Alledaagsheid bedreigt de nieuwe queer cinema

Recensie

Film

In ‘Concerned Citizens’ worstelt een gay koppel met gentrificatie, in ‘Two’ een lesbisch koppel met IVF. Queer zijn is niet langer het issue in deze Israëlische films, maar is dat ook niet wat saai?

Two, van Astar Elkayam.
Two, van Astar Elkayam.

Ook de Israëlische queer cinema lijkt in een nieuwe fase beland. Een eerste lichting in het eerste decennium van deze eeuw ging vooral over het zichtbaar makan van homoseksualiteit in diverse arena’s, met inmiddels klassieker Yossi and Jagger (2002) voorop. De tweede golf, die de afgelopen pakweg tien jaar besloeg, belichtte vooral de gevolgen van het uit de kast komen.

De twee films die deze week uitkomen in de Nederlandse bioscopen, zijn allebei moderne relatiedrama’s waarin de geaardheid van de hoofdrolspelers amper meer ter sprake komt. De belangrijkste thema’s zijn niet exclusief gelieerd aan queers: in Concerned Citizen wordt een moderne Israëlische man gedwongen tot reflectie op zijn eigen wereldbeeld, Two belicht de problemen die een jong stel ervaart bij de pogingen om zwanger worden. Ook de locatie waar beide films zich afspelen lijkt nauwelijks ter zake te doen; de verhalen hadden zich net zo goed in een andere grote stad in een ander modern land kunnen afspelen.

Tragikomedie Concerned Citizen draait om hip koppel Ben en Raz (acteurs Schlomi Bertonov en Ariel Wolf, ook in het echte leven samen) die een nieuw appartement aan de rand van Tel Aviv betrekken. Als tolerante, vrijdenkende wereldburgers laten Ben en Raz zich niet afschrikken door de dubieuze reputatie van de ‘up and coming’ probleemwijk.

Toch belt Ben de politie als hij ziet dat een zwarte Eritrese gastarbeider tegen een fragiel boompje leunt dat de succesvolle yup voor hun complex heeft geplant. Deze handeling zet een keten van gebeurtenissen in beweging die leiden tot groeiend ongemak en schuldgevoel bij de naïeve Ben over zijn eigen privileges. Regisseur Idan Haguel biedt geen oplossingen maar observeert met vilein oog voor details de vele obstakels waar gentrificerende steden tegen aanlopen.

Ondanks het onderwerp is Two de meer conventionele van de twee films. Het drama toont de problemen waar het jonge vrouwenkoppel Omer (Mor Polanuer) en Bar (Agam Schuster) tegenaan loopt in hun queeste om hun relatie met een kindje te verrijken. Hoewel de wens vooral bij Bar leeft, is het de bedoeling dat Omer zwanger wordt. Tijdens de eerste poging zijn de vrouwen nog goed gemutst en positief ingesteld. Maar na vijf mislukte bezoeken aan de spermabank begint de twijfel te knagen. Hoe belangrijk is deze gewenste gezinsuitbreiding eigenlijk voor hun relatie? En hoe ver willen ze gaan om hun verlangen te realiseren?

Regisseur Astar Elkayam draaide de film terwijl zij zelf IVF onderging, ze monteerde de scènes tijdens haar zwangerschap. Two voelt ook onbetwist als een urgente film over een onderbelicht onderwerp. Maar haar poging het onderwerp op integere, genuanceerde wijze in beeld te brengen gaat ten koste van de spanning; de schematisch vertelde, lineaire plot mist echte verrassingen. De makers lijken erop te gokken dat het onderwerp al genoeg ontroert, ook al weet de kijker naast de zwangerschapswens vrijwel niets van deze vrouwen. Dat gebrek aan investering om enig reliëf in de relatie te brengen, gaat zich richting slot steeds meer wreken. Dan besef je wat de nieuwe queer cinema iets te vaak is: saai en alledaags.