Donald Trump blijft zijn partij domineren, maar kan zij met hem nog wel winnen?

Dauw glinstert op de velden en de mist moet nog optrekken tussen de groene heuvels van Georgia, als bij de Farmers Store in Cedartown het leven op gang komt. Vanaf vijf uur ’s ochtends kunnen de gasten terecht bij het tankstationnetje, dat bovenal een broodjeszaak en lokaal trefpunt is. De voornamelijk mannelijke klanten bestellen koffie of frisdrank, een bordje grutten, een ontbijtbroodje met ei, bacon, worst, kip of barbecuevlees. Daarna nemen ze onder het systeemplafond plaats aan een van de drie plastic klaptafels om nog voor zonsopgang de wereld en het leven door te nemen.

Deze vroege donderdagochtend gaat het gesprek ook over oud-president Donald Trump. Die blijft in deze zuidelijke plattelandscontreien onverminderd populair, maar nu hij maandag ook in Georgia is aangeklaagd voor zijn pogingen zijn verkiezingsnederlaag van november 2020 ongedaan te maken, leven er zelfs in Cedartown wel enige twijfels. Trump is nog steeds hun held. Maar kan en moet hij nu nog wel een nieuwe gooi naar het presidentschap doen?

Jeff Mings, een ondernemer in septictanks, denkt dat „Trump behoorlijk vaak het probleem heeft dat hij zijn mond niet weet te houden. Maar dat komt omdat hij zo’n sterke overtuiging heeft, zoveel liefde voor zijn land, en ziet waar dat heengaat. Dát drukt hij uit. En daar moet het rechtssysteem zich nu over buigen.”

Trump deed ook deze week weer luchtig over al zijn juridische perikelen („nog maar één tenlastelegging en ik heb gewonnen”) en wendt ze aan om zijn aanhang donaties te vragen. Mings ziet dat Amerikaanse media er heel druk mee zijn. „En ik ben niet slim genoeg om te beoordelen of ze daar een punt hebben.”

Maar hij weet zeker dat Trump in de grote, overwegend progressieve stad Atlanta nooit een eerlijk juryproces gaat krijgen. „En dat ze hem zullen blijven lastigvallen, want ze willen hem gewoon niet op het stembiljet.” Als ze daar in mochten slagen, zal hij overigens ook praktisch zijn: „Dan mag de volgende in de rij. Want deze dwaas die nu in het Witte Huis zit, willen we zeker niet.”

Wat hij tegelijkertijd ziet, is dat „de mensen Trump alleen maar meer gaan waarderen. Dat alle aanklachten hem sterker maken.” Zijn tafelgenoot Franky Hudgins, een veehouder met tweehonderd koeien, ziet dat precies zo. „Ze proberen hem gewoon van herverkiezing af te houden. De verkiezingen van 2020 waren ook al niet eerlijk.”

Open sollicitatie

Gouverneur Brian Kemp van Georgia – een partijgenoot die een boksbal werd van Trump na zijn weigering om te helpen de uitslag van 2020 nog te veranderen – herhaalde deze week maar weer eens dat die stembusgang wel eerlijk verliep. Dat de partij naar de toekomst moet kijken, wil ze volgend jaar het Witte Huis heroveren. Dat laatste advies deelt de tafel. „We kunnen niet blijven hangen in het verleden”, zegt Mings. „Kijk wat er gebeurt in het land, we kunnen het niet socialistisch laten worden.”

Vooral sinds alle coronacheques zijn nog meer mensen gaan leunen op steun van de overheid, zien de werkende mannen. „Vroeger schaamde je voor een uitkering, nu scheppen ze er over op”, zegt Hudgins. „Iemand moet zorgen dat we weer aan het werk gaan. Trump wil dat dit land blijft draaien, hij moet alleen wat minder twitteren. Als hij wat vaker z’n kop zou houden…”

De afgevaardigde die hun kiesdistrict in Washington vertegenwoordigt is Marjorie Taylor Greene, een van Trumps bekendste loyalisten in het Congres en verspreider van wilde complottheorieën. Over Trumps nieuwste aanklacht stelde ze: „De media en elitaire Democraten moeten stoppen met janken in hun praatgroepen voor mensen met een Trump-obsessie, ze moeten zich eens in de echte wereld begeven waar ouderen en hardwerkende lui hun eten, rekeningen en benzine niet kunnen betalen.”

