Afghanistan voor hij vluchtte

December 2020. Een Afghaanse man verkoopt een ballon op een heuvel in een buitenwijk van Kabul.

December 2020. Een Afghaanse man verkoopt een ballon op een heuvel in een buitenwijk van Kabul.

Foto Hedayatullah Amid

In beeld Hedayatullah Amid (32) maakte naam als fotograaf in Afghanistan. Hij fotografeerde uitgebuite kinderen, spelende kinderen en andere alledaagsheid. Toen kwamen de Taliban. En nu zit hij in Nederland.

Ik ben mijn leven kwijt, zegt fotograaf Hedayatullah Amid, een dertiger in spijkerbroek en Nike-sneakers. Zijn leven speelde zich af in Kabul, zijn stad. Hij deed er wat hij wilde en hij deed het goed. Fotopersbureau EPA benoemde hem tot hoofdfotograaf in Afghanistan.

Met zijn land ging het slecht. „Bijna vijftig? Meer dan dertig in elk geval”, zegt hij. De vraag was na hoeveel bomaanslagen hij fotografeerde. Bij één explosie kwamen tien collega-journalisten om. Ze deden verslag op de plek van een aanslag toen een zelfmoordterrorist toesloeg.

Amid stond midden in al die ellende. En hij stond erbuiten, dankzij zijn camera. Hij fotografeerde jonge meisjes, blootsvoets dansend naast de baksteenfabriek die hen uitbuitte. Een meisje dat water verkocht op een begraafplaats, blauwe gietertjes in haar handen. Zwaardvechters, freestyle fietsers, vliegeraars, ballonverkopers.

Juli 2020. Een meisje wacht op klanten. Ze verkoopt water op een begraafplaats in Kabul. Bezoekers gieten het water over de graven, een traditie. Foto Hedayatullah Amid

Januari 2021. Een man van 72 repareert een samowaar, een waterkoker. Dit is zijn winkel, langs een weg in Kabul. Foto Hedayatullah Amid

Juni 2021. Een meisje vertoont haar freestyle fietskunsten in Kabul. De club had 60 leden op dat moment, onder wie 25 vrouwelijke. Foto Hedayatullah Amid

EPA zond hem naar de Olympische Spelen in Tokio in de zomer van 2021. Een nieuw hoogtepunt. Terwijl hij foto’s maakte van Duitse tafeltennissers en Macedonische karateka’s nam thuis de Taliban de ene na de andere provincie in.

Hij landde in Kabul op 14 augustus. Een dag later viel de hoofdstad. Zijn laatste Afghaanse foto-in-opdracht, op 16 augustus, toont mannen met baarden en wapens in een pick-uptruck. Nu kan ik niet meer fotograferen, zei hij tegen zijn opdrachtgever.

16 augustus 2021. Kabul is van de Taliban. Acht dagen eerder fotografeerde Hedayatullah Amid nog skateboarders met hippe mutsjes tijdens de Olympische afscheidsceremonie in Tokio. Dit was zijn laatste foto in zijn land. Hierna volgde de chaos op het vliegveld van Kabul en zijn vlucht naar Europa. Foto Hedayatullah Amid

Hij stond midden in de ellende, en nu volledig. Hij bracht twee helse dagen en nachten door op het vliegveld van Kabul. Zijn Europese contacten boden een uitweg voor hem en zijn ouders, twee broers en een zus. Maar hij heeft nog twee broers en drie zussen. Ze wonen nu in Amerika, Australië en in Kabul. „Eén dag, en mijn hele familie viel uiteen.”

Hij woont, na een riedel opvangplekken, in een huis in Vlaardingen. Familie woont vlakbij. Hij leert Nederlands. Hij volleybalt, net als vroeger. En hij fotografeert weer, voor NRC. Museum Vlaardingen stelt zijn Afghaanse werk vanaf 15 september tentoon. „I have everything”, zegt hij. „But I don’t have happiness. It has gone from my mind.”

April 2020. Een Afghaans meisje, dat op de vlucht is in haar eigen land, wacht op het vullen van haar watercontainers, bij haar tijdelijke opvang in Kabul. Foto Hedayatullah Amid

September 2020. Meisjes bij een baksteenfabriek in een buitenwijk van Kabul. Daar werkten ze. Ook kinderen van vier jaar oud. De meeste kinderen werkten blootsvoets en zonder handschoenen. Foto Hedayatullah Amid

Januari 2021. Een Afghaanse jongen, een binnenlandse vluchteling, bestuurt een vlieger bij zijn opvangplek buiten Kabul. Foto Hedayatullah Amid

Februari 2020. Een Afghaans meisje jongleert tijdens circusles in Kabul. Het Mobile Mini Circus for Children (MMCC) is een ngo die werkt met kwetsbare kinderen. Foto Hedayatullah Amid

Februari 2015. Mensen die net een lawine hebben overleefd wachten op hulp in de Panjshir-regio. Tientallen anderen overleefden het niet. Foto Hedayatullah Amid

Januari 2017. Seema Azimi laat haar Afghaanse studenten haar wushu-skills zien boven op een heuvel in Kabul. Twintig meiden tussen de 14 en 20 jaar leerden deze Chinese vechtsport van Azimi, die hiermee de genderongelijkheid in het land wilde aanpakken. Foto Hedayatullah Amid

Februari 2021. Afghaanse ruiters vervoeren een onthoofde geit naar het eindpunt, tijdens een wedstrijd ‘Buzkashi’, in de Panjshir-regio. De Centraal-Aziatische volkssport is verboden onder de Taliban. Foto Hedayatullah Amid

Mei 2021. Afghaanse kinderen bekijken het uitzicht over Kabul, bij een graf van een slachtoffer van een aanslag op een school in de Afghaanse hoofdstad. Foto Hedayatullah Amid