Wat vindt NRC | De Tweede Kamer verdient uitbreiding, maar vooral een debat over haar eigen prioriteiten

Posted on September 1, 2023 by admin

N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.

Vertrekkende Tweede Kamerleden

1 september 2023

Leestijd 2 minuten

Tijdens de formatie van het eerste Paarse kabinet (PvdA, VVD en D66) in 1994 zat PvdA-leider Wim Kok met een probleem: hij zou als leider van de grootste partij premier worden, maar zijn collega-partijleiders Frits Bolkestein (VVD) en Hans van Mierlo (D66) wilden fractievoorzitter blijven. Op die manier konden ze maximaal invloed uitoefenen op dit historische politieke experiment, het eerste kabinet in de parlementaire geschiedenis zonder confessionelen. Bolkestein was niet over te halen om naar het kabinet te gaan, en bleef in de jaren erop als fractievoorzitter zijn partij kleur geven. Van Mierlo liet zich overhalen minister van Buitenlandse Zaken te worden, tot opluchting van Kok. Een politicus van zijn statuur in de Kamer is levensgevaarlijk voor een kabinet, begreep Kok. Het is een verhaal uit een tijd dat de Tweede Kamer nog gold als het hoogst bereikbare podium in de politiek. In het kabinet werd beleid gemaakt, in de Kamer werden politiek en polemiek bedreven.

Wat is er over van die reputatie van de Tweede Kamer? De vraag stellen is hem beantwoorden. Het parlement is versnipperd in 21 fracties, en heeft mede daardoor ernstig aan gezag en invloed ingeboet. De Kamer maakt wetten, controleert de regering en vertegenwoordigt de bevolking. Maar al die drie taken hebben aan kwaliteit verloren. Wetgeving is taai, kost veel tijd en levert weinig zendtijd op, en is daarom niet meer populair. Coalitiepartijen is dualisme vreemd. De radicaal-rechtse flank is te vaak irrelevant, omdat oppositie voeren meer is dan kansloze moties van wantrouwen indienen. Tientallen Kamerleden zeggen nu al niet terug te willen na de verkiezingen. Die leegloop van de Tweede Kamer is te betreuren, maar ook verklaarbaar. Het werk is zwaar, Kamerleden ontvangen bedreigingen en komen steeds minder toe aan hun controlerende en wetgevende taken. Het is, kort gezegd, een ondankbaar vak geworden.

Helemaal treurig is het dat op de lange lijst van vertrekkende Kamerleden juist veel namen staan van volksvertegenwoordigers die hun vak verstaan. Om er een paar te noemen: Renske Leijten (SP) speelde een cruciale rol in het naar boven halen van het Toeslagenschandaal. Farid Azarkan (Denk) bleef wijzen op de racistische grondtonen van dit dossier. Kees van der Staaij (SGP) was met zijn mild-kritische houding onmisbaar in veel gepolariseerde debatten. Steven van Weijenberg (D66) en Corinne Ellemeet (GroenLinks) zijn bevlogen Kamerleden met een immense dossierkennis. En Sylvana Simons (BIJ1) introduceerde het onderwerp institutioneel racisme in de Haagse instituties. Het zijn stuk voor stuk Kamerleden die het imago van het parlement als tandeloos bestuursorgaan ontkrachten. Een parlementair onderzoek naar de toeslagen bracht het kabinet-Rutte III ten val. De parlementaire enquête naar de gaswinning in Groningen was inhoudelijk gedegen én genadeloos. De Kamer doet er nog steeds toe, ondanks dat het na vier kabinetten-Rutte lijkt of heel Den Haag moe is, en snakt naar een nieuw tijdperk zonder de verstikkende deken van Rutte.

Toegenomen werkdruk en de oververhitting van het maatschappelijk debat zijn twee ingrediënten die veel vertrekkers noemen. En beide ontwikkelingen zijn zorgwekkend. De bedreigingen waar Kamerleden aan blootstaan verdienen veel meer zorg en aandacht, want ze vreten aan de wortels van de democratie. Kamerleden zijn vaak bang hierover te praten, en daardoor blijft het onderwerp onder de radar.

Over de aanpak van de werkdruk deden Volt en ChristenUnie deze week een gedurfd voorstel: ze willen de Kamer uitbreiden van 150 naar 250 leden. Dat is een goed en sympathiek idee. Het zou het wetgevende en controlerende werk van de Kamer ten goede kunnen komen. Er is bovendien een historisch argument: Rudolph Thorbecke, de man achter de Grondwet van 1848, had al bedacht dat de Kamer moest meegroeien met de bevolking. Dat is maar één keer gebeurd: in 1956 (van 100 naar 150 leden). Maar nu uitbreiden om de hoge werkdruk aan te pakken is een stap te snel en riekt naar symptoombestrijding. De aard van het werk moet eerst veranderen. De Kamer doet veel taken die niet nodig zijn. De eindeloze brij aan zinloze moties, waar elke dinsdag over gestemd wordt, kan veel korter. Kamerleden hoeven niet steeds te scoren, hoeven niet voortdurend in beeld, en moeten zich dat door hun partijleider of woordvoerder ook niet laten aanpraten. De lange adem loont, dat bewees het spitwerk in het Toeslagenschandaal en ‘Groningen’. Eerst moet de Tweede Kamer haar eigen prioriteiten weer op orde hebben, daarna is uitbreiding een goed idee.

