Spanje is een stapje dichter bij een volgende regering-Sánchez

Spanje heeft een stap gezet in de richting van een nieuwe regering onder leiding van zittend premier Pedro Sánchez, de leider van de socialistische PSOE. Donderdagmiddag kwam het nieuwe parlement voor het eerst bijeen na de verkiezingen van 23 juli. Bij die gelegenheid werd er een nieuwe parlementsvoorzitter gekozen. Francina Armengol van de PSOE behaalde 178 van de 350 stemmen. Dat waren 39 stemmen meer dan de kandidaat van de Partido Popular (PP), de grootste partij, er kreeg.

De extreem-rechtse partij Vox weigerde de PP-kandidaat te steunen. Dat is opmerkelijk, omdat de twee partijen voor de verkiezingen nog samen een regering dachten te vormen. Maar hoewel de PP van Alberto Núñez Feijóo de verkiezingen nipt won, verloor Vox zo veel stemmen dat de partijen gezamenlijk geen meerderheid haalden.

Voor Sánchez ziet het er rooskleuriger uit. Vlak voor de stemming sprak de Catalaanse partij Junts van Carles Puigdemont haar steun uit voor de PSOE. Ook de Catalaanse pro-onafhankelijkheidspartij ERC beloofde Sánchez te steunen.

Aan die steun hangt volgens Spaanse media wel een prijskaartje. Zo moest Sánchez beloven zijn best te doen om de Catalaanse taal te promoten in het Congres en tijdens het huidige Spaanse EU-voorzitterschap. Dat geldt ook voor het Baskisch en Galicisch. De nieuwe parlementsvoorzitter heeft meteen „het gebruik van al deze talen toegestaan” in het parlement. „De rijkdom van dit land schuilt in zijn meervoudige karakter”, aldus Armengol.

De Partido Popular en Vox zijn daar fel tegen. Zij vinden dat afgevaardigden alleen in het Spaans hun eed mogen afleggen en anders niet door het Congres erkend zouden mogen worden. Vox-leider Santiago Abascal sprak van een „staatsgreep door Catalaanse separatisten”.

Onderzoek

Junts wil ook dat een commissie onderzoek gaat doen naar de aanslagen van 17 augustus 2017 op de Ramblas in Barcelona. De partij wil duidelijkheid over de betrokkenheid van inlichtingendienst CNI en de relatie met een imam die een sleutelrol zou hebben gespeeld bij deze aanslag.

ERC wil dat een onderzoekscommissie zich buigt over de spionagezaak Pegasus, waarbij Catalaanse politici werden afgeluisterd door nationale veiligheidsdiensten. Ook zouden er stappen moeten worden gezet naar amnestie voor veroordeelde separatisten.

Sánchez heeft altijd gezegd dat er alleen afspraken gemaakt kunnen worden met de nationalistische partijen als die stroken met de grondwet. ERC zegt opnieuw te willen onderhandelen over een steun voor een regering van Sánchez. Mochten die onderhandelingen mislukken, dan zouden er eind dit jaar misschien nieuwe verkiezingen nodig zijn.

Intussen in zijn eigen Partido Popular groeit de kritiek op Feijóo. Zijn verkiezingsstrategie is mislukt, hij is een mogelijke coalitiegenoot kwijtgeraakt en volgens de Spaanse nieuwssite El Diario heeft de PP-leider de helft van zijn bonussen verborgen gehouden. Feijóo zou sinds april 2022 39.260 euro hebben ontvangen voor zijn functie. Maar uit onderzoek van El Diario zou blijken dat hij nog eens 31.850 euro heeft gekregen als voorzitter van zijn fractie.

Lees ook deze analyse van de verkiezingsuitslag in Spanje

Feijóo doet sinds zijn aantreden als partijvoorzitter geheimzinnig over zijn salaris. Tijdens de verkiezingscampagne haalde hij regelmatig uit naar Sánchez en zijn „corrupte” regering.