaan er steeds meer malariagebieden

Posted on September 17, 2023 by admin

N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.

Klimaatverandering Infectieziekten als malaria, tuberculose en hiv zullen zich als gevolg van klimaatverandering makkelijker over de wereld verspreiden, blijkt uit een rapport van het wereldfonds ter bestrijding van die ziekten.

Nina Stefanovski

18 september 2023 om 0:01

Leestijd 3 minuten

Een boer helpt vee op het droge na overstromingen in de Pakistaanse provincie Punjab in augustus. Dergelijke overstromingen zullen volgens een rapport van The Global Fund „een dramatische stijging” van het aantal malaria-infecties veroorzaken. Foto Shahid Saeed Mirza / AFP

Klimaatverandering en politieke conflicten bemoeilijken het terugdringen van hiv, tuberculose en malaria. Het doel om in 2030 een einde te maken aan deze infectieziekten lijkt niet haalbaar.

Dat meldt The Global Fund, wereldfonds ter bestrijding van die ziekten, in een rapport dat maandag is gepubliceerd. De publicatie laat wel zien dat er een „recordversnelling” te zien is bij de bestrijding van deze drie infectieziekten. Maar het wordt moeilijk om die lijn in de toekomst door te trekken, zegt Peter Sands, uitvoerend directeur van The Global Fund. „Dit wordt bijzonder uitdagend in omgevingen waar mensen onbewoonbare gebieden ontvluchten”, zegt hij in een toelichting op de rapportage.

Door verandering van het klimaat ontstaan er steeds meer malariagebieden in de wereld: zo verspreidt malaria zich op plekken waar het voorheen te koud was voor de Anopheles-mug die de parasiet draagt. Daarnaast beschadigen conflictgebieden de infrastructuur van de volksgezondheid: mensen die ziek worden, hebben geen toegang meer tot medische behandelingen.

Lees ook: Het aantal mensen met honger neemt toe, de mondiale voedselhulp neemt af

En door voedselonzekerheid en waterschaarste worden mensen weggejaagd van hun woonplaats, waardoor zij kwetsbaarder worden voor ziekten. Vorig jaar gaf Nederland 180 miljoen euro aan The Global Fund en is daarmee in omvang de zevende donateur.

Klimaat als grootste bedreiging

In veel van de landen waarin The Global Fund investeert, is het moeilijker geworden om de drie infectieziekten te bestrijden. Volgens de organisatie is de verandering van het klimaat de grootste bedreiging. Dat heeft de meeste impact op malaria. De voornaamste verandering die de organisatie ziet is het ontstaan van nieuwe malariagebieden in de hooglanden van Afrika, zoals in Kenia en Ethiopië.

Daarnaast is de verwachting dat ook cyclonen, overstromingen en andere natuurrampen „een dramatische stijging” van het aantal malaria-infecties zullen veroorzaken, bijvoorbeeld in landen als Malawi en Pakistan. „We zullen achter blijven lopen op het klimaat, maar we proberen wel een inhaalslag te maken”, zegt Sands.

Ook gewapende conflicten bemoeilijken de strijd tegen infectieziekten

Door conflicten, groeiende ongelijkheid en toenemende bedreiging van de mensenrechten, wordt het voor The Global Fund steeds moeilijker om ervoor te zorgen dat de meest kwetsbare mensen de verzorging krijgen die ze nodig hebben. Gewapende conflicten overspoelen de gezondheidszorg – die al overbelast is – en maken het moeilijk om bijvoorbeeld medicijnen op de juiste plek te krijgen.

Meer malariagebieden

Ook worden de preventie-interventies, om ziektes te voorkomen, in die gebieden onderbroken als gevolg van conflicten. Die maken het voor The Global Fund moeilijk om samen te werken met hulpverlenende partners in oorlogsgebieden, zoals in Soedan, Oekraïne, Afghanistan of Myanmar. „Op plekken waar kogels in het rond vliegen is het een stuk moeilijker om een kind met koorts naar een kliniek te brengen”, zegt Sands. „Toen de ziekenhuizen in Oekraïne werden gebombardeerd en mensen hun huizen verlieten, hebben we meteen uit ons noodfonds bestelwagens ingezet als mobiele klinieken.”

