Het taboe op geestelijke problemen is geslecht in de muziekindustrie

Mentale gezondheid is tegenwoordig een van de belangrijkste onderwerpen in de muziekindustrie. De nieuwe openheid van artiesten – vaak in openhartige brieven aan hun volgers – over hun geestelijke worstelingen en stress was nog nooit zo groot. In 2022 meldden artiesten als Shawn Mendes, Sam Fender, Arlo Parks, Oscar & The Wolf zich af. Soms voor een paar weken. Soms voor lange tijd. Omdat zijn teksten vaak gaan over mentale gezondheid, zei Sam Fender, „zou het volkomen hypocriet zijn om dan niet voor mijzelf te zorgen”.

Niets is meer taboe, zo lijkt. Het mag allemaal gezegd worden, zonder gezichtsverlies. En ook benoemd wordt, stevig door bijvoorbeeld muzieksite Pitchfork, hoe giftig de muziekindustrie te werk gaat. Hoe financieel gewin boven het welzijn van de artiest staat.

Openlijk gaan artiesten, op allerlei niveaus, gebukt onder hun angsten. Imposter syndroom (bang om door de mand te vallen als nep-artiest). Depressies. Angst- en dwangstoornissen. Plankenkoorts en faalangst. Het niet kunnen bijhouden van hun extreme levensstijl. Eenzaamheid. De constante druk van leveren en succesvol blijven. En hoe klachten als slaap- en energietekort of gebrek aan eetlust te lang zijn genegeerd.

Deze drie artiesten zegden dit jaar al hun concerten af:

Lees ook het interview met Nothing But Thieves-zanger Conor Mason over zijn worsteling met psychische problemen

Stromae

De populaire Belgische zanger Paul ‘Stromae’ Van Haver (38) schrapte dit jaar zijn hele Multitude-tournee wegens gezondheidsproblemen. Aanvankelijk waren het een paar shows in Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk, Italië en Amsterdam, in april zou hij in de Ziggo Dome staan. Maar in mei liet hij weten nog niet voldoende hersteld te zijn en ook in de zomer en het najaar weg te blijven van de podia.

Zijn besluit was zuur na een opvallende comeback vorig jaar. „Zolang ik leef, ben ik ongeslagen („Tant qu’ j’suis en vie, j’suis invaincu”), bracht Stromae op ferme toon in ‘Invaincu’, de zwiepende opener van Multitude, zijn comebackplaat na zeven jaar stilte. De Rwandese Belg, unieke live-performer die donkere, kronkelig verhalende teksten voort liet bewegen op aanstekelijke beats, had zich na een lange stilte zowel mentaal als creatief terug geknokt. Zijn geestelijke problemen had hij verwerkt in liedjes. ‘L’enfer’ ging over zelfmoordgedachten, zijn openhartigste lied ooit.

De immense blijheid die hij voelde terug op het podium is nu weer weg. Nu moet hij opnieuw helen, schrijft hij, het duurt langer dan hij verwacht had.

Lewis Capaldi

De Schotse singer-songwriter Lewis Capaldi (26), bekend van hits als ‘Someone You Loved’ en ‘Before You Go’, lijdt aan de ziekte van Gilles de la Tourette. In de documentaire How I’m Feeling Now, op Netflix, is te zien hoe hij leeft met die aandoening. Wrang is het gegeven dat hoe meer succes hij kreeg hoe erger zijn tics werden. De voortdurende spanning van goede liedjes maken en optreden botste met zijn fysieke beperkingen. Ook ieder optreden werd een krachtmeting.

Dat dit hem niet makkelijk afging, bleek in juni op het Glastonbury Festival. Hoewel hij zijn agenda tot dit optreden had leeg geveegd, belemmerden zijn tics hem volledig het zingen. Boos was hij op zichzelf, zei hij tegen het publiek. „Jullie zijn hier allemaal naartoe gekomen en nu is mijn stem aan het wegglijden.” ‘Someone You Loved’ kon hij niet voltooien. Het publiek deed dat liefdevol voor hem.

Via Instagram liet Lewis Capaldi weten voor onbepaalde tijd te stoppen met optreden.

Kovacs

Afgelopen maart gaf de Nederlandse zangeres Sharon Kovacs (33), bekend om haar duistere, filmische pop, aan zeker zeven weken van de radar te gaan. Over de reden was ze duidelijk: ze had therapie nodig. De mentale problemen die haar al haar hele leven in de weg zaten, staken weer dusdanig de kop op dat ze zich liet opnemen in een afkickkliniek.

Sinds lange tijd had ze weer een album uit, haar derde, Child of Sin. Daarop leek ze juist, dramatisch en expressief, oude angsten af te werpen. Zoals in het gedragen titelnummer met Till Lindemann (Rammstein), over het misbruik dat haar was overkomen. In deze bevrijding van oud zeer klinken de zangers op hun luguberst, schreef NRC. Dit was vlak voor de Duitse rockband Rammstein onder vuur kwam te liggen vanwege grensoverschrijdend gedrag. In een statement vorige maand nam Kovacs afstand.

In een interview zegt ze zich gezonder te voelen. Er staan optredens voor het najaar. Aanvankelijk trok ze de videoclip van ‘Child of Sin’ terug. Nu heeft ze besloten de clip alsnog te delen, vanwege het delicate onderwerp. En omdat ze zich altijd „zeer gerespecteerd en gesteund heeft gevoeld door Till en zijn team”.