N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Rechtszaak Een 64-jarige vrouw wordt verdacht van het vermoorden van haar geliefde, een voormalige supermarkteigenaar. Het Openbaar Ministerie ziet Yvon K. als „een erg materialistisch ingestelde persoon”, zelf ontkent zij schuld en haar advocaat beschuldigt justitie van ‘tunnelvisie’ en ‘karaktermoord’.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data104930703-b789df.jpg)
Hoe is Chris Grinwis aan zijn einde gekomen? Op 9 december 2020 werd hij dood aangetroffen, zittend op een bank in de huiskamer van zijn woning in het West-Brabantse Halsteren, tegenover de supermarkt die hij een jaar eerder had verkocht. Grinwis (65) was een bekend en geliefd persoon in het dorp, en bovendien een ruimhartig sponsor van verenigingen en evenementen. Aanvankelijk oordeelde de huisarts als doodsoorzaak vermoedelijk hartfalen. Twee dagen later ontstond twijfel en stelde de politie een onderzoek in, na aandringen van een stiefkleindochter van Grinwis. Duidelijk werd dat de man was gestorven door pentobarbital, een middel dat wel door artsen wordt toegediend bij euthanasie, in combinatie met onder meer antipsychosemiddelen.
Nu, bijna drie jaar later, wordt in kringen van justitie en in de media vrijwel alleen nog gesproken over twee mogelijke verklaringen voor Grinwis’ overlijden. Eén: hij heeft zelfmoord gepleegd. Twee: hij is vermoord door zijn partner, Yvon K. Van dat laatste is het Openbaar Ministerie overtuigd. Yvon K. (64) is de vrouw die Grinwis eerder had ingehuurd om te zorgen voor zijn vrouw Mia, die al jaren aan dementie leed en die hij opname in een verpleeghuis wilde besparen. Zij kwam te overlijden en vervolgens knoopten Grinwis en Yvon K. een relatie aan. „Chris en ik zijn razend verliefd geworden op elkaar”, vertelt de Tilburgse. „Toen Mia nog leefde, begon hij me al het hof te maken, maar daar ben ik niet op ingegaan. Na haar dood wel. We hebben een goede tijd samen gehad. We waren hartstikke verliefd.” Twee weken na Mia’s overlijden zagen bewoners van Halsteren het duo al hand-in-hand op straat wandelen. „Chris had daar minder moeite mee dan ik.”
‘Tunnelvisie’
NRC spreekt met de verdachte, een keurig gekapte en verzorgd geklede vrouw, op het kantoor van haar advocaat in Den Bosch, Esther Vroegh. Die zit half verscholen achter meters hoge stapels papier, het dossier van haar cliënt. „We hebben het complete dossier voor dertienhonderd euro moeten laten kopiëren omdat mijn cliënte tijdens haar voorlopige hechtenis geen gebruik mocht maken van een computer”, vertelt de advocaat. Haar cliënte en zij wijzen alle aantijgingen van de hand, noemen de bewijzen flinterdun en spreken van „karaktermoord” door justitie en politie, die lijden aan „tunnelvisie”. Vroegh zegt: „Politie en justitie hebben van alles uit de kast gehaald om steun te vinden voor het beeld van een inhalige vrouw die mannen voor zich wint om er financieel beter van te worden. Een soort heks. Er zijn 136 verklaringen in het dossier opgenomen van getuigen die Yvon nauwelijks kennen.” Yvon K.: „Er staat een verklaring in over mij van honderd pagina’s van een man die ik in mijn hele leven één uur heb gesproken.” Esther Vroegh: „Er zitten vijftienhonderd machtigingen in het dossier, van undercoveractie tot tappen van telefoon, zelfs die van de schoonmoeder van haar dochter. Ze hebben niets kunnen vinden. De officieren van justitie zullen van goeden huize moeten komen om aan te tonen dat het niet anders kan dan dat mijn cliënte schuldig is aan moord.”
‘Materialistisch ingesteld persoon’
Justitie wil voorafgaand aan de zitting van donderdag bij de rechtbank in Breda niets kwijt. Wel is uit voorbereidende zittingen in grote lijnen duidelijk geworden hoe justitie tegen de zaak aankijkt. Yvon K. is blijkens „meerdere getuigenverklaringen” een „erg materialistisch ingestelde persoon”, zoals ook blijkt uit „drie eerdere relaties van verdachte waarvan ze financieel aanzienlijk beter werd of beter wilde worden”, aldus justitie.
Een van deze relaties was met een zestiger, John Boom, die Yvon K. aanknoopte na haar scheiding van de man met wie ze vijf kinderen kreeg. John Boom pleegde voor zo ver bekend zelfmoord, twaalf jaar geleden, nadat hij zijn eigen kinderen had onterfd ten gunste van Yvon. „John kon weinig meer en zat in een rolstoel”, vertelt zij nu. „Hij kon zijn pink niet meer omhoog krijgen. Hij wilde dood. Dat had hij al negen maanden tegen iedereen verklaard. Hij heeft mij honderden brieven geschreven en kort voor zijn dood een ontroerende videoboodschap gemaakt. John heeft het allemaal heel netjes gedaan.”
Twee dochters van Boom zien dat anders; zij hebben eerder Yvon K. bij de politie al beticht van moord of hulp bij zelfdoding, lieten ze woensdag weten in een interview met de regionale pers. Een onderzoek was destijds niet goed mogelijk, aangezien het lichaam van Boom al was gecremeerd. Reactie van Yvon K.’s advocaat op de beschuldiging en het interview: „Hoewel er uit menselijk oogpunt wellicht begrip kan zijn voor het verdriet en wellicht frustratie van naasten bij het overlijden van een dierbare kan dit interview één dag voor het proces haast niet anders worden geduid dan als poging tot sfeerbepaling.”