Lees ook: Ghana keurt als eerste nieuw ‘wereldveranderend’ malariavaccin goed

In sommige delen van Afrika lopen jonge meiden meer risico om geïnfecteerd te raken door hiv dan jongens, vanwege bijvoorbeeld gendergerelateerd geweld of economische en educatieve achterstanden. „Hierin speelt Nederland al jarenlang een grote, leidende rol. Nederland zet zich in voor gendergelijkheid en mensenrechten in kwetsbare gebieden”, zegt Sands.

Volgens hem moet er geïnvesteerd worden in duurzame hulpmiddelen, om de dodelijke infectieziekten te bestrijden en zich tegelijkertijd voor te bereiden op toekomstige gezondheidsbedreigingen.

In 2022 heeft de organisatie meer dan 5,2 miljard dollar geïnvesteerd om de ziektes te bestrijden. De resultaten overtreffen de cijfers van vóór de coronapandemie. Het meest opvallend is dat er vorig jaar 220 miljoen muskietennetten zijn verstrekt in de strijd tegen malaria. Dat betekende een stijging van ruim 17 procent ten opzichte van 2021, toen er 118 miljoen klamboes werden uitgedeeld.

Strijd tegen hiv

Ook was er een vooruitgang te zien in de strijd tegen hiv: 24,5 miljoen mensen kregen therapie met antiretroviral-medicijnen. Dat betekende een stijging van bijna 12 procent in vergelijking met 2021. Ook werden vorig jaar 6,7 miljoen mensen behandeld voor tuberculose, ruim 42 procent meer dan het jaar ervoor.

The Global Fund vindt het belangrijker om voor een lage prijs zoveel mogelijk mensen te helpen en te investeren in innovatieve hulpmiddelen, dan rekening te houden met duurzaamheid. Dit kan soms nog botsen met de milieu-impact die de farmaceutische bedrijven hebben, zoals de uitstoot van broeikasgassen. „Bij het inkopen van hulpmiddelen proberen wij duurzame verpakkingen en transportmiddelen te kiezen”, zegt Sands.

Om de vaart te houden in de strijd tegen hiv, tuberculose en malaria wil de organisatie de eerlijke toegang tot innovatieve hulpmiddelen versnellen. Zo investeert The Global Fund in de dapivirine-ring, ter preventie van hiv bij vrouwen, en in hiv-medicijnen voor kinderen. Om tuberculose tegen te gaan zet de organisatie in op mobiele röntgenapparatuur. Ook worden er goedkopere behandelingen tegen tuberculose aangeboden. En in 2024 zal het vernieuwde muskietennet, met twee „aanzienlijk effectievere” muggenverdelgers, op grote schaal beschikbaar zijn.

Wat vindt NRC | Klimaatconferentie in Bakoe was een diplomatieke ravage met een mager resultaat

admin
November 24, 2024
0

De bereidheid om de klimaattop in Bakoe tot een goed einde te brengen was nog net iets groter dan de verdeeldheid over het eindresultaat. En dus werd in de nacht van zaterdag op zondag een akkoord bereikt. Dat dat gelukt is, in een tijd met grote geopolitieke spanningen, is misschien wel de grootste winst van deze top.

Inhoudelijk valt er veel af te dingen op het resultaat. Weliswaar hebben de geïndustrialiseerde landen beloofd om de financiële hulp aan ontwikkelingslanden te verhogen van 100 miljard dollar per jaar nu, naar minimaal 300 miljard per jaar in 2035, maar op andere terreinen is nauwelijks vooruitgang geboekt.