Een versie van dit artikel verscheen ook in de krant van 2 september 2023.

Pro-Palestijns protest op Mediapark, omdat NOS ‘Israëlisch frame’ zou overnemen

admin
November 26, 2024
0

Actiegroep XR Justice Now, een tak van klimaatgroep Extinction Rebellion, protesteert dinsdagochtend bij het NOS-gebouw op het Mediapark in Hilversum. Ongeveer twintig demonstranten, sommigen gehuld in witte pakken met afdrukken van rode handen erop, scanderen „NOS, schande, bloed aan je handen”. Ook hebben ze spandoeken aan het gebouw opgehangen met de leuzen „NOS stop legitimatie van genocide” en „Taal is niet neutraal”. Drie aan elkaar vastgeketende actievoerders met gezichtsbedekking liggen voor de ingang.

De actiegroep vindt dat de publieke omroep geweld en genocide „legitimeert”, omdat het „klakkeloos” de „Israëlische framing” zou overnemen, zo is te lezen in een verklaring op de Instagram-pagina van de groep. XR Justice Now geeft in de verklaring geen voorbeelden van de gehekelde berichtgeving.

NOS ontstemt

De demonstranten roepen de NOS op om „haar plicht” na te komen door op een „onbevooroordeelde en waarheidsgetrouwe” manier verslag te doen van de situatie in het Midden-Oosten. Ze vinden dat de woordkeuze van NOS-journalisten „direct invloed” heeft op de werkelijkheid.

De NOS is niet te spreken over de actie. “Over onze journalistieke keuzes of ons woordgebruik gaan we altijd graag met iedereen in gesprek. Dit is alleen niet de manier”, laat Giselle van Cann, hoofdredacteur van NOS Nieuws weten. „Ik vind het onaanvaardbaar dat deze demonstranten de toegang tot onze redactie vanochtend blokkeren, en dat mijn collega’s zich onveilig voelen,” zegt ze.

Politie aanwezig

De politie is aanwezig, maar grijpt vooralsnog niet in, schrijft de NOS. Volgens een woordvoerder van de publieke omroep heeft het protest geen invloed op de programmering.

De subgroep van Extinction Rebellion zegt ook de aandacht te willen vestigen op de „systematische Israëlische aanvallen” op journalisten die volgens de actiegroep als „oorlogsmisdaden” moeten worden bestempeld. XR Justice Now had het protest live uitgezonden op Instagram en trok zo’n twintig kijkers.

Politie op twee gevallen na tevreden over optreden tijdens pro-Palestijnse studentenprotesten UvA

admin
November 26, 2024
0

De politie heeft tijdens de studentenprotesten op campussen van de Universiteit van Amsterdam (UvA) afgelopen voorjaar in twee gevallen buitenproportioneel geweld gebruikt tegen pro-Palestijnse demonstranten. Dat concludeert de politie op basis van een intern onderzoek. In het algemeen zou het geweld „goed toegepast” en „uitlegbaar” zijn geweest, schrijft de politie.

In navolging van grootschalige studentenprotesten op campussen in de Verenigde Staten, organiseerden Nederlandse pro-Palestijnse actiegroepen afgelopen voorjaar ook demonstraties in Amsterdam. Zowel op de Roeterseilandcampus als bij Oudemanhuispoort, twee locaties van de UvA, kwamen honderden demonstranten samen met de intentie om daar te overnachten. Ze zetten tenten op, brachten eten mee en wierpen barricades op om de politie tegen te houden. Op beide locaties gebruikte de politie geweld om de demonstranten uiteindelijk weg te krijgen.

‚Naar de grond gewerkt’

In één geval zou een politiemedewerker zijn uitgescholden voor „vuile kankerlijer”, waarna de agent de persoon „naar de grond werkte”. Dat had niet mogen gebeuren, stelt de politie. In het andere geval zou een agent van de Mobiele Eenheid (ME) meermaals een demonstrant hebben geslagen met de wapenstok terwijl die geen kant op kon en geen gevaar vormde. Ook dit vond niet „binnen het wettelijk kader” plaats, oordeelde de hulpofficier van justitie.

In totaal hebben 59 mensen klachten ingediend vanwege het politieoptreden bij de UvA-protesten. In meer dan de helft van de gevallen kwamen die van mensen die de demonstraties niet zelf hadden bijgewoond maar filmpjes hadden gezien. Met die klachten doet de politie niets. De overige klachten, van mensen die fysieke of emotionele schade zeggen te hebben opgelopen, leidden uiteindelijk tot vier aangiften, die het OM nog moet wegen.

