N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Formule 1 Max Verstappen moest na een slechte kwalificatie als elfde starten aan de Grote Prijs van Singapore. Voor de race van zondag had hij tien grands prix op rij gewonnen.
Carlos Sainz viert zijn overwinning in Singapore. Foto Mohd Rasfan / AFP
De historische overwinningsreeks van Max Verstappen is zondag bij de Grote Prijs van Singapore zoals verwacht ten einde gekomen. Van begin tot einde domineerde de Spanjaard Carlos Sainz in zijn Ferrari de wedstrijd, die hij ook won. Verstappen had liefst tien opeenvolgende grands prix op zijn naam geschreven , waarmee hij het record van de Duitser Sebastian Vettel verbrak.
De Nederlandse coureur van Red Bull moest na een zeer slecht verlopen kwalificatie zondag als elfde starten. Verstappen zei zelf van tevoren al niet te verwachten te winnen op een circuit waar hij nog nooit won. Bovendien is zijn auto niet geschikt voor het Singaporese stratenparcours in Marina Bay. Verstappen kwam uiteindelijk als vijfde over de finish.
Uitgeschakeld in de eerste én laatste ronde
Verstappen viel tijdens de race terug naar de vijftiende plaats, maar knokte zich met nieuwe banden terug naar de zesde plek. Hij zette richting het einde nog de achtervolging in op Ferrari-coureur Charles Leclerc, maar die bleef hem net voor. Omdat de als tweede gestarte George Russell in de laatste ronde met zijn Mercedes de zijmuur raakte en crashte, schoof Verstappen nog een positie op. De Brit Russell kon zijn verdriet delen met de Japanse AlphaTauri-coureur Yuki Tsunoda, die al voor het einde van de eerste ronde na een tik van Sergio Pérez werd uitgeschakeld.
Kort na Sainz passeerde McLaren-coureur Lando Norris als tweede de eindstreep, gevolgd door Mercedes-rijder Lewis Hamilton. Het was pas de tweede GP-zege in de profcarrière van Sainz.
De overwinning van Sainz is de eerste zege dit seizoen van een ander team dan Red Bull Racing. Van de veertien races tot aan Singapore won Max Verstappen er twaalf en zijn Mexicaanse ploeggenoot Pérez twee. Verstappen blijft leider in het WK-klassement met 374 punten, gevolgd door Pérez met 223. De Brit Lewis Hamilton (Mercedes) is opgeklommen naar de derde plaats, met 180 punten.
Een pikzwarte stoel, ergens tussen duistere troon en luie tv-fauteuil in, komt langzaam uit het podium naar boven terwijl de schemering inzet in Birmingham, Engeland. En daar zit hij dan: de Prins der Duisternis. Ingezakt en fragiel, met grijze uitgroei tot aan z’n oren. Eigenlijk als de metal-opa die hij (76) al ruim 25 jaar is. Maar dan gaat z’n mond open voor het begin van ‘I Don’t Know’ en is hij honderd procent Ozzy Osbourne. De oude showman zit nog verborgen in dat gebroken lichaam en schreeuwt het uit, bijna als vanouds: „Let the madness begin!”
Het is een emotioneel moment voor alle 40.000 aanwezigen in Villa Park, het stadion van Aston Villa in Birmingham, en voor de miljoenen wereldwijd die het laatste concert van Ozzy en Black Sabbath via de livestream volgden – volwassen mannen en vrouwen stonden tranen met tuiten te huilen. Lang leek het erop dat Ozzy helemaal niet meer zou spelen, gevloerd door Parkinson en een gebroken nek die niet wil helen na een idioot ongeluk (met zijn quad in zijn tuin) en een nog idiotere val (een sprong náást zijn bed). Maar tijdens het speciale ‘Back to the Beginning’-concert zat hij daar toch maar mooi op het podium, kop thee binnen handbereik en een smile om kippenvel van te krijgen. „I love you all”, bracht hij geëmotioneerd uit. Het einde van een tijdperk.
Lees ook
Ozzy Osbourne, Prins der Duisternis, houdt het langer vol dan gedacht, maar aan zijn carrière komt nu echt een eind
Heavy metal-ritueel
En dan moest Black Sabbath, de band waar hij in groot werd, nog beginnen. Voor het eerst in twee decennia stonden ze in de opstelling waarmee ze begonnen en in de jaren zestig, zeventig en tachtig de belangrijkste platen mee maakten, ontelbare heavy en minder heavy bands beïnvloedden en een heel genre definieerden.
