N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Reportage
Maanmissie De landing van de eerste Indiase sonde op de maan wordt trots gevierd. Het voelt alsof India ‘volwassen is geworden’.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data104337896-7cbdb1.jpg)
In het Nehru Planetarium in New Delhi breekt een uitgelaten gejoel los als de Indiase ruimtesonde op de maan landt. Het moment bezorgt de 28-jarige Manya „kippenvel”. Ze is samen met haar verloofde Aryan (33) naar het museum gekomen, waar de sonde via een livestream van de nationale ruimtevaartorganisatie ISRO te volgen is. Honderden bezoekers zitten in het theater waar doorgaans videoprojecties worden vertoond, of verdringen elkaar in de gang, hun vuisten de triomfantelijk de lucht in. Enkele ouders nemen hun kinderen op de schouders om de schermen te kunnen zien.
Manya is lerares bètawetenschappen op een middelbare school. Aryan, die makkelijk een kop boven haar uitsteekt en blij haar hand vasthoudt, studeerde internationale betrekkingen. „Dit combineert grappig genoeg onze interesses”, zegt Aryan: „India wordt belangrijker in de wereld, en toont hiermee aan dat het zelfs buiten de aarde een macht is om rekening mee te houden!”
Het Nehru Planetarium, een populair museum in het centrum van de Indiase hoofdstad, heeft een vaste tentoonstelling over de belangrijkste momenten in de geschiedenis van de Indiase ruimtevaart. Nu worden maquettes van ruimtetoestellen als achtergrond gebruikt voor de journaaluitzendingen. Academisch medewerkers staan klaar om het unieke moment van commentaar te voorzien voor de aanwezige studenten en gezinnen. Hun opwinding is voelbaar. Een slinger aan het plafond boven het kaartjesloket toont de tekst ‘chandrayaan’. Het betekent ‘maanvehikel’ in het sanskriet, de noemer voor de maanmissies van de ISRO.
Aftellen tot de landing
De ontknoping komt vrijwel precies om zes uur woensdagavond, zoals aangekondigd door de hoofdonderzoeker van de maanmissie. Dan komt het onbemande landingstoestel Chandrayaan-3 neer op het maanoppervlak. In het Planetarium tellen de toeschouwers de meters tot de landing af. Zo wordt India het eerste land dat op de zuidpool van de maan landt.
Met het succes van de Chandrayaan-3-missie schaart India zich onder een selecte groep landen die de maan hebben bereikt. De primeur bewijst dat het ruimtevaartprogramma van het Zuid-Aziatische land volwassen is geworden.
De ISRO lanceerde de eerste Chandrayaan-maanmissie in 2008 en vond toen bewijs van watermoleculen op de maan. Chandrayaan-2 had er in 2018 moeten landen, maar stortte neer. Het stel uit Gurugram, een grote satellietstad van Delhi, herinnert zich de „ontmoediging” door die mislukte missie. „Ik vind het knap dat het de wetenschappers is gelukt zo snel met een nieuw plan te komen, dat wel lukt”, aldus Aryan. En dan had de organisatie, in vergelijking met andere nationale programma’s, nog een bescheiden budget, weet hij tevreden.
Sinds de Chandrayaan-3 op 14 juli werd gelanceerd, hebben de Indiase media het toestel geen moment uit het oog verloren. Ze berichtten uitvoerig over elk behaald ijkpunt en deelden alle foto’s die het toestel onderweg stuurde. Grote media hielden liveblogs bij. De spanning werd nóg wat groter toen op zondag bekend werd dat een Russische landingsmissie, de Loena 25, die ook op de maanzuidpool gericht was, was neergestort.
Woensdagochtend werden op meerdere plekken in het land speciale gebeds- en offerceremonies gehouden voor een veilige landing en op sommige scholen werd de livestream in de klas bekeken. ISRO zond live uit vanuit het commandocentrum van het hoofdkwartier in Bengalore, in het zuiden van het land. In die stad keken mensen mee op schermen op straat.
Nervositeit
Op diezelfde livestream schakelt het Nehru Planetarium van New Delhi in. Terwijl woensdagavond de sonde het maanoppervlak nadert, wordt een groep discussiërende studenten tot stilte gemaand. Bij het aftellen kan een wetenschappelijk medewerker van het Planetarium zich niet inhouden: „Laten we niet vergeten dat dit het moment was dat ons vorige maantoestel crashte”, klinkt het door zijn microfoon. „Je moet de sfeer iets beter inschatten, vriend”, mompelt iemand. Maar de nervositeit wordt vrijwel direct verbroken, want precies op tijd, met onder zich de exact benodigde voortstuwing van de motor, schuiven de pootjes van de Chandrayaan-3 uit. Dan barst iedereen – het publiek in New Delhi en de wetenschappers en techneuten in Bangalore – in luid gejuich uit.
Boven het feestgedruis uit is nog net één simpele aankondiging te horen: „We hebben een zachte, veilige landing volbracht. India is ON the moon.”
India is nu zelfs buiten de aarde een macht om rekening mee te houden
Die boodschap is misschien extra welkom voor één belangrijke toeschouwer: Narendra Modi, die is ingeschakeld via een digitale verbinding. Op hét moment van de landing, deelt het maantoestel zelfs een splitscreen met de premier, die met een klein vlaggetje zwaait. Hij is de eerste die de ISRO-wetenschappers feliciteert. De regeringsleider is in Zuid-Afrika voor de BRICS-top van opkomende economieën. Daar heeft hij geopperd dat de vijf opkomende economieën gaan samenwerken aan ruimte-exploratie. Technologie en innovatie zijn speerpunten van Modi’s beleid, om een eigen markt en economie te krijgen die gebaseerd is op geavanceerde know-how. Het ruimtevaarttoestel is volledig in India zelf ontwikkeld, wat past binnen dat ‘Make in India’-ideaalbeeld van de premier. In de afgelopen dagen kwam daarop nukkige kritiek van oppositiepolitici. Die vonden dat Modi en zijn medestanders zich de Chandrayaan-3 te veel als hun eigen succes toeëigenden.
Hoe dan ook is in New Delhi tijdens het evenement moeilijk te ontkennen dat de missie wordt opgevat als een nationaal project – en de gelukte landing als bron van nationale trots. Er zijn al speelgoedversies van het ruimtetoestel te koop.
Keshav Sherma, ruimte-enthousiast en verkoper van wetenschappelijke meetinstrumenten, is ook trots. „We laten de toekomst zien.” Hij zal vol ongeduld wachten op de onderzoeksresultaten van Chandrayaan-3, onder meer de zoektocht naar water op het ruige oppervlak van de maanzuidpool. Vanwege de wetenschappelijke doorbraken die er in het verschiet liggen, zegt hij het „verdrietig” te vinden dat de Russische maanmissie op niets is uitgelopen. „De landen en de vlaggen zijn eigenlijk niet belangrijk voor de vooruitgang van onze kennis. De trots en de wetenschap bestaan nu naast elkaar.” De Russische ruimtevaartorganisatie Roskosmos stuurde ISRO woensdag een felicitatie.
