GroenLinks-PvdA: van miljonairsbelasting tot hoger minimumloon

Posted on September 5, 2023 by admin

N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.

Analyse

Concept-verkiezingsprogramma Links, progressief en duurzaam: de achterban van zowel PvdA als GroenLinks komt ruim aan bod in het eerste gezamenlijke conceptprogramma. Met een hoger minimumloon en lagere inkomstenbelasting, maar ook een ‘klimaatticket’ voor het ov. Pijnpunt: het asielbeleid.

Philip de Witt Wijnen

5 september 2023 om 20:10

Leestijd 3 minuten

Presentatie van Frans Timmermans als lijsttrekker voor PvdA/GroenLinks in Den Haag Foto Bart Maat.

In de afgelopen weken slaagden GroenLinks en PvdA er goed in om rond elke stap in hun samenwerkingsproces richting Tweede Kamerverkiezingen een groot mediamoment te organiseren. „We gaan een referendum organiseren!”, „We onthullen de uitslag van dat referendum!”, „Onze nieuwe lijsttrekker gaat zijn eerste speech houden!” Telkens kwamen hordes journalisten, fotografen en cameraploegen erop af. Tientallen leden van beide partijen waren erbij om het partijnieuws toe te juichen.

Op de dag dat beide partijen hun eerste gezamenlijke verkiezingsprogramma bekend maakten gebeurde er niets. Geen persconferentie, geen ledenbijeenkomst, geen talkshows. Dinsdagmiddag even voor half vier uur werd het programma online gezet. Meer niet.

Timmermans niet beschikbaar

Terwijl het bepaald een historisch moment is: de Partij van de Arbeid (anno 1946) en GroenLinks (anno 1990) schrijven voor het eerst in hun geschiedenis géén eigen programma. Daarbij zullen leden van beide partijen en potentiële kiezers benieuwd zijn naar het inhoudelijke verhaal. Een progressief programma, vanzelfsprekend, maar zijn de accenten vooral sociaaldemocratisch of groen? En hoe hebben beide partijen hun historische of principiële verschillen overbrugd?

Volgens een woordvoerder van GroenLinks-leider Jesse Klaver was lijsttrekker Frans Timmermans dinsdag niet beschikbaar voor een presentatie van het programma omdat hij deze dagen een ronde door Nederland maakt om met burgers in gesprek te gaan. Bovendien wil hij zijn boodschap wat hij als kandidaat-premier van plan is bewaren voor de Abel Herzberglezing die hij zondag in Amsterdam zal houden.

De publicatie van de GroenLinks-PvdA-plannen werd sowieso wat overschaduwd door een matige score in de meest recente peiling. Uit een nieuwe enquête van onderzoeksbureau Ipsos zakte de linkse combinatie zeven zetels ten opzichte van eind juli, naar twintig. Het Timmermans-effect blijft vooralsnog achterwege.

Als kandidaat-premier scoort hij in hetzelfde onderzoek met 36 procent een stuk minder dan VVD-lijsttrekker Dilan Yeşilgöz. Zij haalt 50 procent op de vraag of ze een ‘acceptabele’ premier kan zijn. De voormalige Eurocommissaris is vooral in eigen linkse kring populair. Daarbuiten wordt hij „weinig sympathiek” gevonden, mist hij overtuigingskracht en „weet hij niet goed wat er speelt in Nederland”.

Lees ookZijn ego kan Frans Timmermans soms in de weg zitten

‘Klimaatticket’ en ‘tochtkorting’

De meest in het oog springende voorstellen in het conceptprogramma van Groenlinks en PvdA zijn onmiskenbaar links en progressief en duurzaam. Met prettig nieuws voor de lage en middeninkomensgroepen: het verder verhogen van het minimumloon naar 16 euro en lager inkomstenbelasting. En slecht nieuws voor de rijken: een hoger toptarief en de invoering van een miljonairsbelasting voor mensen met een vermogen boven het miljoen – de waarde van het eigen huis niet meegerekend.

Ook grote bedrijven gaan meer belasting betalen en zorginstellingen mogen aan hun aandeelhouders voortaan geen winstuitkeringen meer doen. Want: er moet, stapsgewijs, een einde komen aan de „doorgeslagen marktwerking in ons zorgstelsel”.

Op klimaatbeleid lijkt GroenLinks op één punt de interne discussies tussen beide partijen te hebben gewonnen. In de prioriteitenlijst van centrale thema’s staat ‘klimaatrechtvaardigheid’ op 2 en het inmiddels al door veel andere politieke partijen genoemde pleidooi voor ‘bestaanszekerheid’ op 3. Op 1 staat ‘herstel van vertrouwen’ (in en door de overheid) en op 4: ‘een sterk Europa’.

