Drank, drugs en telefonische oplichting in docuserie ‘Telemarketers’

Recensie Media

Docuserie ‘Telemarketers’ toont de krankzinnige praktijken van een dubieus telemarketingbedrijf in de VS. Maar door ook de maatschappelijke kant van het verhaal te belichten, is de serie meer dan de freakshow die het in het begin lijkt.

Patrick J. Pespas tijdens zijn werk bij het louche Amerikaanse telemarketingbedrijf CDG.
Patrick J. Pespas tijdens zijn werk bij het louche Amerikaanse telemarketingbedrijf CDG. Beeld HBO Max

Goedenavond, bel ik gelegen? Telefonische verkopers, de meeste mensen hebben er op zijn zachtst gezegd geen zin in. Ze bellen op de minst gelegen momenten met aanbiedingen en nemen niet snel genoegen met een simpel ‘nee’. Irritant, maar het kan veel extremer, toont de hoogst vermakelijke documentaireserie Telemarketers.

Regisseur Sam Lipman-Stern ging in 2001 werken bij het louche Amerikaanse telemarketingbedrijf CDG (Civil Development Group). Medewerkers van CDG wierven fondsen voor allerlei goede doelen, waaronder organisaties voor politieagenten, de brandweer en kankerpatiënten. Wat de donateurs niet wisten: vrijwel alle opbrengsten gingen naar het bedrijf zelf en niet naar de organisaties waarvoor gebeld werd. Op het kantoor in New Jersey, waar Lipman-Stern aan de slag ging, heerste totale anarchie. Medewerkers zopen, gebruikten openlijk drugs en lieten zich tatoeëren terwijl ze aan het bellen waren. Veel van de bellers kwamen rechtstreeks uit de gevangenis. Zolang de financiële doelen werden gehaald, vond de leiding alles best. „Als je kunt praten en lezen, ben je aangenomen”, zegt een ex-medewerker daarover in de serie.

Lipman-Stern besloot na een tijdje om de chaos op de werkvloer te filmen en voor de gein op YouTube te zetten. De eerste aflevering van Telemarketers bestaat voor een groot deel uit beelden uit die tijd, gecombineerd met recente interviews met voormalig medewerkers. We zien hoe stickers werden ingezet als geheim wapen. Die werden cadeau gedaan na een donatie. De boodschap: misschien krijgt u geen verkeersboete als u er eentje van de politiebond op de auto plakt! Maar eerst betalen, graag. De ster van het kantoor was Patrick J. Pespas, door iedereen Pat genoemd. Zelfs als hij half slapend in een drugsroes achter zijn scherm zat, wist hij nog geld binnen te slepen.

Excentrieke figuren

Wat begint als een serie vol excentrieke figuren en wilde verhalen wordt gaandeweg meer een onderzoeksverhaal: Lipman-Stern en Pespas raken bevriend en beginnen zich ongemakkelijk te voelen over de dubieuze tactieken van het bedrijf. En weten de goede doelen echt niet van de misstanden? De twee besluiten, zonder enige journalistieke kennis van zaken, in het onderwerp te duiken en een film te maken. Wat de beroemde documentairemaker Michael Moore kan, kunnen wij ook, denken ze.

Tegen The New York Times vertelde de regisseur over die periode: „Pat en ik waren allebei geobsedeerd door het verhaal, maar we hadden geen idee wat we aan het doen waren. Maar we waren gepassioneerd en hadden tijd over. We begonnen met het bellen van alle betrokken goede doelen.”

Pespas neemt in de serie met plezier de rol van interviewer en hoofdpersonage op zich. Ondanks zijn duidelijke tekortkomingen is hij een innemend figuur, vol sterke verhalen en komische uitspraken. En je merkt dat hij iets goeds wilt doen, ook al pakt hij dat vaak bijzonder onhandig aan. Het maakt Telemarketers vaak meer karakterstudie dan keiharde onderzoeksjournalistiek.

Patrick J. Pespas en Sam Lipman-Stern.
Beeld HBO Max

Oplichters moeilijk te pakken

Twintig jaar na de eerste pogingen van de twee vrienden is er nu een echte docuserie van drie afleveringen, mede geproduceerd door de broers Benny en Josh Safdie (regisseurs van de veelgeprezen misdaadthriller Uncut Gems). Benny Safdie gaf ze in 2020 het advies om hun onderzoek naar de telemarketing, fondsenwerving en de mogelijk dubieuze rol van de politieorganisaties weer op te pakken. CDG ging op een gegeven moment ten onder, maar de invloed van het bedrijf op vele andere schimmige telemarketingbedrijven is zeker in de VS nog altijd groot. De oplichters zijn moeilijk uit te roeien, zo blijkt.

Zeker in de laatste aflevering zie je de invloed van de professionals die zich aansloten bij het project. Pespas, die nog steeds klungelig te werk gaat, krijgt steeds meer invloedrijke mensen te spreken.

Lipman-Stern en co-regisseur Adam Bhala Lough volgen ondertussen ook nu telemarketeers en laten zien hoe de oplichters en hun werknemers tegenwoordig werken. Een van hun bronnen legt eerlijk uit waarom juist de mensen aan de onderkant van de samenleving zo geschikt zijn om de dubieuze telemarketing te doen. Arme drugsverslaafden weten hoe je geld ophaalt, legt hij uit. Dat was ook waarom CDG zo lang door kon gaan: medewerkers durfden niets te zeggen over misstanden, omdat ze bang waren dat ze dan zelf opgepakt zouden worden en weer de cel in zouden moeten.

Door ook de maatschappelijke kant van het verhaal te belichten, is Telemarketers meer dan de freakshow die het in het begin een beetje lijkt. De amateuristische en soms chaotische aanpak geeft de serie ook enige charme mee. Naast misstanden zie je in de oude beelden ook kameraadschap. Sommige geïnterviewden kijken ondanks alles met enige weemoed terug op hun tijd in een kantoor zonder regels: „Het was alsof je elke dag naar een groot feest ging.”

https://www.youtube.com/watch?v=5EhxXmSsdOs