Israëlisch minister Itamar Ben-Gvir is een extremist die elk Palestijns verzet wil uitroeien

Posted on by admin


Israëls meest omstreden minister, Itamar Ben-Gvir, houdt ervan met open raampjes over de bezette Westelijke Jordaanoever te rijden. Zonder gevaar is dat niet, want veel Palestijnen kunnen het bloed wel drinken van de extreemrechtse Joodse politicus die elk Palestijns verzet het liefst zo hard mogelijk de kop indrukt. Maar die open raampjes moeten bewijzen dat Ben-Gvir niet bang is voor Palestijnen en onderstrepen dat de Joden er de dienst uitmaken.

Wie dat laatste nog niet begrepen had, kreeg het vorige maand ingepeperd. Voor een Israëlisch tv-station verklaarde Ben-Gvir: „Mijn recht en dat van mijn vrouw en kinderen om ons in Judea en Samaria te bewegen is belangrijker dan de bewegingsvrijheid van de Arabieren.” Met de Bijbelse termen Judea en Samaria duiden veel Joodse kolonisten de Westelijke Jordaanoever aan.

Zoals vaker leidden Ben-Gvirs uitlatingen tot een golf van protest. Van de Palestijnen, uit Israël zelf, de Arabische wereld, Europa en de Verenigde Staten. Een schrijnend staaltje apartheidsdenken, luidde de consensus. Onzin, reageerde Ben-Gvir. Niet de Palestijnen, maar de Joden hebben te kampen met apartheid en antisemitisme. In de Palestijnse stad Hebron, waar hij zelf in een zwaar bewaakte Joodse buitenwijk woont, „kunnen de Joden 97 procent van de plaatsen niet in”. Dat zijn wijk Kiryat Arba alleen toegankelijk is voor Joodse kolonisten en in bezet gebied ligt, waar Joden volgens internationaal recht helemaal niet mogen wonen, liet hij onvermeld.

Ook bij veel Joden is Ben-Gvir een gehate figuur. Bij massale demonstraties in Tel Aviv en andere Israëlische steden tegen de plannen van de regering om de rechterlijke macht deels haar bevoegdheden af te nemen, drong Ben-Gvir als minister van Nationale Veiligheid en chef van de politie steeds aan op hard ingrijpen. Tot ergernis van politiecommissarissen, die vreesden dat dit tot nodeloos bloedvergieten zou leiden. De commissaris van Tel Aviv nam begin juli demonstratief ontslag. Al twee keer drongen hoge voormalige politiefunctionarissen in open brieven aan premier Netanyahu aan op Ben-Gvirs ontslag. Hij zou de veiligheid in Israël bedreigen.

Afgelopen weekend raakte de politie wederom in opspraak na een uit de hand gelopen betoging bij de Eritrese ambassade in Tel Aviv, waarbij 170 mensen gewond raakten. Ben-Gvir opperde om illegale migranten massaal te deporteren, wat nu juridisch onmogelijk is. Bovendien had hij een plaagstoot in petto voor de door hem geminachte rechters. Afrikaanse migranten moesten voortaan maar naar welgestelde buurten in het noorden van Tel Aviv worden overgebracht. Daar wonen ook nogal wat rechters, suggereerde hij, die juridische obstakels snel uit de weg zouden ruimen als ze zelf worden geconfronteerd met migranten.

Itamar Ben-Gvir is zionistisch, en zou het liefst de Tempelberg weer volledig toegankelijk maken voor Joden. Foto Eyal Warshavsky/ANP

Wie is deze man met zijn uilenbrilletje en keppeltje, die al jaren geleden door de voormalige premier Ehud Olmert werd omschreven als een groter gevaar voor Israël dan nucleair bewapend Iran? Hoe heeft iemand die als jongeman te extreem in zijn opvattingen werd bevonden om zelfs maar zijn dienstplicht te kunnen uitoefenen, het kunnen schoppen tot minister van Nationale Veiligheid? En wat valt er van deze radicaal verder nog te verwachten?

Zijn aanhangers hoeven niet lang na te denken over de vraag waarom ze Ben-Gvir bewonderen. Zij wijzen op zijn enorme doorzettingsvermogen en zijn onverwoestbare zekerheid dat de zaak waarvoor hij zich sterk maakt – in het bijzonder die van de Joodse kolonisten op de Westelijke Jordaanoever – rechtvaardig is.

„Angst kent hij volgens mij niet”, vertelt Raphael Morris, leider van een beweging die de Joden weer volledig toegang wil geven tot het voor moslims gereserveerde deel van de Tempelberg in Jeruzalem, door de telefoon. „Hoe meer de Arabieren (Palestijnen) hem bedreigen, hoe vastberadener hij wordt om de strijd voort te zetten.”

