N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Schadeprocedure Financieel activist Pieter Lakeman wil vier oud-bestuurders verantwoordelijk stellen voor de geleden schade van certificaathouders. Deze ‘aandelen zonder stemrecht’ zijn veel minder waard geworden nadat Triodos de handel erin niet langer faciliteerde.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data104567390-7b8783.jpg)
Een groep certificaathouders van Triodos wil van vier voormalige bestuurders van de duurzame bank een schadevergoeding afdwingen, omdat hun certificaten van de duurzame bank door acties van de bestuurders veel minder waard zouden zijn geworden. Dat heeft financieel activist Pieter Lakeman, die de stichting Red Triodos ondersteunt, maandag bekendgemaakt.
Lakeman, bekend als nagel aan de doodkist van DSB Bank met zijn oproep in 2009 om geld weg te halen bij de bank, richt zijn vizier onder meer op oud-bestuursvoorzitter Peter Blom. Hij gaf tussen 1997 en 2021 leiding aan de duurzame bank. Daarnaast gaat het om financieel bestuurder André Haag, die in 2020 bij Triodos begon maar in 2022 overstapte naar De Volksbank, Pierre Herman Aeby, die voor Haag financieel de leiding had en tot slot bestuurslid Jeltje Joukje Banga-Witte.
Bij Red Triodos hebben zich tot nu 450 mensen aangemeld die gezamenlijk 280.000 certificaten van de duurzame bank in handen hebben. Zij menen gedupeerd te zijn door Triodos toen tijdens de coronapandemie de handel in certificaten werd stilgelegd.
Tot de coronapandemie faciliteerde Triodos de handel in de aandelen zonder stemrecht zelf, tegen een prijs gebaseerd op de boekwaarde van de bank. Dat was vlak voor de stillegging in 2020 84 euro.
Tijdens de coronacrisis waren er echter te veel verkopers en te weinig kopers, terwijl de bank maar voor een beperkt bedrag de certificaten zelf mocht opkopen. De bank probeerde in 2021 de handel nog te openen, maar dat ging weer mis. Sindsdien lag de handel volledig stil, en konden de 43.000 certificaathouders jaren niet bij hun gezamenlijke inleg van circa 1 miljard euro.
Sinds begin juli is de handel weer geopend, via een openbaar handelsplatform. Daar wordt de prijs gebaseerd op vraag en aanbod. In de laatste handelsronde zijn certificaten voor 40 euro verkocht. Op het dieptepunt was dat 22,50 euro.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data104076315-c8cc82.jpg)
Volgens Lakeman hebben de certificaathouders een goede kans op een schadevergoeding vanwege een uitspraak van de Ondernemingskamer eerder dit jaar. Het Amsterdamse gerechtshof besliste weliswaar dat er geen onderzoek moest komen naar mogelijk wanbeleid van Triodos rond de handel in certificaten – dat was namelijk niet in het huidige belang van de certificaathouders. Maar het hof was in de uitspraak wel kritisch op het bankbestuur en de raad van commissarissen in het verleden.
De Ondernemingskamer schreef „niet goed te begrijpen” waarom, nadat in 2017 intern bij de bank duidelijk werd dat het interne handelssysteem ernstige risico’s met zich meebracht, er niet direct een concreet plan is opgesteld voor alternatieven en er geen noodscenario opgetuigd werd voor het geval het handelssysteem daadwerkelijk zou vastlopen. Het bestuur erkende weliswaar dat er risico’s kleefden aan het systeem „maar tot concrete plannen en maatregelen heeft dit in die periode niet geleid”.
Eerste stap
Blom werkte bij Triodos sinds de oprichting in 1980. Tussen 1997 en 2021 was hij bestuursvoorzitter van de bank. Op dit moment is Blom commissaris van De Nederlandsche Bank. Die functie heeft hij echter vorig jaar tijdelijk neergelegd vanwege de juridische procedures rond de certificaten van zijn voormalige werkgever.
Lakeman heeft nu als eerste stap in brieven aan de vier voormalig bestuurders gevraagd voor welk bedrag zij een aansprakelijkheidsverzekering hebben – die overigens betaald is door Triodos. De hoogte van die verzekering bepaalt volgens de financiële actievoerder voor hoeveel certificaathouders hij een schadevergoeding zou kunnen afdwingen bij de rechter.
Lakeman sluit niet uit dat hij ook nog schade gaat proberen te verhalen op de bank zelf. Triodos Tragedie, een andere groep van zeshonderd certificaathouders, kondigde eerder deze maand al wel een claimactie aan richting de bank. In Spanje lopen er bovendien verschillende individuele zaken, waarbij de bank tot nu meer zaken heeft verloren dan gewonnen.
Huidig bestuursvoorzitter Jeroen Rijpkema zei eerder tegen NRC dat claims tegen Triodos niet in het belang zijn van certificaathouders, omdat rechtszaken niet goed zijn voor het vertrouwen in de bank (en daarmee ook voor de waarde). Maar ook omdat wanneer mensen een schadevergoeding eisen van de bank, die moet worden betaald door alle certificaathouders sámen. „Het kapitaal van de bank is van hen […] Naar onze overtuiging is het beter om samen rónd de bank te staan en te kijken naar de toekomst. Maar: iedereen is vrij zijn eigen keuzes te maken.”
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data104100780-289741.jpg)
Stichting Certificaathouders Triodos Bank (SCTB), waar veruit de meeste mensen bij zijn aangesloten (drieduizend), was de partij die eerder naar de Ondernemingskamer stapte voor een onderzoek naar wanbeleid. Sinds de afwijzing van dat onderzoek hanteerde die stichting in eerste instantie een constructieve houding richting de bank. Vorige week maakte SCTB echter bekend alle gesprekken met Triodos te hebben opgeschort, nadat ze naar eigen zeggen geen enkel antwoord had gekregen op een aantal vragen tijdens de bekendmaking van de – weliswaar zeer positieve – halfjaarcijfers. „Als men een verdere constructieve relatie met onze Stichting belangrijk vindt, dan moeten er concrete toezeggingen komen […] Als dat niet gebeurt, zullen wij ons bezinnen op een andere strategie met betrekking tot onze positie ten opzichte van de bank.”