Dat werd een zaterdag lang onderstreept met een programma waarin je alle lijnen die Sabbath ooit uit had gezet kon zien worden doorgetrokken. De agressie bij trashmetalband Slayer, de heavy blues in bands als Rival Sons, Halestorm en Pantera, de intense zwaarte van Gojira (samen met de headbangende operazangeres Marina Viotti) en een vlijmscherp en zeer entertainend Metallica (Hetfield: „Thank you for giving us a purpose in life!”) – het zal je voorprogramma zijn.
En dan waren er ook nog twee supergroepblokjes vol onverwachte combinaties. Neem Tobias Forge van Ghost, die Ozzy’s ‘Bark at the Moon’ zong met Vernon Reid (Living Colour) en Nuno Bettencourt (Extreme) naast hem. Of de op 77-jarige leeftijd nog messcherpe Steven Tyler van Aerosmith, die sterk Led Zeppelin’s ‘Whole Lotta Love’ zong, met Travis Barker (Blink 182) op drums en niemand minder dan Ronnie Wood (Rolling Stones) op gitaar.
Songfestival-gevoel
Het was een indrukwekkende operatie om te volgen vanuit huis. Met zoveel acts op één podium hadden ze een handig truukje bedacht: meerdere backlines en drumkits werden opgebouwd op een enorme draaischijf op het podium. Even een slinger aan de schijf en de kit van Charlie Benante (Pantera) was zo hup, omgeruild voor die van Danny Carey (Tool). Met de in de livestream tijdens het ombouwen uitgezonden videoboodschappen van fans én beroemdheden (Dolly Parton! Elton John! Angus Young en Brian Johnson!), en beelden van inwoners van Birmingham, kreeg de dag een enorm warm Songfestival-gevoel. Maar dan heavy.
Anthrax speelt in het voorprogramma van Ozzy Osbourne en Black Sabbath, zaterdagmiddag in Birmingham. Foto Andy Buchanan / AFP
Natuurlijk miste je namen. Tony Martin ontbrak bijvoorbeeld, ondanks dat hij op vijf albums van Black Sabbath de microfoon van Ozzy had overgenomen. En mede-metalpioniers Judas Priest, stadgenoten nota bene, brachten alleen een videoboodschap – gewezen gitarist KK Downing speelde wel met o.a. Billy Corgan Priest-klassieker ‘Breaking the Law’. Ook Iron Maiden was een gemis bij een viering van metalgeschiedenis, die schijnen al jaren ruzie met Sharon Osbourne te hebben, vrouw en manager van Ozzy. Ik had ze liever gezien dan Guns N’ Roses, met de piepzang van Axl Rose die ook nog eens vreselijk uit de maat zong. Ergere dissonant was de aanwezigheid van David Draiman, de zanger van Disturbed die onlangs zware munitie van het Israëlische leger signeerde en zo zijn steun uitsprak voor de genocidale oorlog in Gaza. Hij werd in Villa Park ontvangen met boegeroep, niet wat je wil op zo’n dag.
Maar dat was vergeten bij het vallen van de avond, de opkomst van Ozzy en daarna het afscheid van de band waar het allemaal in Birmingham mee begon. Black Sabbath, met vier songs die ook over 50 jaar nog in alle rock- en metalplaylists met belangrijke nummers staan: ‘War Pigs’, ‘N.I.B.’, ‘Iron Man’ en ‘Paranoid’. En voordat de draaischijf voor een laatste keer zou draaien, met Ozzy („Turn the fucking stage!”) in zijn troon en al, gaat de zon onder in Noord-Engeland, luiden er kerkklokken, verschijnen er donkere silhouetten op het podium en loeit het luchtalarm. Bill Ward tikt af, Tony Iommi zet zijn zwaarste E-akkoord in, Geezer Butler doet op z’n bas rond dat akkoord een loopje en dan, Ozzy Osbourne, met wijd opengesperde ogen alsof hij elk moment uit z’n stoel kan springen, als alleen zijn benen maar mee zouden willen werken: „Let me see those fucking hands. We are Black Sabbath!”
