Een jaar na de ramp in de Hoeksche Waard: het gevaar van de verdwaalde vrachtwagens

Posted on August 16, 2023 by admin

N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.

Reportage

Verkeerssituatie Hoeksche Waard Vorige zomer overleden zeven mensen in de Hoeksche Waard nadat een Spaanse truck van een dijk afreed. Bewoners maken zich grote zorgen over de verkeerssituatie. Vooral het vrachtverkeer zorgt voor onveilige situaties op de smalle dijkwegen.

Tientallen keren per uur dendert er een vrachtwagen met hoge snelheid op anderhalve meter langs het raam van Marko Siepelinga aan de dijk. — **Tientallen keren per uur dendert er een vrachtwagen** met hoge snelheid op anderhalve meter langs het raam van Marko Siepelinga aan de dijk. Foto Sanne Donders

Voor Cees Pijl heeft de gemeente Hoeksche Waard sinds een paar weken een apart e-mailadres ingesteld. Eenmaal per week wordt de mailbox bekeken en zo nodig krijgt Pijl een reactie. Met zijn mails aan een ander mailadres wordt niets gedaan. Dat heeft de gemeente aan Cees Pijl laten weten. Ze zijn hem zat.

Vanuit het standpunt van de gemeente is dat te begrijpen. Pijl stuurt de gemeente een onophoudelijke stroom mails met vragen, klachten en aansprakelijkheidsstellingen, over de verkeersveiligheid in het gebied die hem zorgen baart. Ook stuurt hij foto’s van onveilige verkeerssituaties die hij gezien heeft. De klachtenafhandelaar kon het niet meer aan.

Dat Cees Pijl, inwoner van de Hoeksche Waard, zich zorgen maakt over de verkeerssituatie is óók te begrijpen. Dat gevaar valt op als je de Hoeksche Waard binnenrijdt. Net als het weidse, lieflijke landschap, de Hollandse luchten, de lintbebouwing. De meeste weggetjes die de akkers en weilanden als linten doorkruisen, zijn smal. Sommige heel smal. Om een tegenligger te passeren moeten personenauto’s vaart verminderen en met de wielen naast de weg om elkaar heen manoeuvreren. Als een vrachtwagen voorbij komt, kan een tegenligger het best wachten in een inham of oprit.

Spaanse truck

De verkeerssituatie in de Hoeksche Waard ligt extra gevoelig bij de gemeente, het waterschap en bij de inwoners nadat bijna een jaar geleden een Spaanse truck van de dijk afreed in buurtschap Zuidzijde. De vrachtwagen belandde op een buurtbarbecue. Er vielen zeven doden en zeven gewonden, onder wie twee kinderen. De rechtszaak tegen de Spaanse chauffeur is nog niet begonnen. Sinds dat onthutsende drama heeft de strijd van bewoners voor veiliger wegen zich verdiept.

Met liefde laat Cees Pijl zien hoe gevaarlijk de verkeerssituatie is. Stap maar in de auto. Kijk, die twee fietsers. Gezien hun vrijetijdskleding zijn ze waarschijnlijk een dagje uit. Er is bijna nergens een apart fietspad, dus rijden ze achter elkaar aan de rand van de weg. De ene automobilist trapt op de rem en rijdt voorzichtig om hen heen. Een ander jakkert er met zestig kilometer per uur langs.

Lees ookDe prangendste vraag blijft nog onbeantwoord: waaróm reed de vrachtwagen van de dijk?

En nu is het nog zomervakantie, zegt Cees Pijl, door het jaar heen fietsen hier ’s morgens en ’s middags tieners langs de wegen op weg naar de middelbare school. Basisschoolkinderen fietsen niet naar school. Te gevaarlijk. Die worden gebracht.

