Genocide en ‘kindertransgenderisme’: activist Dr. Umar Johnson presenteerde zijn zwart-wit wereld in Rotterdam

‘Ik kan geen relatie hebben met een vrouw zonder black natural hair”. Umar Johnson zegt het recht voor zijn raap, zoals hij dat steeds doet. Steilgemaakt haar, kunstmatige vlechtjes en krullen: allemaal pogingen om te voldoen aan een wit schoonheidsideaal, vindt hij. En dus niet oké. „Iedere man zou tegen zijn vrouw moeten zeggen: als je geen natural hair neemt, ga ik bij je weg.”

Het is een van de vele opdrachten en stellingen die Umar Ifatunde Johnson, alias ‘Dr. Umar’, zaterdagavond in petto heeft voor zijn publiek. In Theater Zuidplein in Rotterdam weet hij een goed gevulde zaal – 270 mensen, aldus de organisatie – anderhalf uur lang in vervoering te brengen met een fel, assertief betoog over zwart zelfbewustzijn.

Dr. Umar is een Amerikaanse klinisch psycholoog, educator en spreker die zichzelf ‘The Prince of Pan-Africanism’ noemt. Op Instagram heeft hij bijna een miljoen volgers. Hij propageert een radicale filosofie die neerkomt op een soort zwarte soevereiniteit in eigen kring. Regelmatig doet hij controversiële uitspraken over homo’s, vrouwen en gemengde relaties tussen zwarte en witte mensen, waar hij tegen is. Zijn komst naar Nederland ging gepaard met de nodige „tegenwerking”, vertelt Gisele Sint Jago, de organisator van de bijeenkomst.

Jurist, activist en politicus Sint Jago trok begin dit jaar de aandacht toen ze een bezoek van het koninklijk paar en kroonprinses Amalia aan de Universiteit van Aruba verstoorde met het zingen van een slavenlied. De bijeenkomst met Dr. Umar, die Sint Jago organiseert via haar stichting Beulah, zou aanvankelijk plaatsvinden in het Bijlmer Parktheater in Amsterdam. Maar na protest uit de lhbti-gemeenschap wilde het theater hem geen podium geven.

Theater Zuidplein, de nieuwe locatie, zag zich genoodzaakt zich aan het contract te houden. Wel werd de aankondiging van zijn komst tot twee keer toe van de website gehaald en, aldus Sint Jago, na een juridische aanmaning teruggezet, met een disclaimer waarin afstand werd genomen van de spreker. Als het theater „in een eerder stadium” had geweten van ’s mans omstreden opvattingen, zei directeur Emmelien Matthijsse tegen de Rotterdamse website Vers Beton, „dan had hij het podium niet gekregen”.

Ontvangst met staande ovatie

Het publiek in Rotterdam, dat deels met een gratis bus uit Amsterdam is gekomen, heeft aan deze controverse geen boodschap. Al bij zijn opkomst wordt Dr. Umar ontvangen met gejoel en een staande ovatie, en ook daarna blijft hij continu instemmende kreten en applaus oogsten.

Zijn filosofie in het kort: anderhalve eeuw na het afschaffen van de slavernij worden zwarte mensen in Europa en de Verenigde Staten nog altijd onderdrukt, uitgebuit en tegen elkaar uitgespeeld door de witte meerderheid. De enige manier om een einde te maken aan de „psychologische afhankelijkheid van de agressor” is door zelfvertrouwen, politieke organisatie en volledige economische onafhankelijkheid. Alleen zo kan de Afrikaanse gemeenschap net zo succesvol worden als „de Chinezen”, „de Arabieren” en „de Joden”. „We zijn in oorlog!” roept hij herhaaldelijk.

Dus moeten zwarte mensen niet langer streven naar acceptatie van witte mensen, „de onderdrukkers”. Belangrijk is ook dat ze trouwen en kinderen krijgen met het eigen ras: zwarte mannen moeten niet langer kiezen voor ‘snow bunnies’ – Amerikaans slang voor witte vrouwen.

„De zwarte gemeenschap kan alleen heropgebouwd worden door zwarte mannen en vrouwen. Stop going outside!”

Eis eigen zwarte scholen, supermarkten en banken

Umar Johnson

Onbewezen stellingen

Dr. Umar heeft ook een boodschap speciaal voor Nederland. Nu premier Rutte en de koning excuses hebben aangeboden voor het slavernijverleden, zegt hij, moeten de nazaten zich niet blindstaren op herstelbetalingen. Hij roept zijn publiek op om „groot te denken”: eis eigen zwarte scholen, banken, supermarkten. 25 procent korting op „alle grondstoffen”, dát zou redelijk zijn. Of nooit meer belasting betalen. „Onze voorouders hebben al genoeg belasting betaald.”

Zijn verhaal doorspekt Dr. Umar gretig met onbewezen stellingen en complottheorieën. Een greep: wereldwijd worden zwarte meisjes ontvoerd voor „ondergrondse organenhandel”, coronavaccins zijn „dodelijker dan het virus zelf”, zanger R. Kelly zit niet in de gevangenis wegens het verkrachten van minderjarige meisjes, maar omdat hij de originele opnames van zijn muziek niet aan platenmaatschappijen wilde verkopen.

Ook over geopolitiek heeft Dr Umar iets te zeggen. De recente militaire coups in Afrika? Misschien wel vooruitgang ten opzichte van al die afgezette presidenten die hun volk en Afrika en de Afrikanen in het algemeen in de steek hebben gelaten. Dr Umar hoopt dat de nieuwe leiders „the real deal” zijn.

Zijn meest omstreden uitspraak doet hij aan het einde van de avond. Tijdens het vragenrondje na afloop van zijn speech vaart hij uit tegen „kindertransgenderisme”. Dat is, zegt Dr. Umar, onderdeel van een „agenda” om „onze mensen” te „ontvolken”: een „zwarte genocide”. Maar, voegt hij daaraan toe: „We zijn nog altijd het snelst groeiende ras in de wereld!” De zaal vindt het prachtig.

Monologen

Na afloop drommen de aanwezigen rond Dr. Umar om met hem op de foto te kunnen. Sommigen doen de black power-groet, met de vuist in de lucht. Anderen hebben een rood-zwart-groene black pride-vlag bij zich. In gesprek gaan met de aanwezigen over de uitspraken van Dr. Umar is lastig. De meesten bezoekers zijn wantrouwend en willen niet praten met de verslaggever, anderen verliezen zich in lange monologen.

Organisator Gisele Sint Jago zegt de volgende dag aan de telefoon dat ze blij is dat het evenement is doorgegaan, „ondanks de boycot”. Zwarte organisaties zoals NiNsee, Landelijk Platform Slavernijverleden, Omroep Zwart en The Black Archives reageerden volgens haar geen van allen op een uitnodiging tot samenwerking.

Ze is het „niet honderd procent eens” met alle opvattingen van Dr. Umar. Zo denkt ze anders over gemengde huwelijken. Zijn ideeën over ‘transgenderisme’ steunt Sint Jago wel. De opmerking in Rotterdam over de ‘zwarte genocide’ noemt ze „inderdaad geen kattenpis”. „Maar in het verleden zijn ook dingen gezegd waar iedereen over viel en die toch waar bleken te zijn. Niemand heeft de wijsheid in pacht.”