Deze week solliciteerde Greene ook openlijk naar de baan van Trumps running mate (vicepresidentskandidaat). „In dit gebied zou dat een goed plan zijn”, lacht Mings. Hudgins heeft haar weleens ontmoet bij een veeveiling en noemt haar „net als wij: met beide benen op de grond”.

Maar elders in het land zou hun afgevaardigde slecht vallen, beseft Mings. „We zijn nu zo’n verdeeld land geworden. Als je dichter bij de progressieve voorsteden of de binnensteden komt, daar willen ze haar niet. En die zwevende kiezers zijn nu zo cruciaal. Dan kan-ie misschien toch beter iemand anders kiezen.”

Voetbalmoeders

Trump verloor in 2020 in Georgia even verrassend als nipt. Die nederlaag leed hij deels omdat er veel nieuwe, zwarte stedelijke kiezers voor Joe Biden opkwamen, maar deels ook omdat de voorsteden het vertrouwen in hem opzegden. En dan vooral de witte vrouwen in die suburbs, wees kiezersonderzoek uit – ook in andere staten die hij dat jaar verloor.

In politiek jargon wordt dit kiezersblok al decennia geëtiketteerd met het cliché van de soccer mom. Moeders met meerdere kinderen die in hun ruime gezinswagen van wedstrijd naar training sjezen. Omdat zij – sterker dan veel andere bevolkingsgroepen – de ene verkiezing Democratisch en de andere Republikeins kunnen stemmen, gelden ze electoraal als een heilige graal. Een kandidaat die hun sympathie heeft, kan de winst amper nog ontgaan, luidt een politieke vuistregel.

Op een woensdagavond zit de tribune van een voetbalveld in voorstad Marietta, vol met soccer moms. Ze zijn vooral van de bezoekende club UFA, die zijn tweede team voor meisjes onder de 17 ter voorbereiding op het nieuwe seizoen laat oefenen tegen het oudere studententeam van Life University.

De meeste ouders van de uitploeg wonen in Forsyth County, een rijke voorstad van de metropool Atlanta. In haar groene, veilige en ruim opgezette woonwijken nadert het modale inkomen een ton en Republikeinen winnen er al decennia elke verkiezing. Ook Trump won in Forsyth in 2020 nog met twee derde van de stemmen. Maar zijn voorsprong op Biden slonk er dat jaar wel 5 procentpunt ten opzichte van zijn zege op Hillary Clinton, vier jaar eerder.

Tia Atkinson stemde in 2020 niet meer op Trump, na dat in 2016 wel te hebben gedaan, vertelt de onderwijzers en alleenstaande moeder. Haar 15-jarige dochter mag geen auto rijden, dus ze brengt haar nog naar elke training of wedstrijd. Trump viel voor haar door de mand tijdens de coronapandemie, zegt ze, terwijl ze met een half oog de wedstrijd volgt. „Ik moest 29 kinderen online les geven en dan had ik er ook nog twee thuis zitten. Dat was heftig.”

Ze volgt het nieuws steeds minder, nu ook dat zo gepolariseerd is geraakt. Wat ze moet denken van de nieuwe aanklacht tegen Trump in haar eigen stad, weet ze niet. Laat staan of ze hem opnieuw haar stem zou geven. Wat ze wel weet: „Als lerares heb ik er net 5 procent salaris bij gekregen. Dat is de grootste loonsverhoging die ik ooit heb gehad.”