Vooral over de vraag hoe de wereld afstand kan nemen van het ongebreidelde gebruik van fossiele brandstoffen, is in Bakoe amper gesproken. Dat werd voorkomen door twee grote olie- en gasproducenten, Saoedi-Arabië en Rusland. En het hielp niet dat de top plaatsvond in Azerbeidzjan, dat als voorzitter op geen enkel moment heeft geprobeerd om zijn eigenbelang opzij te schuiven. In tegendeel, in zijn openingstoespraak zei president Ilham Alijev met een grote glimlach dat olie en gas „een geschenk van God” zijn. Een ongekende provocatie tijdens een klimaattop.

Ook die 300 miljard dollar – volgens minister Sophie Hermans (Klimaat en Groene Groei, VVD) „een ambitieus én een haalbaar bedrag” – is in de verste verte niet genoeg om ontwikkelingslanden te helpen klimaatverandering te voorkomen, zich aan te passen aan de gevolgen die ze ondervinden en de schade te vergoeden die ze nu al lijden. De minister erkent dat ook. In haar reactie bevestigt ze dat eigenlijk 1.300 miljard dollar per jaar nodig is, zoals in het akkoord staat. „Dat stelt ook de wetenschap”, aldus Hermans. Maar ze vindt niet dat de rijke landen een groter deel dan is afgesproken daarvan op zich hoeven te nemen.

Deze klimaattop heeft het toch al grote wantrouwen bij armere landen over het mondiale klimaatbeleid versterkt

Gelet op de verontwaardigde reacties van ontwikkelingslanden – „teleurstellend”, een „belediging”, „politiek opportunisme” – is dat een foute inschatting. Deze top heeft het toch al grote wantrouwen bij armere landen over het mondiale klimaatbeleid versterkt. Daarmee heeft Bakoe meer dan alleen een diplomatieke ravage achtergelaten.

Vóór februari moeten alle landen nieuwe, aangescherpte plannen inleveren om te voldoen aan het Klimaatakkoord van Parijs (gevaarlijke opwarming voorkomen door de temperatuurstijging te beperken tot onder de 2 graden Celsius, en liever nog onder de 1,5 graden). Veel ontwikkelingslanden kunnen niet anders dan hun doel afhankelijk maken van financiering door rijke landen. Ze zullen zich wel twee keer bedenken voordat ze hun ambities al te veel opschroeven.

En omdat juist in ontwikkelingslanden, die veel energie nodig hebben om zich aan de armoede te ontworstelen, de uitstoot van broeikasgassen in de komende decennia snel zal stijgen, zijn ambitieuzere plannen onvermijdelijk. Het geld dat rijke landen daaraan besteden, is dan geen ‘hulp’, maar de financiering van noodzakelijk klimaatbeleid.

‘We koersen af op een vreselijke bezuinigingsoperatie’, zegt VVD-burgemeester van Wageningen

admin
November 24, 2024
0

„Onverantwoord”, „vreselijk”, „een hele slechte zaak”. Je hoeft niet tussen de regels door te lezen bij deze uitlatingen van de burgemeester van universiteitsstad Wageningen, Floor Vermeulen (VVD), om te constateren dat hij geen fan is van de voorgenomen bezuinigingen op onderwijs.

De coalitie van PVV, VVD, NSC en BBB heeft in het regeerprogramma afgesproken om vanaf volgend jaar structureel 1 miljard euro te bezuinigen op hoger onderwijs en wetenschap. Dit nadat het vorige kabinet juist extra geld uittrok voor „noodzakelijke en achterstallige investeringen” in het onderwijs. Vanuit de oppositie en het maatschappelijk middenveld klinkt harde kritiek op de plannen. Maandag is er een demonstratie op het Malieveld, later in de week behandelt de Tweede Kamer de onderwijsbegroting.

Vermeulen is ook voorzitter van het Netwerk Kennissteden Nederland, een samenwerkingsverband van dertien universiteitssteden en koepels van hoge onderwijsinstellingen. Hij wil kwijt dat hij eigenlijk niet zo van het „actievoerderige” is, maar dat de zaken nu anders liggen omdat gesprekken met het kabinet tot op heden op niets uitliepen.

Waar maakt u zich zorgen over?