Hij is geboren in 1944 en opgegroeid op het eiland de Hoeksche Waard, vertelt hij onderweg, terwijl we langs de dijkhuisjes rijden. De dijkwegen, ooit aangelegd voor paard en wagen, waren al grotendeels geasfalteerd toen hij nog buiten speelde. Maar er was nog weinig verkeer. Enkele landbouwvoertuigen op een dag en wat bestemmingsverkeer. Dat veranderde. Er kwamen meer mensen wonen. Bedrijven, zoals Kleinjans Aardappelhandel in Goudswaard, werden groter en groter. Dus voor af- en aanvoer van aardappelen en uien waren ook steeds meer trucks nodig.

Lastig laveren

Zolang vrachtwagens over de A29 rijden, de weg die het eiland doorkruist van Rotterdam aan de noordkant tot de zuidkant richting Bergen op Zoom of Zeeland, is er weinig aan de hand. Ook is er de provinciale weg N217, die loopt van oost, bij ’s-Gravendeel, naar Nieuw-Beijerland in het westen. Maar buiten die grotere wegen, is het voor vrachtwagenchauffeurs lastig laveren op weg naar hun bestemming. Daarbij komt, zegt Cees Pijl, die in het buitengebied naast een wegsplitsing woont, dat ze vaak verdwalen.

De grootste overlast door de zwervende vrachtwagens deed zich de afgelopen maanden voor, tijdens de afsluiting van de Haringvlietbrug, de verbinding tussen Rotterdam en Antwerpen. De brug is weer open, maar intussen is ook de even verderop gelegen Heinenoordtunnel gesloten, een andere belangrijke schakel tussen beide havensteden. De gemeente Hoeksche Waard verwacht ook hiervan hinder – ondanks de vracht aan informatie aan weggebruikers over de afsluiting en de omleidingsroutes. Hier en daar staat zelfs een verkeersregelaar.

Vooral buitenlandse chauffeurs begrijpen de omleidingsroute niet, zegt Cees Pijl. Hij wijst naar de borden met nummers én de borden met letters langs de weg. Die bewegwijzering is te ingewikkeld. Dus ook dat mailde hij naar de gemeente en waterschap Hollandse Delta. Mét foto’s van de borden en de verdwaalde vrachtwagens op de achtergrond. „Die moesten de raarste capriolen uithalen om te draaien”, zegt Pijl. „Als ik dat zag, maakte ik ook daar een foto van.”

Houtje-touwtje Engels

Ook vóór de afsluitingen was verdwalen aan de orde van de dag. Ook toen klom Cees Pijl regelmatig in een truck-cabine om zoekende chauffeurs de weg te wijzen. Komt de vrachtwagen uit het buitenland, dan doet hij dat in het Duits, Engels, Frans, Portugees of Spaans. Regelmatig treft hij Oost-Europese chauffeurs die geen Duits of Engels spreken, dan legt hij met handen en voeten uit. Hij is er reuze behendig in geworden. Maar hij is niet altijd ter plaatse.

We parkeren de auto onderaan de dijk die Zwartsluisje heet. Aan de dijk wonen Marko en Anneke Siepelinga in een gezellig ingericht huis met aan de achterkant een weids uitzicht over weilanden met schapen. Marko Siepelinga schenkt koffie aan de eettafel in de woonkamer aan de voorkant van het huis. Tientallen keren per uur dendert er een vrachtwagen met hoge snelheid op anderhalve meter langs het raam. Vaak trilt het huis. Omdat het huis net buiten de bebouwde kom ligt, mogen vrachtwagens hier 60 kilometer per uur. Marko Siepelinga: „Vaak rijden ze veel harder.”

Ik voel me niet veilig in m’n eigen huis

Marko Siepelinga woont aan dedijk Zwartsluisje

Hij kwam met zijn vrouw anderhalf jaar geleden hier te wonen, in coronatijd. Er was toen veel minder verkeer op de weg. Toen het verkeer toenam, schrok Marko zich het apezuur. ’s Morgens om half vijf wordt hij wakker van de eerste vrachtwagens. Dat gaat door tot ’s avonds laat. Hij wil eigenlijk niet meer aan de dijkkant aan de eettafel zitten. „Ik voel me niet veilig in m’n eigen huis.” Zijn vrouw ziet hetzelfde maar kan zich makkelijker voor het zware verkeer afsluiten. „We wonen hier prachtig en ik richt me op de achterkant van het huis.”