Met name de verhouding met de Palestijnen, door hem steevast Arabieren genoemd, houdt Ben-Gvir bezig. „We zijn in een lange oorlog gewikkeld met de Arabieren, die al voor de stichting van Israël is begonnen”, legt Morris uit, die Ben-Gvir al dertien jaar kent en vaak samen met hem actie heeft gevoerd. „Dagelijks betalen Joden daarbij met hun leven. De inzet is of er uiteindelijk een Joodse of een Arabische staat zal komen. Zo denkt ook Ben-Gvir er over.”

Ben-Gvirs radicale opvattingen verwierf hij al als puber, onder invloed van de toenmalige intifadah, de Palestijnse opstand die ook veel Joden het leven kostte. Niet zozeer van zijn ouders in Jeruzalem, die weliswaar religieus waren, maar niet extreem en die soms zelfs op de gematigde Arbeidspartij stemden. De jonge Itamar voelde zich echter aangesproken door het gedachtengoed van de extreme rabbijn Meir Kahane, die geweld aanmoedigde tegen alle vijanden van Israël. Als 16-jarige werd Ben-Gvir lid van Kahanes later verboden partij Kach.

Ook was Ben-Gvir een bewonderaar van Baruch Goldstein, de volgeling van Kahane die in 1994 29 moslims doodschoot in Hebron, op een steenworp van de plaats waar Ben-Gvir nu zelf met zijn gezin woont. Jarenlang prijkte er een foto van de massamoordenaar in de woonkamer van huize Ben-Gvir, tot hij die in 2020 op aanraden van politieke adviseurs van de muur haalde.

Ayala Ben-Gvir is zo mogelijk nog radicaler dan haar echtgenoot Itamar. Hier zit ze naast Sara Netanyahu. Foto Amir Cohen/ANP

Zijn vrouw Ayala had geen enkele moeite met Goldsteins foto. Zij is uit zo mogelijk nog harder hout gesneden. Ze kon zich uitstekend vinden in de bestemming die Ben-Gvir had uitgekozen voor hun eerste date: het graf van haatprediker Meir Kahane. Ook nu haar man in de hoogste regeringskringen verkeert, blijft ze even onverzettelijk als altijd. Kort na de parlementsverkiezingen van vorig jaar, die haar man en diens partij Otza Yehudi (Joodse Kracht) aan de macht hielpen via een coalitie met Likud en anderen, werd ze uitgenodigd door de vrouw van Benjamin Netanyahu voor een etentje in een chique hotel.

Bij aankomst baarde ze opzien omdat in een riem over haar kleding duidelijk een pistool viel te zien. Zelf noemde ze dit naderhand op Twitter logisch: „Ik woon in Hebron, ben de moeder van zes lieve kinderen, reis langs wegen waar het terrorisme welig tiert, ben getrouwd met de meest bedreigde man in het land en, ja, ik heb een pistool. Wen er maar aan.” Raphael Morris, die veel met de Ben-Gvirs is omgegaan, bevestigt dat Ayala een sterke persoonlijkheid is. „Maar Ben-Gvir is geen marionet”, zegt hij. „Hij neemt zijn eigen beslissingen.”

Dat ook Ben-Gvir zelf geweld in principe niet schuwde liet hij als 19-jarige blijken, toen hij in 1995 in een later nog vaak gememoreerd interview voor een camera een Cadillac-embleem liet zien dat van de dienstauto van de toenmalige premier Yitzhak Rabin was gesloopt en verklaarde: „We zijn bij zijn auto gekomen. We zullen ook hem te pakken krijgen.” Enkele weken later werd Rabin, die het jaar daarvoor de door rechtse partijen verfoeide Oslo-akkoorden met de Palestijnen had gesloten, vermoord door Yigal Amir, een jonge religieuze fanaticus. Van enige betrokkenheid van Ben-Gvir bij de moord is overigens nooit iets gebleken, ondanks zijn profetie.

Lange tijd manifesteerde Ben-Gvir zich vooral als activist. Herhaaldelijk werd hij gearresteerd en 53 keer volgden er aanklachten. In 2007 werd hij veroordeeld wegens het aanwakkeren van racisme en voor lidmaatschap van een terroristische organisatie. Nog altijd is Ben-Gvir trots op zijn kerfstok.

Na verloop van tijd besloot hij zich via een rechtenstudie aan de Ono-universiteit beter tegen vervolging te wapenen. Dat ging niet zomaar. Aanvankelijk werd hij wegens zijn strafblad afgewezen door de advocatenorde. Op dat moment liepen er bovendien nog drie zaken tegen hem. Pas nadat hij daarin was vrijgesproken en met succes beroep had aangetekend tegen zijn afwijzing, kon hij aan de slag.


Zoals mocht worden verwacht, wierp Ben-Gvir zich vervolgens op als juridische steunpilaar van radicale Joodse kolonisten, die bij al dan niet dodelijk geweld tegen Palestijnen betrokken waren geweest en zich voor de rechter moesten verantwoorden. Hij wist velen van hen buiten de gevangenis te houden. Een van de organisaties die hij verdedigde was Lehava, een organisatie die campagne voert tegen huwelijken van Joden met niet-Joden.