Hoe dit ook zij, volgens justitie heeft Yvon K. in Halsteren de supermarktman Grinwis om haar vinger gewonden, ertoe gebracht zijn testament te wijzigen ten gunste van de verdachte, en heeft ze de man tenslotte vergiftigd met pentobarbital, toegediend in een of meerdere glazen wijn of thee. Pentobarbital is een euthanasiemiddel waarmee Yvon K. als consulent van de Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde goed bekend was. Sterker nog: zij bleek een flesje hiervan in haar eigen huis te hebben staan, dat vervolgens tijdens een verbouwing in het ongerede zou zijn geraakt.
Yvon K. heeft Grinwis op 8 december, nadat hij in slaap was gevallen, gefotografeerd in dezelfde houding als hij de volgende dag werd aangetroffen door medewerkers van de supermarkt, die sleutels van zijn huis hadden. En dat het met de verliefdheid wel meeviel, zou blijken uit appverkeer van Yvon met een van haar dochters, waarin ze spreekt over „die ouwe” met wie het leven „niet altijd rozengeur en maneschijn” was.
Nachtmerrie
Sinds het overlijden van Grinwis zegt Yvon K. „in een nachtmerrie” te zijn beland. „Dit script krijgen ze in Hollywood niet verzonnen”, verklaarde ze eerder in een voorbereidende zitting in de rechtbank. Tijdens het gesprek bij haar advocaat vertelt ze dat haar sinds de beschuldigingen vrijwel alles is ontnomen. „Mijn leven is helemaal naar de mallemoer.” Tien maanden na Grinwis’ overlijden werd Yvon K. van haar bed gelicht en ten overstaan van de buurt geboeid afgevoerd. Een dag eerder had de politie een op het eerste gezicht onbeholpen undercoveroperatie ingezet bij K.’s jongste dochter – een vrouw met zeer lange nagels en lopend op krukken vroeg dringend om hulp na een in scène gezet ongeval om vervolgens zogenaamd te worden gearresteerd en een dag later, na Yvon K.’s arrestatie, op de luchtplaats van een politiebureau op te duiken en contact met haar te zoeken. Daar ging Yvon niet op in, omdat ze meteen onraad rook. Een potsierlijke en belachelijke operatie, stellen de advocaat en haar cliënte.
Mijn leven is helemaal naar de mallemoer
Yvon K. verdachte
Yvon K. heeft elf maanden in voorlopige hechtenis doorgebracht, en werd een jaar geleden op vrije voeten gesteld. Sindsdien woont ze weer thuis, even buiten het centrum in Tilburg, maar werken als psychotherapeut of als verzorger van zieken en stervenden is er niet meer bij. Bij haar tennisclub is ze niet welkom. „Mijn sociale leven staat op nul. Het is verschrikkelijk.” Ze leeft van de steun van vriendinnen omdat beslag is gelegd op haar geld, zegt K. „Het is één groot drama”, vertelt ze. Haar zaak is met name in Tilburg en ver daarbuiten het gesprek van de dag, mede dankzij een reeks gretig beluisterde podcasts van de regionale kranten BN De Stem en Brabants Dagblad.
Oké. Maar als Grinwis dan niet door toedoen van Yvon K. om het leven is gekomen, wat is er volgens haar dan wél gebeurd? Hoewel het volgens advocaat Vroegh vooral de taak van de verdediging is aan te tonen dat Yvon K. haar partner helemaal niet kán hebben gedood – „dat gaan we op de zitting uit de doeken doen” – en het niet haar taak is om uit te pluizen wat er dan wel is gebeurd, heeft Yvon K. daar wel vermoedens over. Grinwis’ dood zou een „onzorgvuldig uitgevoerde suïcide” zijn. Die ze overigens niet heeft zien aankomen. „We hebben een heel goede tijd gehad samen. Hij was wel eenzaam. Hij had geen vrienden. Heel zijn leven is hij een beetje depressief geweest. Hij wilde per se de verbouwing van mijn huis in Tilburg op zich nemen en kwam vaak met de auto vanuit Halsteren om een kopje koffie te drinken, terwijl ik die avond weer naar hem zou komen. Hij dronk ook veel, overdag en ’s avonds. Het was een heel emotionele man.”
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2023/03/data97808245-f57833.jpg)
Voetstuk
Ze sluit, achteraf, niet uit dat Grinwis de dood van zijn echtgenote Mia nog niet had kunnen verwerken. Haar gemoed, vertelt ze, schommelt tussen verdriet om zijn dood en boosheid over de „slordigheid” waarmee hij zelfmoord zou hebben gepleegd. Een suïcide zonder bijvoorbeeld duidelijke aankondiging, als gevolg waarvan haar leven overhoop is gehaald. „Ik heb nooit om een wijziging van dat testament gevraagd”, zegt ze. „Als hij dat niet had gedaan, had ik hier nu niet gezeten. Maar hij wilde dat. Hij plaatste mij op een voetstuk.” Zijn dood blijft vooralsnog met raadselen omgeven. Het zou best kunnen, oppert K., dat Grinwis zijn zelfmoord heeft willen doen voorkomen als een natuurlijke dood. Uit trots. „Ik vul dat nu zelf in, maar het zou kunnen dat hij te trots was om voor heel Halsteren bekend te staan als iemand die zelfmoord heeft gepleegd.”
Voor de zaak zijn twee zittingsdagen uitgetrokken. De stiefkleindochter van Grinwis zal donderdag gebruik maken van het spreekrecht en uit naam van de nabestaanden een verklaring afleggen. Het Openbaar Ministerie hoopt diezelfde dag ook al het requisitoir af te ronden.