‘Leg betonblokken op de weg’

Marko Siepelinga zou willen dat vrachtwagens die niet aan de dijk moeten zijn (het gros) omgeleid worden via de A29 en provinciale weg. „Het is een stukje om, maar voorkomt een hoop overlast voor de dijkbewoners.” Een tweede optie is het flink verminderen van de snelheid, door obstakels op de weg. „Leg betonblokken op de weg zoals je elders wel vaker ziet, zodat vrachtwagens moeten afremmen en met maximaal 30 kilometer per uur langs de huizen rijden.”

Cees Pijl vindt dat ook bedrijfsverhuizingen besproken moeten worden, ook al zijn die ingrijpend en duur. „Sommige bedrijven worden eenvoudig te groot voor het gebied, die horen op een industrieterrein.” Marko Siepelinga knikt.

Bewoner **Marko Siepelinga** (links) in zijn dijkhuis met actievoerder **Cees Pijl.**
Foto Sanne Donders

Iets verderop woont Monique Sebrechts met haar man. Hun huis staat nét iets verder van de weg dan dat van de Siepelinga’s. Dat scheelt iets, zegt ze. Zij en haar man wonen zes jaar aan de dijk en hebben het, afgezien van het verkeer, enorm naar hun zin. Het steekt Sebrechts dat de gemeente het probleem erkent, zegt dat aan oplossingen gewerkt wordt, maar niet doorpakt. „Er zijn bewonersbijeenkomsten en andere sessies waarbij je als bewoners kan meepraten. Dat doen we. Maar er gebeurt niets. Zo krijg je het gevoel dat er niet naar je wordt geluisterd.”

In grote lijnen is de gemeente Hoeksche Waard het hartgrondig eens met de zorgen van de bewoners over de onveiligheid en de overlast van het zware verkeer op het eiland, zegt wethouder Harry van Waveren (Lokalen Hoeksche Waard). „Maar we zitten met een achterstand van vijftig jaar bij het beheer van ons hoofdwegennnet. Die achterstand heb je niet zomaar even ingehaald. Dat is een zaak van lange adem.”

We wonen hier prachtig en ik richt me op de achterkant van het huis

Anneke Siepelinga woont aan de dijk

Sinds een jaar of vijf laten de gemeente en het waterschap Hollandse Delta, dat veel wegen op het eiland in beheer heeft, onderzoeken hoe de problemen het best kunnen worden aangepakt. Vooral het zuidwesten van het eiland, waar Pijl, Siepelinga en Sebrechts wonen, moet beter bereikbaar worden. Geschikte wegen voor vrachtverkeer zijn er niet, terwijl er wel een grote aardappelhandel gevestigd is: Kleinjan, merkwaardig genoeg gelegen in een stiltegebied even buiten Goudswaard. Kleinjan wil geen reactie geven.

„Dat is een heel lastig traject”, zegt wethouder Van Waveren. „Want aan de ene kant wil je wegen geschikt maken voor vrachtverkeer, aan de andere kant wil niemand zo’n verbrede weg in z’n achtertuin. Bewoners willen zo min mogelijk vrachtwagens langs hun huis.”

De eerste plannen zijn onlangs naar de tekentafel terugverwezen – de gemeenteraad wil meer keuzes hebben. „Inclusief bedrijfsverplaatsing”, zegt Van Waveren, doelend op de discussie over het verkeer van en naar de aardappelhandel in Goudswaard.

Ook het waterschap zegt van harte mee te werken aan de plannen en werkt „continu, het hele jaar door, aan de verbetering van de wegen”, aldus een woordvoerder. „De slechtste wegen pakken we als eerste aan met het systeem ‘gedifferentieerd onderhoudsniveau’. We maken de afweging: bereikbaarheid en mobiliteit versus het belang van wonen.”