Ook jonge extreemrechtse Joodse activisten profiteerden van Ben-Gvir’s juridische expertise. „Hij heeft mij vaak als advocaat bijgestaan”, zegt Morris, die ook een keer of vijftig is aangehouden. „Heel professioneel en slim. Hij wist mij en anderen voor moeilijkheden te behoeden door behendig gebruik te maken van de grijze zones in de wetgeving. Ben-Gvir wist precies hoever we konden gaan”, herinnert Morris zich.

Tegelijkertijd bleef Ben-Gvir ook zelf actief in de extreemrechtse hoek. Hij sloot zich aan bij het in 2012 opgerichte Otzma Yehudit en deed in 2019 een vergeefse gooi naar een zetel in de Knesset, het Israëlische parlement. Twee jaar later – inmiddels al partijleider – lukte dat alsnog. Net parlementslid, toog hij in mei 2021 naar de plaats Lod, toen daar hevige spanningen heersten tussen Joden en Moslims. Hij hielp er met het opzetten van bendes die moslims wilden lynchen. Volgens Kobi Shabtai, Israëls hoogste politiecommissaris, was Ben-Gvir destijds de grootste stokebrand achter die rellen.

Zijn grote doorbraak volgde afgelopen herfst. „Daarbij speelde Netanyahu een hoofdrol”, zegt Mairav Zonszein, Israël-analist van de denktank International Crisis Group. „Eerder had die altijd geweigerd met Ben-Gvir samen te werken maar toen andere partijen niet meer met Netanyahu wilden werken wegens de processen op verdenking van corruptie tegen hem, veranderde hij van mening.” Het was ook Netanyahu die erbij Ben-Gvir op aandrong een lijstverbinding aan te gaan met Religieus Zionisme, een andere extreemrechtse groepering onder leiding van Bezalel Smotrich. Daardoor kwam dat verbond met vijftien zetels in de Knesset en was Netanyahu in staat samen met orthodoxe partijen een nieuw kabinet te vormen, het meest rechtse uit zijn geschiedenis.

Ben-Gvir heeft zich intussen ontpopt als een populist die de media goed weet te bespelen. „Als er ergens een terroristische aanslag tegen Joden is geweest, bezoekt hij zo’n plaats direct en speelt hij voor de camera’s in op de rauwe emoties van zo’n moment”, aldus Zonszein.

Zijn optreden spreekt veel religieuze jongeren aan, vooral dienstplichtigen die zich soms zorgen maken over vervolging na schietpartijen met dodelijke afloop. Zonszein: „Ben-Gvir vertelt hen dat hij via een nieuwe wet straffeloosheid voor zulke acties wil garanderen.” Ook zei hij in juni bij een van zijn vele bezoeken aan illegale nederzettingen dat „niet twee, maar tientallen, honderden, zo nodig zelfs duizenden terroristen” moeten worden gedood. Met terroristen bedoelde hij vanzelfsprekend Palestijnen. ‘Dood aan de terroristen’, scanderen Ben-Gvirs aanhangers regelmatig. Iedereen weet wie worden bedoeld.

Volgens Morris stelt Ben-Gvir zich als minister iets gematigder op dan vroeger als activist. „Hij probeert nu het systeem van binnenuit te veranderen”, zegt Morris. „Maar dat is moeilijker dan wanneer je vanuit de oppositie van alles kunt roepen.”

Ook veel Joden haten Ben-Gvir, en gaan de straat op tegen de regering-Netanyahu. Foto Ilan Rosenberg/Reuters

Veel andere Israëliërs bespeuren weinig van zo’n matiging. Zij schrokken van de drie demonstratieve bezoeken die Ben-Gvir bracht aan de Tempelberg. Die zorgden voor extra onrust met de Palestijnen. En ze verwachten weinig goeds van de Nationale Garde, die versterkt zal worden en volgens de meeste politieke waarnemers vooral zal functioneren als Ben-Gvirs privé-militie. Sommigen denken dat ook Netanyahu hem die niet toevertrouwde en daarom besloot de opbouw ervan te vertragen.

Ook Netanyahu beseft dat Ben-Gvir zich aan geen enkele wet gebonden acht, als die hem niet uitkomt. Deze week lekte uit dat Ben-Gvir de chauffeur van zijn dienstauto soms opdraagt door rode stoplichten te rijden als hij haast heeft, of omdat hij zich niks wil aantrekken van de voorgeschreven maximumsnelheid. „Maar hij is vooral gevaarlijk doordat hij gelooft dat Israëliërs meer rechten op de Westelijke Jordaanoever hebben dan de Palestijnen”, zegt Zonszein. „En doordat hij ervan houdt de zaken verder te laten escaleren door bezoeken aan gevoelige plekken.”