„We koersen echt af op een vreselijke bezuinigingsoperatie die iedereen raakt, tot en met de studenten aan toe. Laat ik beginnen met de langstudeerboete. We vinden het belangrijk dat studenten participeren in de samenleving. Ik sprak laatst studenten die vrezen dat er over een aantal jaar geen bestuurders meer zijn. Straks zien studenten van een bestuursjaar af omdat ze anders extra collegegeld moeten betalen.

„Daarnaast heb je in allerlei studentensteden een prachtig initiatief, Oma’s Soep, waarbij studenten soep langsbrengen bij ouderen in verzorgingsinstellingen, en daar dan een praatje maken. Daar zouden ze dan minder tijd voor hebben. Daar maken ze zich zelf ook zorgen over.”

Er is ook veel kritiek op de kortetermijnvisie die achter de plannen schuil zou gaan.

„Klaas Knot [president van De Nederlandsche Bank] heeft in een reflectie op de kabinetsplannen gezegd dat het eigenlijk heel raar is dat het kabinet, dat innovatie heel vaak noemt [85 keer, telde De Correspondent] als belangrijke oplossing voor allerlei maatschappelijke problemen, tóch bezuinigt op innovatie. Ik kan dat niet met elkaar rijmen. We hebben wetenschap en innovatie nodig om de grootste problemen van onze tijd op te lossen en zouden dus juist moeten investeren in wetenschappelijk onderzoek. Het kabinet vindt dat de arbeidsproductiviteit achterblijft en dat innovatie daar een belangrijke rol in kan spelen, maar wil het geld er niet aan uitgeven.”

Hoe raken de bezuinigingen uw stad?

„In Wageningen werken we als gemeente bijvoorbeeld samen met de universiteit Wageningen aan een project over biodiversiteit: hoe kunnen we die in ons land verbeteren? Daar plukt de gehele gemeenschap de vruchten van, maar door de bezuinigingen zouden we ermee moeten stoppen. Maar het gaat ook gewoon om fundamenteel onderzoek waar straks een streep doorheen moet. Allerlei projecten die in de toekomst nodig zijn, of ze nou gaan over klimaatverandering of kunstmatige intelligentie, gaan niet meer door.”

De plannen komen natuurlijk ook van uw eigen partij.

„Het komt van meer partijen, en ik vind dat onverstandig. Ik zou juist willen pleiten voor meer geld voor innovatie en onderzoek.”

Heeft Dilan Yesilgöz u erover geraadpleegd?

„Er is niemand bij mij langs geweest. Anders had ik gezegd dat ik het geen goed idee vind — dat zeg ik natuurlijk ook als ik partijgenoten tegenkom. Maar je kunt het ook met elkaar oneens zijn in het leven.”

D66, CDA en JA21 hebben een verbond gesloten om de bezuinigingen deels te voorkomen. Denkt u dat dit lukt, nu het lastig wordt de steun te verkrijgen van een meerderheid in de Eerste Kamer?

„De Eerste Kamer heeft de voorgenomen btw-verhoging op media, cultuur en sport tegen kunnen houden en zo laten zien dat er wel degelijk nog mogelijkheden zijn om bij te sturen. Wij hopen natuurlijk dat allereerst de Tweede Kamer, maar natuurlijk ook de Eerste Kamer, heel kritisch zal staan tegenover de bezuinigingsplannen op onderwijs, en zal willen bijsturen. Ik ga me niet uitspreken over de voorgestelde wijzigingen van D66, CDA en JA21, maar ieder plan dat zorgt dat die bezuinigingen verminderd worden, of het liefst allemaal van tafel gaan, moet serieus genomen worden.”

