N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Voordracht Het kabinet stelt Wopke Hoekstra kandidaat als Eurocommissaris. Hij zal Timmermans’ Green Deal overnemen, maar moet vooral de klimaattop in Doha voor de EU tot een goed eind brengen.
Minister van Buitenlandse Zaken Wopke Hoekstra (CDA) wordt de nieuwe Eurocommissaris voor Nederland. Haagse bronnen bevestigen dat het demissionaire kabinet Hoekstra vrijdag voordraagt als opvolger van Frans Timmermans, die eerder deze week in Brussel zijn ontslag indiende om lijsttrekker te worden voor de samenwerkende partijen GroenLinks-PvdA.
De kans is groot dat Hoekstra de klimaatportefeuille van Timmermans overneemt. Zeker is zijn benoeming nog niet: het Europees Parlement moet zich nog over zijn aanstelling buigen en die met een meerderheid goedkeuren. Hoe dan ook krijgt Nederland met Hoekstra niet de invloedrijke positie die Timmermans had. Waar de PvdA’er als eerste vicevoorzitter en hoofd van de Green Deal de op-een-na machtigste persoon binnen de Europese Commissie was, wordt Hoekstra ‘gewoon’ Eurocommissaris. De Slovaak Maros Sefcovic neemt Timmermans andere taken over.
Lees ook: Hoekstra werd nooit de verlosser van het CDA
Gebrekkige begrotingsdiscipline
Hoekstra is sinds begin 2022 minister van Buitenlandse Zaken. De jaren daarvoor was hij minister van Financiën. In die laatste rol maakte hij in Europa niet louter vrienden. Berucht werd hij door de manier waarop hij op het hoogtepunt van de eerste coronagolf Zuid-Europese landen hekelde om hun gebrekkige begrotingsdiscipline. Het leidde tot op het hoogste politieke niveau tot felle verontwaardiging en woede.
Hoekstra werd in 2020 CDA-leider nadat lijsttrekker en minister van Volksgezondheid Hugo de Jonge afstand deed van de baan omdat de corona-epidimie een te zwaar beslag op hem legde. Bij de Kamerverkiezingen in 2021 leed het CDA echter opnieuw een verkiezingsnederlaag. In interviews liet Hoekstra daarna weten zich meer als ‘bestuurder’ dan als politicus te zien.
Hoekstra arriveert in Brussel op het moment dat de Green Deal in de eindfase zit. Met nieuwe wetsvoorstellen hoeft hij nauwelijks meer te komen en ook de onderhandelingen over belangrijke plannen als het vergroenen van de auto-industrie en nieuwe emissieheffingen zijn afgerond.
Mondiale klimaatconferentie
Belangrijk en urgent is wel de aankomende mondiale klimaatconferentie in Dubai. Eind november zal Hoekstra daar als hoofdonderhandelaar namens de Europese Unie andere landen moeten overtuigen hun ambities te verhogen en bij te dragen aan klimaatfondsen. Makkelijk wordt dat niet – in aanloop naar de conferentie zal Hoekstra dan ook razendsnel contacten moeten leggen en zich de rol van ‘klimaat-topdiplomaat’ eigen moeten maken.
Daarbij moet de Commissie begin 2024 ook een nieuwe, hogere klimaatambitie voor 2040 presenteren. Een wetenschappelijke adviesraad adviseerde onlangs het reductiedoel op ten minste 90 procent te leggen, maar hoe hoog de ambitie daadwerkelijk wordt hangt ook af van waarvoor in Brussel nog politieke steun is – in aanloop naar spannende Europese verkiezingen volgend jaar juni.