En door moord op Palestijnen te vergoelijken. Toen media vorige maand meldden dat twee Joodse kolonisten werden verdacht van moord op een 19-jarige Palestijn, wees Ben-Gvir hen op X, het voormalige Twitter, meteen terecht. „Een Jood die zichzelf en anderen tegen moord door Palestijnen verdedigt is geen moordverdachte, maar een held die mijn volledige steun zal krijgen.”

Lees ook:Zesde kabinet-Netanyahu wordt het ‘meest extreme in de geschiedenis van Israël’

Related Posts

Israëls officiële oorlogsdoel in Libanon is mensen te laten terugkeren naar het noorden. Of zit er meer achter?

  • admin
  • September 25, 2024
  • 0

Israël zegt de grootschalige aanvallen op Libanon deze week uit te voeren in het kader van een nieuw oorlogsdoel: de terugkeer van de ontheemde inwoners van Noord-Israël naar hun huizen. Ruim zestigduizend inwoners uit die regio zijn ontheemd door de aanvallen die Hezbollah daar sinds oktober uitvoert uit solidariteit met Hamas.

De ontheemden verblijven nog altijd veelal in hotels en huizen elders in Israël. Door de aanhoudende beschietingen tussen Israël en Hezbollah kunnen zij nog niet naar huis. Diverse dorpen aan de grens met Libanon zijn bovendien zwaar beschadigd door de aanvallen.

Het is de vraag of Israël met de grootschalige luchtaanvallen op Libanon deze week – waarop Hezbollah weer zal reageren – het nieuw geformuleerde oorlogsdoel snel zal bereiken. Bovendien is het de vraag of het Israëlische leiders om de ontheemde burgers te doen is, of om politiek gewin en het afleiden van de onvervulde oorlogsdoelen in Gaza.

Oorlogsdoelen

De ontheemden uit het noorden speelden het afgelopen jaar tijdens de oorlog in Gaza een bescheiden rol in de retoriek van Israëlische politici en de legerleiding. Israëls officiële oorlogsdoelen waren het „vernietigen” van Hamas en de bevrijding van de gijzelaars uit Israël in Gaza.

Na bijna een jaar oorlog is geen van deze doelen bereikt. Hamas is niet verslagen – een volgens veel analisten überhaupt onhaalbaar doel. Wel is Gaza grotendeels vernietigd en is het dodenaantal in Gaza opgelopen tot ruim 41.400. Het Internationaal Gerechtshof oordeelde in januari in een tussenvonnis dat Israël alles in het werk moet stellen om genocide tegen de Palestijnen in Gaza te voorkomen.

Lees ook

Is Israël in oorlog met Hezbollah? Of mag het conflict geen oorlog heten?

Mensen staan naast een door Israëlische luchtaanvallen veroorzaakte krater vlakbij een snelweg tussen de Libanese steden Beiroet en Sidon.

Ook het andere doel, de terugkeer van de ruim honderd resterende levende en dode gijzelaars uit Israël die nog in Gaza verblijven, is ver weg door het uitblijven van een akkoord tussen Israël en Hamas. Volgens Israëlische en buitenlandse commentatoren heeft Netanyahu een akkoord geblokkeerd, onder meer door steeds met nieuwe eisen te komen.

Hezbollah is de afgelopen maanden een serieuze escalatie met Israël uit de weg gegaan, en heeft herhaaldelijk gezegd pas te stoppen met de aanvallen op Israël als er een staakt-het-vuren komt in Gaza. Maar na maanden vruchteloze onderhandelingen over een akkoord is zo’n staakt-het-vuren ver weg.

Hezbollah beantwoordde de Israëlische aanvallen van de afgelopen weken met nieuwe aanvallen en vuurde raketten af, met name op het noorden van Israël. De meeste raketten werden onderschept door het Israëlische luchtafweersysteem, maar in onder andere de noordelijke plaatsen Haifa en Kiryat Bialik werden huizen geraakt.

Uitbreiding oorlog

Of de Israëlische aanvallen op Libanon deze week de opmaat zijn naar een uitgebreidere, regionale oorlog is nog onzeker. Dat Netanyahu met de pieperaanvallen en de vernietigende bombardementen op Libanon de strijd met Hezbollah verder heeft geëscaleerd, is duidelijk. Die strijd beperkt zich niet meer tot beschietingen rond de grens; ook in de Bekaa-vallei en in Beirut voerde Israël de afgelopen dagen luchtaanvallen uit. En omgekeerd: woensdag werd een raket van Hezbollah nabij Tel Aviv onderschept.

Ondanks waarschuwingen uit de VS aan het adres van Israël en Hezbollah om te de-escaleren, zal Israël ook als het de aanvallen verder opvoert, verzekerd blijven van Amerikaanse steun. Woensdagavond zei het Israëlische leger zich klaar te maken voor een grondoffensief in Zuid-Libanon. Ondertussen pleiten verschillende Israëlische politici voor een herbezetting van Zuid-Libanon.