Jordan Stolz rijdt hard bij hem weg en toch gelooft Jenning de Boo dat hij het gat met hem kan overbruggen

admin
November 24, 2024
0

Niemand kan voelen wat Jenning de Boo voelde, op de laatste kruising op de 1.000 meter bij de wereldbeker in Nagano. De hele zomer had hij keihard getraind, met in zijn hoofd één tegenstander: Jordan Stolz. De Amerikaanse wonderschaatser, waar hij heen wilde rijden om hem in de laatste binnenbocht te verslaan. Precies zo moet het volgend jaar bij de Olympische Winterspelen ook gaan. Maar in de imposante maar grotendeels lege M-Wave gebeurde het tegendeel: Stolz reed juist keihard weg bij De Boo. De beste sprinter van schaatsland Nederland verloor in de slotronde bijna een volle seconde. En was kansloos, zo op het oog.

„Hier staat een hele blije schaatser”, reageerde De Boo (20) echter bij de NOS, nadat hij in 1.08,29 als tweede was geëindigd, op ruime afstand van zijn leeftijdsgenoot Stolz die in 1.07,18 het baanrecord verpulverde. De Nederlandse sprinter hield er naar eigen zeggen geen kansloos gevoel aan over. „Dit is mijn allereerste wereldbekerpodium (op de 1.000 meter). Ik was best wel zenuwachtig, want ik moest tegen een hele mooie tegenstander. Ik moet nog wel wat stappen zetten om Stolz te verslaan, al kom ik dichterbij. Dat hij zoveel wint, demotiveert mij niet. Het is een mooie uitdaging en die ga ik graag aan. Het gat is te overbruggen.”

Prestigestrijd

Resultaten bij de eerste van zes wereldbekerwedstrijden zeggen niet alles over het verdere verloop van het schaatsseizoen. Maar Stolz leek in Japan van de 1.000 meter tegen De Boo een prestigestrijd te maken. In het voor-olympisch jaar deelde hij zo direct een tik uit. Hier is niets te halen, leek zijn boodschap aan de Nederlander. Het was een hoogtepunt in een weekend waarin de Amerikaan toch al onverslaanbaar was. Hij won vrijdag de eerste 500 meter (34,43) om even later een masterclass 1.500 meter te geven: 1.43,65. En na de winst tegen De Boo op de 1.000 meter volgde zondag een nieuwe zege op de 500 meter in 34,41 (De Boo werd tiende in 35,04).

Voor Stolz was de trainingspuzzel afgelopen zomer een stuk eenvoudiger dan vorig jaar. Toen deed hij veel extra duurtraining om naast prolongatie van zijn wereldtitels op 500, 1.000 en 1.500 meter ook wereldkampioen allround te worden. Nu, een jaar voor de Winterspelen, geeft hij zijn olympische ambities bloot: minder inhoud, alles voor goud op de drie kortste afstanden. Waarbij hij af en toe wel een ploegachtervolging of massastart meepakt. „Ik heb dit jaar geen allroundtrainingen hoeven doen”, zei hij in de aanloop naar Nagano bij de NOS. „Dus ik kon mij meer op de sprintafstanden focussen. Het gaat dit jaar allemaal wat makkelijker.”

Zelfde lach als Gianni Romme

Waar de Nederlandse sprinters stuiten op de onverslaanbare Stolz, die eerder dit seizoen alle vier zijn races won bij de nationale kampioenschappen en de Four Continents in Japan, stuiten de schaatsers op de lange afstanden op Davide Ghiotto. Nadat de 30-jarige Italiaan eerder dit seizoen in Inzell al een officieus wereldrecord reed op de tien kilometer (12.26,30) maakte hij in Nagano indruk op de vijf kilometer.

Ghiotto versloeg Chris Huizinga, twee weken geleden nog uitblinker bij de Nederlandse kwalificatiewedstrijden, met meer dan tien seconden verschil in een rechtstreeks duel – en verbeterde gelijk in 6.12,71 het baanrecord van Sven Kramer uit 2016. Zijn machtige stijl maar ook zijn brede lach op het podium deed denken aan Gianni Romme, die in de M-Wave in 1998 onnavolgbaar olympisch goud won op de vijf en de tien kilometer. Beau Snellink werd in 6.13,99 knap tweede en lijkt na een tegenvallend seizoen op de weg terug.