De Amsterdamse politiechef Peter Holla schrijft in een brief naar de veiligheidsdriehoek dat hij het betreurt als mensen nog steeds last hebben van het politiegeweld. Hij vraagt ook om begrip voor de agenten. „Agenten zijn bekogeld met stenen en zwaar vuurwerk, werden met brandblussers in hun gezicht gespoten en werden zelfs aangevallen met ammonia.” Tien agenten zijn gewond geraakt, van wie één blijvende tinnitus heeft opgelopen.

Tv-recensie | Laat quizmarathondeelnemers af en toe even op hun rug liggen en naar de wolken kijken

admin
November 26, 2024
0

„Laat de mensen maar leven, als ze dat willen, en daarna doodgaan, ieder op zijn beurt”, schreef Wisława Szymborska in 2002. „Zij, de wolken, hebben met heel dat vreemde gedoe niets te maken.” De woorden van de Poolse dichteres stonden aan het eind van Even lucht (EO) in de wolken geschreven, als een wijsheid die de korte documentaire in perspectief moest plaatsen. De afgelopen twintig minuten waren gevuld geweest met beelden van mensen die op hun rug in de achtertuin, op een grasveld of naast een kippenhok lagen. Op verzoek van de documentairemakers namen ze daar de tijd om midden op de dag hun blik omhoog te keren. Met hun ogen op de wolken vertelden ze waar hun gedachten nu naartoe gingen.

Bij de jonge deelnemers richtten die gedachten zich vooral op de toekomst en alle angsten en verlangens die daarbij kwamen kijken, terwijl de oudere deelnemers veelal terugblikten op het verleden: soms tevreden, soms met spijt. De thema’s die de wolkenkijkers bezighielden varieerden van behapbaar en concreet tot beangstigend groot. Latrelaties en terminale ziektes, vliegvakanties en klimaatverandering. Ik kwam er niet over uit of ik dat troostrijk of juist beangstigend vond: het idee dat je die dromen en zorgen met zo veel mensen deelt. En dat het de wolken die aan je voorbijtrekken uiteindelijk worst zal wezen hoe veel van je dromen en nachtmerries werkelijkheid worden.

Omdat maandag me wat vroeg leek voor een existentiële crisis ruilde ik de wolken in voor SBS6 (in jargon noemen we dit ook wel een ‘vibe shift’). Daar is sinds vorige week iedere avond Lotto De Quizmarathon (Talpa) te zien – of, in de woorden van presentator Rob Kamphues: „Het grootste quizevenement uit de Nederlandse tv-geschiedenis”, bestaande uit „zo’n 32 uur lang alleen maar quizen, quizen en nog eens quizen, met een selectie van de meest fanatieke quizfanaten .” Die quizfanaten nemen de uitdaging ontroerend serieus en worden behandeld als ware artiesten. Niet alleen kunnen ze backstage gebruikmaken van „speciale faciliteiten”, waaronder een ijsbad, een hometrainer en een doos Trivial Pursuit; ze mochten van tevoren ook een rider (wensenlijst) inleveren met „etenswaar die goed is om supergefocust de 32 uur durende marathon door te komen.” Zo kan het dat ze tussen de quizrondes door met een verhit hoofd de coulissen inlopen terwijl ze dingen zeggen als: „Het is nu tijd voor de hummus.”

Spijtig is het wel dat de marathon is opgeknipt en uitgesmeerd over meerdere weken. Dat geeft je als kijker de gelegenheid om je avond na avond iets slechter te voelen over je groeiende ongeduld. Want geef toe: je kijkt niet voor de triviafeitjes. Je kijkt omdat je wil zien hoe lang het duurt voor de hummus uitwerkt en de eerste uitgeputte quizfanaat van de hometrainer dondert.

Slaaptekort

Misschien dat de bedenkers van het format voorvoelden dat veel kijkers om die reden pas bij de laatste afleveringen aanhaken, als het slaaptekort van de kandidaten het best zichtbaar wordt. Dat dat de reden is voor het extra drama-element dat ze hebben toegevoegd: de kandidaten delen zich steeds op in twee teams, en aan het eind van elke ronde stemt het verliezende team een van de eigen leden weg. Het weggestemde lid mag dan weer zelf een ander teamlid aanwijzen om het tegen op te nemen in een duel. Wie verliest, vertrekt.

Al dat gehannes met messen in ruggen leidde in aflevering één al tot betraande oogjes bij de weggestemde deelnemer. Zo’n deelnemer zou je eigenlijk ook even buiten op zijn rug moeten leggen, vind ik. Voor een beetje perspectief. „Laat de mensen maar quizzen, als ze dat willen”, zou je tegen hem moeten zeggen; „en daarna weggestemd worden, ieder op zijn beurt. Zij, de wolken, hebben met dat hele vreemde gedoe niets te maken.”