De Israëlische minister voor Diaspora-zaken Amichai Chikli schreef dit weekend op X dat Libanon „niet aan de definitie van een staat voldoet” en dat het leger een bufferzone moet creëren in de gebieden vanuit waar wordt geschoten op Israël. Bezalel Smotrich, de minister van Financiën die in een illegale nederzetting op de bezette Westelijke Jordaanoever woont, zei eerder dat een invasie en militaire herbezetting van Zuid-Libanon noodzakelijk is.

Onder ultrarechtse Israëliërs is een groep die demonstraties en conferenties organiseert ter bevordering van nederzettingen in het zuiden van Libanon en Gaza. De ambities van deze groep (messianistische) kolonisten zijn geen geheel onrealistisch scenario. De kolonisten worden ook op het niveau van de regering vertegenwoordigd en gestimuleerd.

Politiek gewin Netanyahu

Het is duidelijk dat het, net als in Gaza de afgelopen maanden, in Netanyahu’s politieke belang is om de strijd met Hezbollah voort te zetten.

In de maanden na de door Hamas-geleide aanval op 7 oktober in het zuiden van Israël, waarbij bijna 1200 burgers en soldaten werden gedood en 250 mensen meegenomen naar Gaza, werd Netanyahu door een grote groep Israëliërs verantwoordelijk gehouden voor het falen van het bieden van veiligheid.

Opiniepeilingen lieten vervolgens consequent zien dat de populariteit van de premier en zijn regering tanende was. Netanyahu wist dat het einde van de oorlog nieuwe verkiezingen – en zijn politieke einde – zou betekenen. Bovendien hangen hem corruptierechtszaken boven het hoofd.

De Likud-partij van Netanyahu staat weer bovenaan in recente opiniepeilingen

Sinds Israëls moordaanslagen op Hezbollah-commandant Fuad Shukr in Beirut en Hamas-leider Ismail Haniyeh in Teheran deze zomer en de verder opgevoerde aanvallen op Hezbollah, is Netanyahu’s populariteit echter toegenomen. Zijn Likud-partij staat weer bovenaan in recente opiniepeilingen.

Onder de Israëlische bevolking hebben de aanvallen op Hezbollah veel legitimiteit, al bestaat er ook vrees voor de regionale consequenties. Het idee dat Hezbollah en bondgenoot Iran een existentiële bedreiging vormen voor Israël wordt breed gedragen. De nog altijd geëvacueerde inwoners uit het noorden van Israël en de verwoestingen in noordelijke dorpen hebben de samenleving en economie daar ontwricht. Voor de burgerslachtoffers en tienduizenden ontheemden in Libanon is – net als bij Gaza – in Israëlische media nauwelijks aandacht.

Ook onder Netanyahu’s politieke opponenten worden de aanvallen op Libanon en de pieperexplosies positief ontvangen. De oppositie verweet Netanyahu de afgelopen maanden te zwak te staan tegenover Hezbollah, en zich te weinig aan te trekken van de inwoners van Noord-Israël. Volgens journaliste Noa Landau van de Israëlische krant Haaretz zal de breed gedragen steun voor een oorlog met Hezbollah snel weg ebben, als blijkt dat deze alleen maar zal leiden tot meer schade voor inwoners in het noorden van Israël, en burgerslachtoffers in Libanon die Israëls „internationale legitimiteit” nog verder doen afkalven.


Harris houdt zich het liefst op de vlakte over het Midden-Oosten, maar dat wordt steeds moeilijker

  • admin
  • September 25, 2024
  • 0

In zijn verder nogal monotoon voorgedragen afscheidsrede voor de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties klonk dinsdag een paar keer passie in Joe Bidens broze stem. Onder meer toen de Amerikaanse president sprak over het staakt-het-vuren dat de VS, samen met Qatar en Egypte, al maanden probeert af te dwingen tussen Israël en Hamas. „Dit is het moment voor de partijen om de voorwaarden af te ronden”, stelde hij, „om te zorgen dat de gijzelaars weer thuis komen, Israëls veiligheid te waarborgen en om Gaza te verlossen uit Hamas’ greep. Om het lijden in Gaza te verlichten en deze oorlog te beëindigen.”

De vertrekkende president kreeg er de handen voor op elkaar in de grote VN-zaal. Maar hij deed ook iets wat ongebruikelijk is geworden binnen zijn Democratische Partij: hij begon zelf over de nu al bijna een jaar woedende oorlog in de Gazastrook.

Op hun partijconventie wisten Democraten hun interne twisten over ‘Gaza’ vorige maand juist nog verrassend soepel te begraven. Buiten de congreshal kwamen pro-Palestijnse betogers in veel kleinere aantallen opdagen dan vooraf aangekondigd, en de keren dat op het podium ‘Gaza’, ‘Israël’ of ‘Hamas’ te horen was, waren op één hand te tellen. De nieuwe presidentskandidaat Kamala Harris beloofde in haar toespraak „dag en nacht te werken” aan een staakt-het-vuren, maar stelde ook dat ze „altijd zal opkomen voor Israëls recht op zelfverdediging”.