Dat de afsluitingen van de Haringvlietbrug en de Heinenoordtunnel het probleem verergerden, is evident. Rijkswaterstaat zegt dat het verkeer al „ver buiten de regio” over de afsluitingen wordt geïnformeerd, zelfs al in Eindhoven. Dat gebeurt via borden. Ook zijn de afsluitingen opgenomen in navigatiesystemen, en is er ook communicatie „speciaal gericht op internationaal vrachtverkeer” via havens, douanekantoren en koepelorganisaties. En bij tankstations en aan truckers worden de omleidingsroutes uitgedeeld. Daarnaast zijn enkele lokale wegen afgezet om sluipverkeer tegen te gaan.

Verouderde navigatie

Hoe het dan toch nog mogelijk is dat dagelijks honderd truckers in de Hoeksche Waard verdwalen? Wethouder Van Waveren: „Laten we zeggen dat truckers niet altijd de best voorbereide chauffeurs zijn, ze gaan af op verouderde navigatie of op een foute instructie van hun bedrijven.”

Van Waveren kan niet ontkennen dat de gemeente soms wel klaar is met de lawine aan klachten van Pijl. Vandaar dat aparte mailadres. Maar, zegt de wethouder, de gemeente is Pijl óók dankbaar voor alle informatie, bijvoorbeeld foto’s van de vele vrachtwagens die tijdens de afsluiting van de Haringvlietbrug verdwaald waren in de Hoeksche Waard. „Ik maak hem daarover weleens een compliment, maar daar wil hij helaas niet van weten.”

Een versie van dit artikel verscheen ook in de krant van 17 augustus 2023.

Cabaretier Fieke Opdam was non: ‘Ik ben blij dat ik nu beha’s en gekleurde onderbroeken mag dragen’

admin
September 27, 2024
0

Fieke Opdam ging als 18-jarige in Noord-Brabant het klooster in; ze was de jongste non ooit in Nederland. Tien jaar leefde ze zonder vrije toegang tot internet en met geen weet van dingen als de opkomst van verschillende soorten pindakaas; toen ze voor de eerste keer in tien jaar weer in een supermarkt rondliep, werd ze misselijk van alle geuren. „In het klooster was er nooit echt een geur, behalve die van groene zeep”.

De laatste keer dat ze een habijt droeg was tijdens een try-out voor de voorstelling Non-Actief, waarmee Opdam (35) door Nederland toert. Ze gaat daarin terug naar haar kloostertijd en de periode dat ze de buitenwereld opnieuw leerde kennen. De regie is in handen van cabaretier en zangeres Karin Bloemen (64). „Karin was de eerste regisseur bij wie ik in de lelijkste vorm over mijn verleden kon praten”, zegt Opdam.

Haar haren zijn half opgestoken, met een dunne vlecht op haar achterhoofd, en ze draagt paarse glitteroogschaduw. Ze zitten naast elkaar in de repetitiestudio bij Bloemen thuis in Broek in Waterland. Haar make-up is bijna dezelfde als die van Bloemen, haar mentor. Opdam vindt het prettig dat zij bij het gesprek aanwezig is.

Van Bloemen heeft Opdam geleerd „nul schaamte en angst” te voelen over het feit dat ze in haar kindertijd seksueel werd misbruikt door een naaste, zegt ze. Ze heeft een turbulente tienertijd gehad en werd op haar vijftiende uit huis geplaatst. Deze traumatische ervaringen hebben er onbewust toe geleid dat ze voor het klooster koos. Volgens Opdam is het misbruik één detail uit het verleden om haar levenskeuzes te begrijpen, maar wat zij in de voorstelling wil belichten is waar ze nu staat.