Waar de PvdA al jaren aandringt op betaalbare duurzaamheidsplannen, komt de linkse combinatie nu met een ‘isolatie-offensief’ waarbij lage en middeninkomens voorrang krijgen. En huisbazen die weigeren om hun huurwoningen fatsoenlijk te isoleren zullen daarvoor moeten boeten: huurders krijgen dan een ‘tochtkorting’ op hun huursom.

Om openbaar vervoer te stimuleren introduceert de lijst GroenLinks-PvdA een ‘klimaatticket’, waarbij iedereen voor 49 euro per maand in daluren onbeperkt kan reizen met tram, bus, trein en metro. Daarmee wordt openbaar vervoer „een publieke voorziening die voor iedereen betaalbaar is”.

GroenLinks-PvdA heeft binnen 40 dagen 7 zetels verloren, volgens een Ipsos-peiling: het Timmermans-effect blijft (nog) achterwege

Concessies van beide partijen

In dit soort plannen uit het conceptprogramma zullen de beide achterbannen zich goed kunnen vinden: groen en sociaal. Maar wie wat dieper in het 92 pagina’s tellende document duikt – titel: Samen voor een hoopvolle toekomst – ziet dat zowel GroenLinks als PvdA ook concessies heeft moeten doen. Die zullen op het congres volgende maand in Rotterdam tot flink debat kunnen leiden. De leden van beide partijen moeten nog met het programma instemmen en kunnen daarvoor nog amendementen indienen.

Heikel discussiepunt tussen de twee partijen is het standpunt over asiel- en migratiebeleid. Grosso modo benadrukt GroenLinks altijd een humaan opvangbeleid; de PvdA wil wat strenger kunnen zijn. In de asielparagraaf van het conceptprogramma is de wat steviger PvdA-opstelling terug te lezen. Termen als „grip op migratie”, het „aanpakken” van „ernstige overlast” door uitgeprocedeerde asielzoekers en het zoeken naar „draagvlak” in de samenleving klinken aanzienlijk scherper dan de taal van GroenLinks.

Een principiëler offer van GroenLinks op dit terrein is dat het asielbeleid van de linkse combinatie alleen nog maar gebaseerd is op het VN-Vluchtelingenverdrag. GroenLinks leunde zelf ook op het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en het asielrecht van de EU – die internationale afspraken worden niet langer genoemd.

Op ‘klimaat’ hebben beide partijen moeten inleveren. Zo hoeft luchthaven Rotterdam The Hague Airport niet langer dicht – dat wilde GroenLinks altijd wel. Men volstaat met „een maximaal aantal vluchten”. De PvdA heeft op haar beurt de strakkere CO₂-normen van GroenLinks moeten overnemen: een reductie van de uitstoot met 65 procent in 2030 en de industrie zal in 2040 volledig klimaatneutraal moeten zijn.

1 mei geen vrije dag

Om het tekort aan (betaalbare) woningen op te lossen is het voorstel voor een Woningbouwfonds al eerder door beide partijen omarmd. Maar in de wijze waarop hebben beide partijen concessies moeten doen. De PvdA moet accepteren dat nieuwbouw vooral binnen de bebouwde omgeving moet plaatsvinden en niet in de polder. GroenLinks heeft ingeleverd op de verplichte hoeveelheid sociale huurwoningen: dat was 40 procent en wordt 30 procent.

Voor verstokte sociaaldemocraten zal één wijziging van oude PvdA-plannen het zwaarst op de maag liggen. In het eerste gezamenlijke programma met GroenLinks heeft het voorstel om van 1 mei, de internationale Dag van de Arbeid, een nationale vrije feestdag te maken het niet gered.

De springkomkommer is een explosieve vrucht die zijn zaden met grote kracht wegspuit

admin
November 26, 2024
0

Planten verspreiden hun zaden op allerlei manieren, maar weinig doen het zo explosief als de springkomkommer. Al tweeduizend jaar geleden werd de wonderlijke zaadverspreiding van deze mediterrane plant (Ecballium elaterium) beschreven door Plinius de Oudere. De komkommervruchten spuiten hun zaden onder hoge druk weg in een waterige straal. Hiermee verspreidt de soort haar zaden tot wel meerdere meters, ofwel tweeduizend maal de zaadlengte.

Het mechanisme achter deze techniek was echter niet zo goed beschreven. Een team verbonden aan de universiteiten van Manchester en Oxford publiceert er nu over in de PNAS. Ze benaderden de zaadverspreiding op verschillende manieren: wiskundig, natuurkundig, botanisch en biologisch.