Hoewel haar Midden-Oosten-beleid daarmee voorlopig weinig nieuws behelst, geldt sinds de vervanging van de zeer pro-Israëlische Biden een omertà binnen de partij. Over Gaza wordt tot de verkiezingen, over krap zes weken, zo min mogelijk gesproken.

Nu Israël zijn strafcampagne tegen Hamas heeft uitgebreid met aanvallen op Hezbollah in buurland Libanon, moet blijken of dat stilzwijgen standhoudt. De alom aan Israël toegeschreven aanslag via explosieve piepers en walkie-talkies van Hezbollah, vorige week, en de daaropvolgende Israëlische luchtacties tegen Libanon, hebben het Midden-Oosten terug op de Amerikaanse voorpagina’s gebracht.

Riskant dossier

De betrokkenheid met het lot van de Libanese burgerbevolking die nu getroffen wordt in de strijd tussen Hezbollah en Israël, is minder groot dan die met de Palestijnen. Maar de jongste escalatie in de regio dreigt wel een voor de Democraten electoraal riskant dossier op te rakelen. Zo wezen pro-Palestina activisten er de afgelopen dagen al op dat bij de Israëlische bombardementen op Libanon óók Palestijnse vluchtelingen worden getroffen.

Tijdens de voorverkiezingen bleek dit voorjaar dat een aanzienlijke minderheid van de Democratische kiezers het niet eens is met alle militaire, financiële en diplomatieke steun aan Israël. Vooral progressievere kiezers en kiezers met een Arabisch-Amerikaanse achtergrond toonden hun onvrede door een blanco (‘uncommitted’) stem uit te brengen. Zolang Biden de Democratische kandidaat was, dreigden ze in november thuis te blijven of op een derde kandidaat te gaan stemmen.

Die onvrede klinkt sinds de wissel voor Harris minder luidruchtig, maar is niet verstomd. Een peiling die de islamitische organisatie CAIR eind vorige maand kort na de conventie hield, bevatte ook verontrustend nieuws voor Harris. Hoewel slechts 11 procent van de ondervraagde moslimkiezers zei op Trump zullen stemmen, kreeg ook zij maar 30 procent – evenveel als Jill Stein van de zeer pro-Palestijnse, uiterst-linkse Green Party. Dit terwijl Biden in 2020 nog ruim twee derde van de islamitische kiezers voor zich won.

Ook spraken de leiders van de ‘uncommitted’-beweging vorige week geen steun uit aan Harris. Dit omdat „zij niet bereid is het beleid van onvoorwaardelijke wapensteun te veranderen of zelfs maar een duidelijk campagnestandpunt in te nemen ten gunste van het bestaande Amerikaanse en internationale recht”. Tegelijkertijd riep de beweging op om „tegen” Trump te stemmen en derde kandidaten te „vermijden”.

Steun voor Trump in Michigan

Vooral in Michigan wonen veel Arabisch-Amerikaanse kiezers wier stem Harris in november niet kan missen als de uitslag weer nipt is. Uitgerekend in deze belangrijke swing state maakte de Democratische burgemeester van Hamtramck, een voorstadje van Detroit met veel migranten uit moslimlanden, vrijdag bekend Trump te steunen. In 2020 kreeg Biden in Hamtramck nog 81 procent van de stemmen, maar na een persoonlijk onderhoud van twintig minuten met Donald Trump besloot burgemeester Amer Ghalieb dat de Republikein „beter in staat is een staakt-het-vuren te bereiken”.

Volgens Ghalieb, die als emigrant uit Jemen naar de VS kwam, zal ook Trumps economische beleid gunstiger uitpakken voor de vele kleine ondernemers in zijn gemeenschap. Ook voelt de burgemeester van Hamtramck, dat in 2023 regenboogvlaggen in de ban deed, zich meer thuis bij de conservatieve agenda van de Republikeinen.

Iedereen die Jood is [..] en van Israël houdt is een dwaas als ze op een Democraat stemmen

Donald Trump
Republikeinse presidentskandidaat

Trump zelf laat zich er graag op voorstaan dat het Midden-Oosten onder hem veel kalmer was en Israël veiliger. De Republikeinse steun aan Israël bedient vooral evangelisch-christenen die de staat uit Bijbelse overtuiging een warm hart toedragen; Joodse kiezers in de VS stemmen juist in ruime meerderheid Democratisch.

Voor Trump was dit vorige week aanleiding zich tijdens een evenement van Israeli-American Council te beklagen over het gebrek aan Joodse kiezerssteun. „Iedereen die Jood is [..] en van Israël houdt is een dwaas als ze op een Democraat stemmen. Iedere Jood die op haar [Harris, red.] stemt moet zich laten onderzoeken.” Als Trump deze verkiezing mocht verliezen, voorspelde hij tijdens de forumdiscussie over antisemitisme, „zullen er veel slechte dingen gebeuren” en zal Israël „uitgeroeid” worden. „En het Joodse volk zou veel te maken hebben met dat verlies.”