Daklozenopvang

Opdam ging op haar achttiende het klooster in. Op haar 28ste werd ze weggestuurd door de moeder-overste. Ze stelde namelijk een heleboel vragen over van alles, zegt ze. In de achtertuin van het klooster werd een zwembad gebouwd. „Hoe kan dat als wij in armoede leven?”, vroeg Opdam. Als zuster mocht zij, bij hoge uitzondering, pedagogische wetenschappen studeren aan de Universiteit in Amsterdam. „Dit terwijl ik het contact met de buitenwereld minimaal moest houden.” Opdam was gehoorzaam en ging altijd rechtstreeks naar de universiteit en daarna direct terug naar het klooster. „Maar alsnog begon ik nieuwsgierig vragen te stellen over wat ik buiten de kloosterdeuren zag.” De vragen werden de overste te veel en op een gegeven moment was de maat vol. „Zonder overleg of uitleg stond ik ineens op straat.”

Ik wilde het podium op, mijn moeder zei dat ik niet mooi kon zingen

Het enige wat ze nog had was haar habijt en 250 euro die de overste haar had gegeven. „Wat wil ik nu echt?”, vroeg ze zich toen af. „Als kind wilde ik graag het podium op, maar mijn moeder vond mij te dikkig en zei dat ik niet mooi kon zingen. In het kloosterkoor zong ik te hard en daarom mocht ik niet meer meedoen.”

Het eerste wat Opdam na haar gedwongen uittreding deed was de Kleinkunstacademie in Amsterdam bellen, met de vraag of ze auditie mocht doen voor de acteursopleiding. Volgens Opdam voelde de receptioniste haar „enorme drive” en mocht ze bij hoge uitzondering vanwege haar „standvastigheid” auditie doen. Ze deed auditie in haar tuniek, het enige kledingstuk dat ze nog had, maar werd afgewezen. „De docenten vielen bijna van hun stoel toen ze hoorden dat ik net uit het klooster was gekomen.” Ze heeft nog lang met de gedachte geworsteld om zich bij een ander klooster aan te sluiten, maar dat heeft ze toch niet gedaan.

De enige plek waar ze terechtkon, was de daklozenopvang, zegt ze, daar verbleef ze af en toe in de eerste twee jaar na het klooster. Ook was ze au pair in een christelijk gezin, gaf voorlichting over seksueel misbruik aan vrouwen die slachtoffer waren van seksueel misbruik en ging ze op zangles.

„In het begin had ik in mijn repertoire alleen psalmen.” Ze sprak toen nog „oubollig” Nederlands, want in het klooster werd ouderwets en keurig Nederlands gesproken. „Mijn zangdocente raakte gefascineerd door mijn levensloop en bood toen aan om bij haar te komen wonen.” De docente stoomde haar klaar om auditie te doen; ze werd aangenomen en in 2020 studeerde ze af aan de Koningstheateracademie in Den Bosch. „Hierna werd mijn theatertour vanwege de pandemie gecanceld en koos ik ervoor om op zangles te gaan bij Karin.” Algauw ontstond hun samenwerking voor Non-Actief.

Fieke Opdam en haar mentor Karin Bloemen, met wie ze Non-Actief schreef.

Foto’s Roger Cremers

Machtsmisbruik

„In het klooster werd ik niet geprikkeld door nieuwe dingen”, zegt Opdam. Ze had geen vrije tijd en geen vrije toegang tot het internet. Liedjes in haar hoofd neuriën deed ze ook niet. „Ik had niet eens een lievelingskleur.” Heel soms ging ze wandelen of de katholieke krant lezen. „We hebben wel een keertje geschaatst, omdat het Jeugdjournaal langskwam om opnamen te maken. Een dag van tevoren kregen alle nonnen schaatsen. We deden alsof we in onze vrije tijd op het ijs stonden, terwijl ik niet eens kon schaatsen.”