Black Sabbath in 1975, in Londen. Van links naar rechts: Bill Ward, Tony Iommi, Ozzy Osbourne, en Geezer Butler. Foto Roger Morton/Cleopatra Records/Getty Images
Er wordt dankbaar zonnebrandcrème gesmeerd bij de gratis tappunten in de tuinen van Kasteel Groeneveld. Sandalen gaan uit, voeten vinden verkoeling in het gras. Ten minste één man heeft vrijdag zijn shirt uitgetrokken en ligt te zonnebaden. Onder de concerttent aan zijn voeten zingt en speelt (tegelijk!) celliste Hadewych van Gent met pianiste Jeneba Kanneh-Mason liederen van Manuel de Falla. Ogen dicht en je waant je onder de Spaanse zon.
Zulke relaxmomentjes vielen er afgelopen weekend volop te verzamelen tijdens de elfde editie van Wonderfeel, het driedaagse openluchtfestival rond klassieke muziek, met zijpaden richting jazz, wereldmuziek en talloze andere genres. Na tien edities met inmiddels ruim negenduizend bezoekers vond Natuurmonumenten dat de natuur bij buitenplaats Schaep en Burgh, twaalf kilometer verderop over de Noord-Hollandse grens, haar portie festivalplezier wel had gehad. Vanaf dit jaar is het bosrijke kasteelterrein bij Baarn de vaste festivalstek.
De nieuwe plek is voor vaste gasten even wennen: waar je voorheen vrijwel direct tegen het eerste podium aanliep, wacht je hier eerst een halve kilometer oprijlaan. Verder is de opzet vertrouwd: het vaste publiek wandelt rond met kampeerstoeltjes, vogels fluiten hun eigen partij mee en bladmuziek kiest bij een windvlaag de vrijheid. De sfeer onder de vijftigplussers en jonge gezinnen is gemoedelijk. De kalmte is een welkome afwisseling voor de pizzabakkers die vorige maand nog hun oven opstookten op Pinkpop.
Lees ook
Wonderfeel moest na tien jaar verplaatsen naar een nieuwe locatie. Hoe verhuis je een compleet festival?
Verrast worden kan uitstekend op Wonderfeel. Het festival is één grote ontdekkingstocht in brokken van drie kwartier. Fans van klassiek komen goed aan hun trekken.Bijvoorbeeld bij het vocale vrouwenensemble Lyyra dat met hun fijngeslepen samenzang renaissancemuziek aan contemporary choral lijmt. Het Meraki String Quartet speelt onder meer Bartók en Debussy en acteert het vraag-antwoordspel van de muziek lollig mee. De overwegend oudere volwassenen die zijn beland bij dit concert bedoeld voor 2- tot 102-jarigen hebben er zichtbaar schik in.
Westelijke Balkan
Je kunt ook zomaar iets tegen het lijf lopen waarvan je nog niet wist dat het bestond. Zoals het rauwe minimalisme van accordeonist Mario Batkovic, wiens muziek klinkt als Steve Reich op steroïden. Jelena Popržan brengt zingend en altviool spelend cabaretachtige liedjes, waarin ze moeiteloos schakelt tussen een indrukwekkende waaier aan stemgeluiden: van fluisterzang en scat tot een meedogenloze metaluithaal.
Wonderfeel Festival Orchestra o.l.v. Johannes Leertouwer Foto Juri Hiensch
Veel musici uit de Westelijke Balkan betreden het podium: een focus in de programmering ligt op deze regio, die in de klassieke muziek doorgaans niet top-of-mind is. Want zeg eens eerlijk: hoeveel componisten uit Albanië, Servië of Bulgarije kunt u spontaan opnoemen? Op Wonderfeel maken we onder meer kennis met de Kroatische Dora Pejačević (1885-1923). Pianiste Martina Filjak en het festivalorkest onder leiding van Johannes Leertouwer spelen haar Phantasie concertante, die op z’n Rachmaninovs met de deur in huis valt en je daarna een kwartier meesleept op een turbulente rit.
De zangers van de Albanese folkgroep Bilbili treden op in traditioneel kostuum met hun tot UNESCO immaterieel erfgoed verklaarde iso-polyfonie. Er klinkt een lage, lang aangehouden basistoon, waarboven twee of drie andere stemgroepen indringende melodieën zingen. Die worden steeds van onder af aangezwengeld en doven aan het einde weer uit als het opstarten en wegsterven van de maandelijkse sirene.