Lees ook

Kritiek van pro-Palestijnse Democraten is kras op het plaatje van eenheid die de partij wil uitstralen

Pro-Palestijnse betogers raakten slaags met de politie in Chicago toen zij dinsdag demonstreerden bij het consulaat van Israël in de Amerikaanse stad waar de Democraten deze week hun conventie houden.


Hoe de verdwijning van 43 Mexicaanse studenten na tien jaar nog altijd symbool staat voor een gecorrumpeerd systeem

  • admin
  • September 25, 2024
  • 0

De grijze wolken boven Mexico-Stad zijn weggetrokken als honderden betogers in het centrum van de stad in beweging komen. Een auto met een grote luidspreker leidt de stoet, gevolgd door tientallen oudere mannen en vrouwen, die portretten dragen met de gezichten van tieners erop. Daarachter komt een groep met zeker vijftig studenten, allemaal in het zwart. De stoet wordt afgesloten door groepen activisten, jong en oud.

Deze protestmars vindt iedere maand plaats, over de Avenida de Reforma, in het hart van de Mexicaanse hoofdstad. Iedere keer stopt de stoet bij het levensgrote, bloedrode nummer 43. En iedere keer worden hier de namen opgelezen van de 43 studenten die op 26 september 2014 ‘verdwenen’ in de zuidwestelijke deelstaat Guerrero. Een vermissingszaak die ook internationaal veel stof deed opwaaien, maar tot op de dag van vandaag, tien jaar later, onopgelost blijft.

Betoging op 26 augustus dit jaar in Mexico-Stad.
Foto Quetzalli Nicte-Ha / Reuters

De desaparecidos (verdwenenen) studeerden aan een lerarenopleiding in het plaatsje Ayotzinapa, en waren op die bewuste dag naar de stad Iguala gegaan om de herdenking van het Tlatelolco-studentenbloedbad van 1968 bij te wonen. Op de terugweg werden ze gestopt door politieagenten en onder vuur genomen. Drie studenten kwamen daarbij om het leven. De 43 anderen werden weggevoerd door de autoriteiten en volgens ooggetuigen overgedragen aan een criminele organisatie. Er werd nooit meer iets van hen vernomen.

Toen uit het onderzoek bleek dat het leger bij de verdwijning betrokken was, sloten alle rijen zich

Mario González
vader van een van de verdwenen studenten

Tegenwerking

Voor Mario González zijn de afgelopen tien jaar voorbijgevlogen. Zijn zoon César is een van de 43, en sinds diens verdwijning is het leven van Mario naar eigen zeggen een onafgebroken strijd voor gerechtigheid. Met een foto van zijn zoon – heldere ogen in een kwajongensachtige blik – tegen zijn borst gedrukt vertelt hij over de vele obstakels waar hij en andere ouders de afgelopen jaren op stuitten.

„De jongens verdwenen tijdens de regering van president Peña Nieto. Hij deed haast niets om het onderzoek verder te helpen. Toen president López Obrador [in 2018] aantrad, ging het in de eerste drie jaar beter. Maar toen uit het onderzoek bleek dat het leger bij de verdwijning betrokken was, sloten alle rijen zich.Nu zijn termijn bijna voorbij is, staan we nog steeds met lege handen”, verzucht Mario. „We moeten hopen dat het onder zijn opvolger, Claudia Sheinbaum, beter zal gaan.”

De vele tegenwerkingen die nabestaanden ervoeren, het vele bewijsmateriaal dat aantoont dat politie, leger en regionale autoriteiten tot op het hoogste niveau betrokken waren bij de verdwijning, en de bedreigingen waarmee onderzoekers na de vermissing te maken kregen: Ayotzinapa staat symbool voor een gecorrumpeerd systeem waarin boven- en onderwereld op alle niveaus samenwerken en waarin vermiste personen zelden teruggevonden worden.

Wat veel nabestaanden niet zullen willen erkennen, is dat er slechts een kleine kans is dat ooit echt duidelijk wordt wat er is gebeurd met de studenten Laat staan dat de wanhopige ouders zullen ontdekken waar de lichamen zijn – als die er nog zijn. In Mexico staan meer dan honderdduizend mensen geregistreerd als ‘vermist door een misdaad’. Dat tot op de dag van vandaag van zo veel Mexicanen geen spoor is, komt niet alleen door het gebrek aan capaciteit onder aanklagers en politieagenten om de zaken te onderzoeken. Verbrand op stortplaatsen, gedumpt in de woestijn of diep begraven in massagraven in rurale streken: ‘vermist’ betekent in Mexico meestal ‘weggemaakt’.