Ze vindt dat haar hele leven is bepaald door machtsmisbruik. In het klooster werd er zo min mogelijk geluid gemaakt en was Opdam de hele dag stil. Nu is dat lastig voor te stellen, omdat ze aan één stuk door praat. „Zelfs in mijn slaap ben ik niet meer te stoppen.” Opdam heeft naar eigen zeggen tien jaar lang in een wereld geleefd die totaal geen ruimte gaf voor ontwikkeling. In het klooster had alles een betekenis. „Is je jurk gekreukeld? Dan hou je niet genoeg van God. Ben je te laat gekomen voor het bidden? Dan hou je niet van bidden.” Volgens de nonnen kon zij het normale leven niet aan. „Nu kan ik ze het tegendeel bewijzen.”

Ze vindt het schandalig dat ze zomaar op straat is gezet, maar toch is ze het klooster ook heel dankbaar. „Mij wegsturen was het beste wat ze ooit voor me hadden kunnen doen. Ik hou nog steeds van de zusters, omdat het ook maar mensen zijn en ik heel veel van ze heb geleerd.” Karin Bloemen mengt zich in het gesprek en zegt dat geluk Opdams grootste wapen is tegen de mensen die haar pijn hebben gedaan.

Voor de zusters is ze nu een bui tenbeentje en een persoon die zondig leeft. „Ik vermoed dat ze voor me aan het bidden zijn.” Ze heeft het hun nooit kwalijk genomen dat ze niet meer naar haar omkeken, omdat de zusters volgens haar niet de vrijheid hebben om te mogen kiezen van wie ze houden. Opdam is niet meer religieus, maar gelooft wel dat er een god bestaat, alleen niet op de manier waarop de katholieke kerk God ziet.

Leedvermaak

Is ze van plan de kloosterzusters uit te nodigen voor de show? „Nee, de katholieke wereld is daar niet op gemaakt. Die willen niet geconfronteerd worden en ze zullen het ook niet grappig vinden.” Zo komt Opdam in het begin van de voorstelling het podium op in haar originele habijt – dat mocht ze eigenlijk niet houden.

In de jaren in het klooster had ze best veel ontwikkelingen gemist. „Het is alsof je iemand uit de jaren zeventig in de jaren twintig hebt gezet”, grapt Bloemen over de voorstelling. Volgens Bloemen schaamde het publiek zich bijna tijdens de try-outs, omdat het te hard moest lachen om de pijnlijke en waargebeurde scènes. „Door de grappen begrijpt het publiek wat Fieke al heeft verwerkt.” Ook merkt Bloemen dat het publiek soms geshockeerd reageert op gebeurtenissen en dat Opdam het dan moet herhalen zodat het tot ze doordringt.

Het gangbare beeld van nonnen is dat van ingetogen vrouwen zijn die alleen met God bezig zijn en er alles aan doen geen zonde te begaan. Opdam vertelt dat ze straf kreeg toen ze bij een tehuisbezoek eens de vogeltjesdans deed met bejaarden, en dat sommige nonnen stiekem seks met elkaar hebben. „Ik heb ook kloosterseks gehad. Dat was wel een doodzonde. Na de seks gingen we in de biechtstoel zitten en werden we vergeven.”

Terug in de buitenwereld ontwikkelde ze langzaam haar eigen identiteit. „In kledingwinkels vond ik alles mooi, omdat ik nog niet wist wat ik mooi vond.” Een moment dat terugkomt in de voorstelling zijn haar oneindige outfit-wisselingen. „In de auto had ik altijd verschillende outfits mee, omdat ik op straat bij ieder ander persoon een nieuwe stijl zag en die meteen wilde uitproberen. In bijvoorbeeld het tankstation kleedde ik mij dan snel om, omdat ik niet wist wie ik was.”

Ze schrijft ook een boek over de zoektocht naar zichzelf in en na het klooster. De filmrechten zijn verkocht. „Ik ben blij dat ik nu beha’s en gekleurde onderbroeken mag dragen en dat ik zie dat ik borsten heb”, zegt ze terwijl ze een kijkje neemt in haar decolleté. „Maar mijn habijt heb ik nog steeds lief, want als meisje wilde ik niets liever dragen.”