Verderop slaakt het publiek een zucht van bewondering als een Maastrichtse gitaarstudent de laatste noten van ‘Lente’ uit Piazzolla’s Vier seizoenen van Buenos Aires speelt. In de masterclass die volgt, laat gitaarmeester van dienst Petrit Çeku horen hoe het nóg overtuigender kan. De A4-tjes bladmuziek legt hij als een grote landkaart op de grond: „Je moet de geografie van het stuk zien: waar zitten dalen en de toppen?” Met al die verschillende muzikale lijnen en slechts twee handen is echt niet makkelijk om dit gitaararrangement te spelen, drukt Çeku het publiek op het hart: „Het is alsof je op een koord loopt te jongleren, en iemand gooit er ineens een tennisbal tussen.”
Twee slagwerkers van ensemble HIIIT en elektronicaduo Poulson Sq. breken het stille bosgeruis met Battles & Silences, een universele boodschap voor stilte en vrede. Voor dit stuk werden acht kilo Oekraïense kogelhulzen omgesmolten tot een grote klok, die met analoge tape werd opgenomen en vervormd tot sinistere drone. Daarboven tikt, piept, schraapt, knettert, knispert, rommelt en rinkelt een elektronisch soundscape. Live voegt HIIIT kleur toe met ratelende en suizende slagwerkobjecten. Nu eens dreunen er verre explosies, dan weer snijden kogelinslagen door het geluidslandschap. Het echtpaar dat vlak naast de geluidsboxen in het gras ligt – ogen dicht, rugzakje onder het hoofd – laat het 45 minuten durende slagveld van klanken over zich heen komen en vertrekt geen spier.
De meeste slachtoffers van de natuurramp in Texas kwamen om in Kerr County, in de buurt van San Antonio. Er wordt nog naar veel mensen gezocht, waaronder naar bijna dertig meisjes die een christelijk zomerkamp bezochten. Alhoewel de regenval naar verwachting op zondag zal afnemen, worden miljoenen inwoners van Texas gewaarschuwd voor nieuwe overstromingen.
Hulpverleners bij de Guadalupe-rivier na hevige overstromingen in Kerr County, Texas op 4 juli 2025.
Foto ABC/Reuters
Twee inwoners kijken naar het hoge water veroorzaakt door hevige regenbuien.
Foto Eric Vryn/Getty Images/AFP
In sommige delen van de staat steeg het water tot wel acht meter in minder dan een uur.
Foto Eric Gay/AP
Inwoners staan tussen de ravage. Het water sleurde mensen, bomen en auto’s mee.
Foto Ronaldo Schemidt/AFP
Een huis staat in het midden van de weg nadat de hevige stroming het losrukte van zijn plaats.
Foto Patrick Keely/Reuters
Gevonden lichamen worden gedragen door lokale hulpverleners en handhavers. Het dodental is al opgelopen tot zeker 50 mensen.
Foto Eric Vryn/Getty Images/AFP
Het water trok ook door een zomerkamp.
Foto Julio Cortez/AP
Nog velen zijn vermist, waaronder zo’n dertig meisjes die het kamp bezochten.
Foto Ronaldo Schemidt/AFP
Een moeder en haar kind omhelzen elkaar nadat meisjes uit een ander zomerkamp herenigd werden met hun families.
Foto Jason Fochtman/AP
Vrijwilligers en handhavers zoeken nog naar mensen die worden vermist.
Foto Ronaldo Schemidt/AFP
Ook honden worden ingezet bij het zomerkamp in Kerr County in de hoop om de dertig meisjes te vinden.
Foto Sergio Flores/Reuters
Een bewoner van een trailerpark bekijkt de ravage aan zijn camper die werd meegesleurd.
Foto Christopher Lee/The San Antonio Express-News via AP
Een andere man spoelt met een hogedrukspuit de modder weg die het water met zich meebracht.
Foto Sergio Flores/Reuters
Langzaam wordt het puin van de overstromingen opgeruimd.
Foto Rodolfo Gonzalez/AP
Een vrouw valt terwijl ze met haar kinderen over het puin loopt.
Foto Julio Cortez/AP
Mensen klimmen over een grote boom die ontworteld is door de stroming.
Foto Jim Vondruska/Getty Images/AFP
Een man zit op boomresten aan de oever van de Guadalupe rivier.
Foto Jim Vondruska/Getty Images/AFP
Lees ook
Dodental na overstromingen in Texas loopt op tot zeker 50