De ‘43’, zoals de vermissingszaak van de studenten in Mexico bekendstaat, staan symbool voor de verdwenen Mexicanen naar wie nabestaanden blijven zoeken, maar over wie vrijwel nooit bekend wordt wat ermee is gebeurd. Mede vanwege de internationale aandacht en de omvang kregen de studenten uit Ayotzinapa wel meer aandacht. President López Obradór beloofde bij zijn aantreden een waarheidvindingscommissie om te achterhalen wat er is gebeurd met de studenten. Maar hoe meer onderzoekers wezen in de richting van het leger , hoe meer de zaak werd vertraagd. De ouders van de 43 studenten hebben inmiddels aangegeven niet langer met de president te willen spreken over de zaak, vanwege hun teleurstelling over het gebrek aan vooruitgang en gerechtigheid

Lees ook

Voormalig hoofdaanklager Mexico gearresteerd in verdwijningszaak 43 studenten

De voormalig hoofdaanklager Jesús Murillo tijdens een persconferentie over de verdwijningszaak in 2014.

Ondanks internationale aandacht voor de zaak, vorderde het onderzoek naar de vermissing amper. Een procureur-generaal die de leiding had over de eerste fase van het onderzoek, werd zelf opgepakt vanwege betrokkenheid. Tientallen verdachte agenten en militairen zijn voortvluchtig. Militairen weigerden hun eigen informatie te delen, de hoogste mensenrechtenfunctionaris werd bespioneerd terwijl hij de strijdkrachten onderzocht, en een aanklager ontvluchtte Mexico uit vrees voor zijn eigen veiligheid. De burgermeester van Iguala en zijn vrouw zijn opgepakt vanwege banden met de lokale misdaad. Maar wat nu precies met de studenten gebeurd is en waar hun overblijfselen zijn, blijft onopgehelderd.

Binnen het ministerie van Defensie, het leger en het Openbaar Ministerie beschermt men elkaar

Omar García
student die vrienden verloor

Protesten

Waar zijn kompanen zijn, is ook de vraag waarmee Omar García iedere dag wakker wordt. Hij zou op die 26ste september 2014 met zijn medestudenten gaan protesteren in Iguala. Zijn vrienden gingen hem voor, García zou later komen. Het laatste wat hij hoorde van zijn vriend Benjamín is dat ze beschoten werden door politieagenten.

„Het is heel frustrerend. We zien hoe autoriteiten in dit land niet geïnteresseerd lijken in de waarheid. Met name binnen het ministerie van Defensie, het leger en het Openbaar Ministerie beschermt men elkaar”, zegt García. Volgens hem wilden de heersende machthebbers in de staat Guerrero, zowel de drugsbendes als de autoriteiten, de studenten van Ayotzinapa al langer een lesje leren, omdat zij vaker protesteerden tegen wat ze als onrecht zagen in de arme, gewelddadige deelstaat. Maar het protest drukten ze daarmee niet de kop in. Nadat de 43 studenten verdwenen, werd die strijd tegen onrecht een nog belangrijker onderdeel van Ayotzinapa, aldus Omar.

De moeder van een van de vermiste 43 studenten toont haar halsketting.
Foto Felix Marquez / AP

De groep in het zwart geklede betogers bij de protestmars in Mexico-Stad zijn huidige leerlingen van de school. Ze hebben de 43 vermiste studenten nooit gekend, maar voelen zich verbonden. Ze willen wel praten met journalisten, maar op voorwaarde van anonimiteit: praten over de zaak kan in Mexico bedreigingen uitlokken.

Een stevige jongen met kortgeknipt haar noemt de vermisten steevast zijn „broeders”. Iedere maand gaat hij met zijn klasgenoten naar Mexico-Stad om de zaak in de onder de aandacht te brengen. Soms gaat het er gewelddadig aan toe: in maart bestormde een groep studenten het Nationaal Paleis in de hoofdstad om de president ertoe te bewegen de families van de vermiste studenten te ontmoeten en het onderzoek een impuls te geven. . „Wij van Ayotzinapa zijn rebels. Dat zit in je, vanaf het eerste moment dat je de school betreedt. Onze broeders verdwenen terwijl ze streden tegen ongelijkheid in Guerrero. Nu is het aan ons om hun strijd voort te zetten”, zegt de jongen.

Met een bulderende stem roept hij: „Levend werden ze meegenomen!” De groep studenten achter hem antwoordt, als met één stem: „Levend willen we ze terughebben!”

Dit ‘kan iedereen gebeuren’

Vader Mario González zegt niet zonder de steun van de studenten te kunnen. „Het is alsof we de energie van onze kinderen terugvinden in deze studenten. Wat er is gebeurd met onze kinderen kan in Mexico met iedereen gebeuren”, zegt hij.

De stoet is inmiddels aangekomen bij de rode 43, groot en glimmend langs een druk kruispunt. Een moeder haalt een lijst uit haar binnenzak en begint de namen van de studenten op te lezen. Als ze de naam van César opleest, kijkt Mario naar boven. Een vogel vliegt voorbij. „Presente”, fluistert Mario, met zijn hand op zijn hart.

Lees ook

Wie liggen er dan wél in die massagraven?

Wie liggen er dan wél in die massagraven?