Bitterzoet, bijtend en hoopvol: Nick Cave is na donkere jaren dichterbij zijn fans dan ooit

admin
September 27, 2024
0

„Mijn verjaardag”, herhaalt de zanger Nick Cave met een frons. Nadat hem eerder al een pluchen kikker was toegespeeld, een verwijzing naar de song ‘Frog’, feliciteert een fan vooraan hem alsnog met zijn verjaardag – de in Australië geboren Cave werd onlangs 67 jaar. „Concentreer je”, briest die echter, aan de rand van het podium. Moet hij hier echt iedereen bij de les houden? Hij dóét niet aan verjaardagen. „Daarvoor ben ik te oud.” Zijn verjaardag? Meer een survive-dag, gnuift de zanger. „Wees stil en luister hiernaar”, is zijn gebod. Waarna hij op minimale pianonoten aan de theatrale vertelling van ‘Conversion’ begint, een van zijn nieuwe songs over transformatie en een spiritueel ontwaken.

Een diepe connectie wil Nick Cave voelen met zijn toehoorders. Het is tweeënhalf uur zijn ontbrandingsmotor en voor minder gaat het niet. Zeker niet aan het begin van zijn Europese tournee – hij doet Amsterdam aan voor twee shows. En ook al is zijn nieuwe Wild God, een verrukkelijk hoopvol, soul en gospel ademend album er nog maar net. De show bevat dus veel nieuwe songs die voor het eerst live klinken. Focus! Moet hij het nog eens zeggen?

Levensvreugde

‘JOY’ lezen we nu. Levensvreugde voelen. Kan het ooit nog zonder die ‘maar’, die adembenemende stomp in je maag die ogenblikkelijk herinnert aan de wanhoop, verdriet en alles waardoor een mens heen moet gaan na het afschuwelijk tragische verlies van een kind? Laat staan van twee, zoals Cave overkwam. Niets is meer hetzelfde, alles is veranderd. Maar Nick Cave, getormenteerde gentleman van het zware gemoed, literaire liedjesschrijver vol bijtende spot en dromer van gitzwarte sprookjes, is na donkere jaren dichterbij zijn fans dan ooit.

**Nick Cave** in de Ziggo Dome. Foto Andreas Terlaak

Soms letterlijk vallend op hun uitgestoken handen spuugt hij in Amsterdam demonen in de bek. Bitterzoet, getergd, aaibaar is hij, maar ook de kwetsbare ziel die aan zijn vleugel de dood enigszins kan omarmen. Of in elk geval, weet te accepteren met een lichtere en – nog erger – gelukkige kijk op de wereld. En het leven daarna, richting „the kingdom in the sky”. Al is zijn God allang geen betrouwbare gids meer.

Zijn tragiek komt aan, maar het voert niet meer de boventoon. Klein en „een beetje sad” is ‘O Children’ over hoe zijn kinderen vroeger speelden. Solo aan de piano beneemt ‘I Need You’ de adem („Just breathe, just breathe” – het is onverdraaglijk). Maar ‘Joy’ stijgt met koorzang formidabel boven alle pijn op.

Steengoed keert de sfeer richting de vintage Cave met gebalde vuist. Vergelding! Waanzin! Verdoemenis! Hij is de rusteloze verteller. Voel die onderhuidse spanning in ‘Tupelo’. ‘From Her to Eternity’ is een gissende en borrelende highlight met een bijtende Cave. Natuurlijk, het spooky verhaal van ‘Red Right Hand’ vol kerkbellen. Beukend ook: ‘The Mercy Seat’ (1988), zijn epos over de elektrische stoel met talloze bijbelse verwijzingen.

Ze dreunen na, terwijl Cave rusteloos in maatpak zijn catwalk af draaft, de ogen vlammend in het lange gezicht. Terwijl album Wild God gemaakt blijkt voor het podium, is Cave knap boven zijn rouw uitgestegen.