Trump geeft Amerika zeker een waardeloos imago en stem in het buitenland. Maar ik vond het ook verfrissend dat hij uit de private sector komt, maar hij heeft geen filter en dat stoot te veel mensen af

Dana Harvey ondernemer, stemde op zowel Republikeinse als Democratische kandidaten

Naast haar zit Dana Harvey, een van oorsprong Canadese ondernemer, die ook op beide partijen heeft gestemd. Harvey denkt dat Trump „Amerika zeker een waardeloos imago en stem geeft in het buitenland. Maar ik vond het ook verfrissend dat hij uit de private sector komt, maar hij heeft geen filter en dat stoot te veel mensen af.”

Over Trumps kansen om weer president te worden na al zijn aanklachten, zegt zij dat Amerikanen uiteindelijk niet op de persoon stemmen, maar op beleid of ideeën. Of, zoals zij, met hun portemonnee. „Voor mij als mkb’er zijn zaken als ontslagrecht en bedrijfsbelastingen het belangrijkst, en die laatste stijgen onder Biden. Ik ben sociaal progressief, maar een abortus kan ik ook buiten de staat krijgen. Mijn belastingen betaal ik ín de staat.”

Swingendste swing state

Bij de Congresverkiezingen van afgelopen november verloren kandidaten voor het Huis en Senaat die Trumps leugens over kiesfraude het luidst echoden. Tegelijkertijd won gouverneur Kemp, die Trumps beweringen bleef weerspreken, overtuigend een tweede termijn.

Georgia lijkt ook bij de presidentsrace van volgend jaar weer een van de swingendste swing states te worden. Veel Democraten hopen er daarom dat Trump opnieuw de tegenstander is: tegen hem maakt Biden meer kans dan tegen een andere Republikein. Veel van Trumps partijgenoten in Georgia zullen stiekem dezelfde inschatting maken.

Toch kozen de meesten ervoor deze week te zwijgen. Een van de weinigen die wél iets durfden te zeggen was afgevaardigde Rich McCormick, die kiesdistrict 6 vertegenwoordigt, waar ook veel van de ouders van het meisjesteam wonen. Hij noemde de nieuwe tenlasteleggingen „afleidingen” die „het vertrouwen in het rechtssysteem hebben ondermijnd, terwijl ze de kansen van onze partij schaden om het Witte Huis te heroveren in 2024”. Volgens McCormick „moeten we ons richten op de kwesties die er voor Amerikaanse gezinnen het meest toe doen – een veilige grens, recht en orde, economische kansen – niet op het verleden.”

Als hij gekozen wordt zullen er rellen zijn, als hij veroordeeld wordt zullen er rellen zijn

Leigh Broderson

Dat meent ook Josh Hanson, een van de weinige soccer dads langs de lijn. Hij noemt zich „sociaal progressief, maar fiscaal conservatief, een libertair”. Hij is het meest geneigd Republikeins te stemmen, maar stemde in 2016 en 2020 respectievelijk op een derde, onafhankelijke kandidaat en op de Democraat Joe Biden. Als Trump in 2024 opnieuw de Republikeinse kandidaat is, zal hij weer Biden moeten stemmen, zegt hij met lichte spijt in de stem. Hij had gehoopt dat Trump na zijn verlies in 2020 en de daaropvolgende Capitoolbestorming „langzaam van het toneel was verdwenen, maar hij is er nog steeds.”.

Voor zijn buurvrouw Leigh Broderson, moeder van twee voetballende meiden, is er echter geen twijfel: zij blijft Trump enthousiast steunen. Zij ziet alle aanklachten „100 procent als een heksenjacht” die de aandacht moeten afleiden van Bidens „corruptie”.

Ze is wel bevreesd dat, als Trump veroordeeld mocht worden voor de verkiezingsdag – 5 november 2024 –, dit het land in „chaos” zal storten. „Dan zullen er veel mensen boos worden. Hoe dan ook. Als hij gekozen wordt zullen er rellen zijn, als hij veroordeeld wordt zullen er rellen zijn.” Ze prijst zich gelukkig dat ze in haar veilige voorstad woont. „Het land is zo verdeeld. Het zal lelijk worden.”

Lees ook: Trump in de beklaagdenbank: zo staan zijn strafzaken ervoor