De wetenschappers observeerden de ontwikkeling van de vruchten met behulp van timelapse- en hogesnelhelheidscamera’s. Hiermee konden ze zowel de (trage) ontwikkeling van de vruchten in de dagen voor de explosie, als de (snelle) explosie zelf vastleggen met tot wel zesentachtigduizend frames per seconde. Daarnaast maten ze de lengte, vorm en massa van de stengels, vruchten en zaden. Op deze gegevens baseerde het team verschillende wiskundige modellen waarmee men de mechaniek achter de druk, de ballistiek van het gelanceerde zaad en de rotatie van het vallende fruit kan beschrijven.

In hun analyse zien de wetenschappers vier hoofdingrediënten die bijdragen aan de zaadverspreiding van Ecballium. Allereerst bouwt een waterige vloeistof in de vrucht de druk op in de weken voor de explosie, de zogenoemde turgor-druk. In de dagen voor de lancering wordt een deel van de vloeistof in de stengel gepompt. Die wordt zo stugger en draait de hangende vrucht in een ideale, horizontale positie.

Een timelapse van de groei van de vrucht.

Dan volgt de explosie, waarbij een gat ontstaat waar de stengel loslaat van de vrucht. In de eerste honderden microseconden na het afschietenis de vrucht nog deels verbonden met de stengel, waardoor deze een rotatie om de eigen as meegeeft aan de vrucht. Tot slot spuwt de vrucht haar zaden in één straal door het ontstane gat, de snelheid van de zaadjes (tot wel meer dan 15 meter per seconde) neemt af terwijl de hoek van de vrucht als gevolg van de rotatie steiler wordt. Door de optimalisatie van de lanceringshoek komen tragere zaadjes alsnog ver van de moederplant terecht. Gemiddeld landen de zaadjes van de springkomkommer tussen de vier en twaalf meter van de moederplant.

De zaden schieten uit de vrucht van de springkomkommer, in slow motion.

Varianten op deze vorm van verspreiding komen vaker voor bij meer primitieve plantengroepen, zoals mossen en varens. Schimmels gebruiken dergelijke systemen frequent voor de verspreiding van hun sporen. Bij bloemplanten zoals de springkomkommer komt het echter zelden voor.

Andere mechanieken waarmee planten hun zaden lanceren zijn daarentegen talrijk. Voorbeelden van algemene Nederlandse plantensoorten die hun zaden wegschieten zijn de gehoornde klaverzuring (Oxalis corniculata), een stoepplantje, en springzaad (Impatiens) dat veel in bossen voorkomt. Door rijpe vruchten aan te raken kan je de zaadjes zelf zien wegschieten.

Hongkongse rechtbank beschermt rechten van homokoppels

admin
November 26, 2024
0

Gehuwden van hetzelfde geslacht hebben in Hongkong dezelfde rechten op gebied van huisvesting en erfrecht als heteroseksuele koppels. Met dat baanbrekende oordeel beslechtte de hoogste rechtbank van Hongkong dinsdag een jarenlange juridische strijd in het voordeel van twee stellen die zich hadden beklaagd over hun ongelijke behandeling.

Eén zaak was in 2018 aanhangig gemaakt door Nick Ingfinger, die in Canada met zijn partner was getrouwd. In Hongkong, dat huwelijken tussen partners van hetzelfde geslacht slechts beperkt erkent, weigerde de huisvestingsdienst een aanvraag van het koppel in behandeling te nemen voor een huurwoning.

Twee andere zaken werden aangespannen door Edgar Ng en Henry Li, die in het Verenigd Koninkrijk trouwden. Zij konden niet samen eigenaar worden van hun gesubsidieerde koopappartement. Bovendien spande Ng een tweede zaak aan om zijn echtgenoot te laten erkennen als erfgenaam als hij zou overlijden. Ng, die leed aan depressies, stierf in 2020, waarna zijn weduwnaar de rechtszaken voortzette.

De vijf rechters van het Hongkongse Hooggerechtshof bogen zich over de drie zaken nadat de autoriteiten in beroep waren gegaan tegen uitspraken van lagere rechtbanken. die het onderscheid tussen heterokoppels en stellen van hetzelfde geslacht ook al „ongrondwettig” vonden: de mini-grondwet van Hongkong schrijft voor dat alle inwoners gelijk worden behandeld. Hongkong maakt sinds 1997 deel uit van China, maar heeft nog wel zijn eigen rechtssysteem.

Bevolkingspolitiek

Een advocaat namens de huisvestingsdienst betoogde onder meer dat het beleid erop gericht was „traditionele gezinnen te ondersteunen”, in lijn met het streven van de stadsregering om het geboortecijfer te verhogen. Hongkong kampt met grote woningnood, voor veel stellen een reden om de stichting van een gezin uit te stellen.