Opinie | Een helm is net als regenjas of oordoppen: gewoon nuttig

admin
September 27, 2024
0

Als ik af en toe naar een dansevenement ga, doe ik oordopjes in. Misschien zien ze er niet per se aantrekkelijk uit, maar ik wil mijn gehoor beschermen. De muziek is hard, en na vijf minuten merk je niet eens meer dat je ze draagt. Ik heb er verder geen enkele emotie bij: het zijn simpelweg oordopjes.

Dus ik was verrast door hoeveel emoties er in Nederland leven rondom helmen. Op een steiger, op de fiets, op een bouwterrein… Het dragen van een helm wordt niet alleen als overbodig gezien; mensen worden soms zelfs boos als iemand anders er wél voor kiest. Vrijheid, democratie en zelfbeschikking lijken nauw verbonden te zijn met het niet dragen van een helm.

Toen ik hierover in Engeland schreef, werd ik met veel onbegrip geconfronteerd. „Helmet hair is better than concrete head”, schreef een lezer van The Sunday Times. Mijn schoonmoeder sprak over „the rift between the supposed free spirits and sane folk who recognize the seriousness of avoidable brain damage”, de kloof tussen de zogenoemde vrije geesten en de verstandige mensen die de ernst van vermijdbare hersenschade inzien.

Simpelweg beschermend

Toen ik van Londen, Edinburgh en Melbourne naar Amsterdam verhuisde, droeg ik altijd een helm op de fiets. In Engeland, Schotland en Australië is dat normaal, en vaak zelfs verplicht. Ook hierover voel ik weinig emotie. Een helm is simpelweg een stukje hoofdbescherming – licht, tegenwoordig ook comfortabel, je vergeet snel dat je ‘m op hebt. Het kan vervelend zijn als je hem thuislaat of als hij nat is (net als je zadel), maar mijn gevoelens over mijn helm zijn vergelijkbaar met die over mijn regenjas: nuttig onder bepaalde omstandigheden, verder niets bijzonders. Nothing to see here.

Uitgescholden worden

Is het vreemd dat een overheid hierover regels maakt? Niet echt. Wanneer iemand, vooral een jong persoon, hoofdletsel oploopt door een ongeluk, dragen wij als samenleving uiteindelijk de zorgkosten en missen we een productieve werknemer.

Wat wél vreemd is, is de sociale druk om géén helm te dragen. Nog vreemder is dat je vaak wordt uitgescholden als je er wél voor kiest, in dit zogenaamd vrije land. Ik ga toch ook niet schelden als de ander géén helm draagt: gun mij, alsjeblieft, dezelfde beleefdheid.

Regels zijn regels. Grappig genoeg is een rood licht niet alleen decoratie!

Natuurlijk is helmgebruik maar een deel van het verhaal. Het verkeer moet veiliger worden, en dat vereist investeringen in infrastructuur, het terugdringen van autogebruik waar mogelijk, meer ruimte voor fietsers en voetgangers en socialere gedragsnormen voor iedereen. Regels zijn regels. Grappig genoeg is een rood licht niet alleen decoratie! We hebben die regels samen bedacht, dus het zou normaal zijn als iedereen zich eraan houdt. Zo niet, dan moet handhaving plaatsvinden.

De fietsburgemeester van Amsterdam vatte het goed samen: het verkeer is een plek van sociale interactie, en een langzamere stad kan ook een mooiere stad zijn.

Helm én mooi haar

En als je je echt zorgen maakt om ‘helmet hair’, is het dan misschien een idee om niet in een land te wonen waar het vaak hard waait en regent? En anders bedenkt een slimme Nederlandse ontwerper misschien wel een helm die helmethairproof is, en opvouwbaar. Het zou eigenlijk heel on-Nederlands zijn om zo’n grote marktkans te laten liggen in een land met 18 miljoen fietsers, van wie zo’n 90 procent geen helm draagt.

Vanochtend regende het cats and dogs. Na tien minuten op de fiets waren mijn knieën doorweekt. Maar onder mijn helm, toen ik op mijn werk aankwam, was mijn haar heerlijk droog.

Luister naar