Maar daar gingen de rechters dinsdag niet in mee. De hoofdtaak van de dienst is niet om bevolkingspolitiek te bedrijven, maar om huisvesting te verschaffen aan mensen die daar niet zelf voor kunnen zorgen. Bovendien merkt de rechtbank op dat ook stellen van hetzelfde geslacht een gezin kunnen stichten, bijvoorbeeld door adoptie of kunstmatige inseminatie.

Infinger zei na de uitspraak tegen journalisten dat de rechters hadden erkend dat „stellen van hetzelfde geslacht van elkaar kunnen houden en het recht hebben samen te leven”, maar hij was pessimistisch over de mogelijkheid dat Hongkong, net als Taiwan en Thailand, het huwelijk zou openstellen voor homokoppels, zoals de ngo Hong Kong Marriage Equality in een reactie had geëist.

De steun daarvoor onder de bevolking neemt in Hongkong al jaren toe. Volgens een opinieonderzoek van drie universiteiten in 2023 steunt 60 procent van de Hongkongers gelijke huwelijksrechten, tegen 38 procent tien jaar eerder.

Maar dezelfde rechtbank die nu uitspraak deed, weigerde de regering vorig jaar nog te verplichten om homokoppels te laten trouwen, in een zaak die was aangespannen door lhbti-activist Jimmy Sham. Wel gebood ze de regering toen om binnen twee jaar een wettige erkenning van homoseksuele relaties op te tuigen, bijvoorbeeld in de vorm van geregistreerd partnerschap.

Sham was eveneens een van de 45 activisten die eerder deze maand celstraffen kregen vanwege hun betrokkenheid bij officieuze prodemocratische voorverkiezingen in 2020. Hij moet vier jaar en drie maanden de gevangenis in.

Ongemakkelijke seks- en poepgrappen zijn er genoeg bij Anne Neuteboom

admin
November 26, 2024
0

Anne Neuteboom moet kokhalzen. Uit haar gorgelen diepe, schraperige klanken naar boven. Het woord dat ze moet uitspreken zit vast in haar keel. Wijnklimaatkast, perst ze er ten slotte uit. Haar nieuwe vriendje heeft de wens uitgesproken dat hij er graag een zou willen kopen voor zijn wijnliefhebberij. Maar voor Neuteboom is dat een stap te ver: de kast staat symbool voor de grote verschillen tussen hen, met name tussen rijk (hij) en arm (zij).

In haar vierde soloprogramma, En dan nu Anne Neuteboom, doet de 35-jarige Anne Neuteboom uit de doeken dat ze een probleem heeft, want ze is gelukkig. En dat is onherkenbaar en beangstigend voor iemand die geen groot plezier aan mensen beleeft en voor wie klagen over alles de eerste natuur is. In vijf kwartier vertelt ze hoe ze het zo ver heeft kunnen laten komen en hoe ze haar partner vond. Net als in elke romcom gaat het dus eerst een keer mis.

Een verfrissende kant van haar optreden is dat ze zichzelf begeleidt met eigen, handgemaakte animaties op een groot scherm. Ze maakte primitieve tekeningetjes van poppetjes die alleen een lijntje als lijf en leden hebben. Soms vertellen de animaties het verhaal, soms zijn het illustraties bij wat ze zegt. Dat is een mooi extraatje en pakt soms geestig uit, zoals wanneer het tegenzit en ze zegt dat ze „triple fucked” is. De uitbeelding is simpel en effectief, met drie vliegende piemels rond een figuurtje.

Coronajaren

Ook haar verslag over daten, elkaar aftasten en het leren kennen van een nieuw iemand, inclusief een terugblik op de moeizame coronajaren, bevat aardige momenten. Maar echt goede grappen zijn dun gezaaid. Het kabbelt vaak wat, omdat ze vooral beschrijft wat er is gebeurd. Neuteboom zoekt het geregeld in grof en dik aangezet commentaar op gedrag en verschijnselen, maar de verwoording is vaak weinig bijzonder of verrassend. Elitaire, Amsterdamse „reservaten” beschrijven aan de hand van havermelk en Biro’s bijvoorbeeld, voelt te makkelijk en is te vaak gedaan om nog een lach mee te scoren.

In de aanloop naar haar liefdesgeschiedenis behandelt Neuteboom „veelgestelde vragen” aan haar, zoals over haar opvallende stem en over haar „raar” zijn. Die lijzige stem heeft ze van nature, bevestigt ze. Daar is niks mis mee, zeker niet voor een professioneel klager, maar als het tempo laag ligt en grappen niet altijd werken, dan keert dat geluid zich tegen haar.

En in En dan nu Anne Neuteboom is ze ook eigenlijk niet ‘raar’ genoeg. Ongemakkelijke seks en onsmakelijkheden, zeker als er poep bij komt, zijn bij haar in goede handen. Maar dat is niet genoeg om deze voorstelling te dragen.

Luister naar